استانداردهای صنعت قارچ

استاندارد کدکس مواد غذایی چیست؟

استاندارد کدکس مواد غذایی، اولین قوانین کلی مواد غذایی و سیستم های اولیه کنترل مواد غذایی در اواسط قرن نوزدهم به تصویب رسید و در طول سال های ۱۸۹۷ و ۱۹۱۱ امپراتوری اتریش–مجارستان، مجموعه استانداردها و ویژگی های گروه بزرگی از مواد غذایی تحت عنوان استاندارد های غذایی اتریش تدوین گردید. در دهه۱۹۴۰، پیشرفت های سریعی در علوم و تکنولوژی مواد غذایی بوجود آمد و ابزارها و تجهیزات و اطلاعات بیشتری از ماهیت مواد غذایی و کیفیت آن ها حاصل شد.

بر این اساس بود که در سال ۱۹۶۱ اقدامات اولیه جهت تدوین استانداردهای غذایی صورت گرفت و در اجلاس جهانی سازمان خواروبار کشاورزی (FAO) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) بررسی های لازم انجام شد، تا اینکه در سال ۱۹۶۳ کنفرانس مشترک FAO/WHO در رم برگزار گردید و تشکیلات جدیدی تحت عنوان کمیسیون تدوین آئین نامه مواد غذایی Codex Alimentarius Commission جهت اجرای استانداردهای مواد غذایی برای کلیه مواد غذایی از خام تا فرآیند شده و آماده مصرف، ایجاد شد.

Codex از لحاظ لغوی یعنی آئین نامه ، مقررات و Alimentarius  به معنی مواد غذایی است. در واقع کدکس جمع آوری اطلاعات و تطبیق استانداردهای مواد غذایی و ارایه آن به شکل واحد می باشد. این استانداردها توسط کمیسیون کدکس مواد غذایی تدوین می شود و به طور کلی اهداف این کمیسیون، حفظ منافع و سلامت و بهداشت مصرف کنندگان، تسهیل روابط تجاری و هماهنگ شدن اقدامات لازم در زمینه مواد غذایی، نهایی شدن استاندارد های مربوط و انتشار آن ها در قالب استانداردهای منطقه ای و یا بین المللی و تعیین اولویت و راهنمایی های لازم در تهیه پیش نیازهای استاندارد ها و انتشار اصلاحیه ها و الحاقیه ها بعد از بررسی های لازم، عنوان شده است.

از همان سال های نخست، کمیسیون کدکس با مشارکت کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شروع به کار کرد و بالغ بر ۴۰ کشور عضو آن شدند و باعث شد تا فرصتی برای کلیه کشورهای عضو در تدوین و هماهنگ سازی استانداردهای متحد الشکل مواد غذایی و حصول اطمینان از اجرای آن فراهم گردد.

در سال ۱۹۸۵ طی بیانیه ای که از جانب سازمان ملل منتشر شد به اهمیت قوانین مواد غذایی اشاره شد و رهنمود های لازم جهت اجرای سیاست های کلی برای حفظ ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان مواد غذایی ارائه گردید. در این بیانیه توصیه شد که دولت ها باید امنیت غذایی را به عنوان نیاز جوامع در نظر گیرند و تطابق استاندارد های مواد غذایی با استانداردهای کدکس صورت گیرد، سپس راهنمای حفاظت از مصرف کننده در سال ۱۹۸۶ به چاپ رسید.

استانداردهای کدکس در حقیقت مراجع مهمی برای مصرف کنندگان، تولید کنندگان، موسسات کنترل مواد غذایی و تجار بین الملل مواد غذایی به حساب می آیند و موارد بهداشتی و تغذیه ای، از جمله معیارهای میکرو بیولوژیکی، افزودنی های مواد غذایی، باقیمانده آفت کش ها و دارو های دامی، آلاینده های مواد غذایی، برچسب گذاری، روش های نمونه برداری و آزمون و متد های ایمنی مواد غذایی را بررسی می کنند. همچنین مقایسه معیارهای جهانی و افزایش هماهنگ سازی استانداردهای غذایی در سطوح بین المللی از الزامات آن به حساب می آید.

کمیسیون (ACA)سطح آگاهی جهانی را نسبت به سلامت مواد غذایی، بهداشت و ایمنی مواد غذایی تا حد مطلوبی بالا برده و اکنون بعد از ۵۰ سال تمام جنبه های مواد غذایی را مطرح کرده و برای همین به عنوان مرجع بین المللی استانداردهای غذایی محسوب می شود. گفتنی است تا سال ۲۰۰۶ بالغ بر ۴۰۰۰ مستند از کدکس در قالب استانداردهای مواد غذایی، راهنما، آئین کار بهداشتی، ارزیابی باقیمانده سموم آفت کش ها، ارزیابی باقیمانده داروهای دامی، حد مجاز آفت کش ها در راهنمای حد آلوده کننده ها منتشر شده است این کمیسیون از طریق ایجاد نقطه تماس بین المللی و برگزاری گرد همایی های لازم جهت تبادل اطلاعات نقش خود را ایفا می کند.

نشست های آن هر ساله در رم یا ژنو مکان FAOیا WHO برگزار می شود. این کمیسیون از دو عنصر اصلی دبیر خانه و کمیته اجرایی تشکیل شده و رئیس آن از مقامات ارشد FAO می باشد. دبیرخانه آن در رم فعالیت دارد و مسئولیت برگزاری جلسات، تکمیل گزارشات اجلاس ها و نظارت و هماهنگی کلیه امور را بر عهده دارد. کمیته های تخصصی کمیسیون به چهار دسته کمیته عمومی، کمیته محصولات، کمیته منطقه ای و کمیته کاری ویژه طبقه بندی می شوند.

کمیته های موضوعات عمومی، کمیته هایی هستند که موارد عمومی مواد غذایی را بررسی می کنند مثل باقیمانده آفت کش ها، سیستم های بازرسی و صدور گواهینامه برای واردات و صادرات مواد غذایی، برچسب گذاری، بهداشت مواد غذایی و…در کمیته محصولات، فرآورده های غذایی به صورت اختصاصی بحث می شوند مثل کمیته ماهی ها، شیر و فرآورده ها، روغن ها، چربی ها، میوه ها، سبزی های تازه، قارچ ها و … .

کمیته ی کاری ویژه در واقع کمیته هایی هستند که به دلایل نیاز به بررسی مدارک و تدوین استاندارد ها از جانب کشورها مطرح می شوند و برای مدت موقت در قالب یک گروه کاری فعالیت می کنند. کمیته خوراک دام و طیور و غذاهای حاصل از بیوتکنولوژی در چنین وضعیتی هستند.کمیته های هماهنگ کننده منطقه ای مربوط به مناطق شش گانه جغرافیایی از جمله آسیا، اروپا، آفریقا، آمریکای لاتین، اقیانوسیه و خاور نزدیک بوده، در موارد خاص این مناطق را بررسی می کنند.

کشور ایران از سال ۱۳۶۳ از اعضای کمیسیون کدکس بوده و با توجه به اینکه ساختار کمیسیون دولتی است، موسسه استاندارد به عنوان نقطه تماس با کدکس جهانی در همان سال ها معرفی شد. دستور العمل کدکس غذایی ایران با مشارکت ۵ وزارتخانه از جمله وزارت بهداشت، وزارت صنایع، وزارت علوم و تحقیقات، وزارت بازرگانی و وزارت جهاد کشاورزی و موسسه استاندارد تهیه و در سال ۱۳۸۰ مصوب گردید.

تعداد کمیته های متناظر با کمیته های کدکس ۲۳ کمیته فنی تخصصی در قالب همان ۴ گروه: عمومی، محصولات، منطقه ای و کاری ویژه می باشد که با مسئولیت وزارتخانه های مرتبط فعالیت می کنند. همچنین در این سال ها در اجلاس های تخصصی کمیته ها، نمایندگان کمیته های فنی به عنوان نماینده ایران حضور فعال داشته اند.

ارایه نظرات کارشناسی در رابطه با مدارک مورد بررسی، تطبیق و پذیرش ۴۲ استاندارد ملی مطابق با استانداردهای کدکس تهیه پیش نویس های تخصصی در رابطه با تدوین استاندارد بین المللی دوغ، تعیین حد مجاز آفلاتوکسین پسته، تهیه ضوابط و گواهینامه های واردات و صادرات، تهیه پیش نویس استانداردهای منطقه ای از جمله اقدامات مهم کمیته های تخصصی می باشد.

با توجه به شرایط اقلیمی مناسب ایران و تنوع محصولات کشاورزی و با توجه به گستردگی خاک این کشور که بازار مصرف و منحصر به فردی در جهان است، مقایسه وضعیت کشورهای جهان و نحوه فعالیت آن ها از استاندارد های کدکس می تواند الگوی مناسبی جهت راهنمایی سازمان های اجرایی مسئول باشد. به عنوان مثال کشورهای پرو، مالزی و تایلند توانسته اند در توسعه همه جانبه اقتصاد خود از همین طریق، نقش مهمی ایفا کنند. از طرف دیگر تقویت کدکس ملی و فعالیت در این زمینه علاوه بر حفظ بهداشت و ایمنی مصرف کنندگان، حفظ منافع ملی، افزایش تولید و ایجاد مشاغل را برای افراد جامعه در بردارد. امید است که در این زمینه مشارکت فعال تری صورت پذیرد.

برای مشاهده سایر استاندارد‌های صنعت قارچ، دانشنامه هاگ را دنبال کنید
5/5 - (2 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا