انتقال کمپوست به سالن های پرورش قارچ
با تحولات عظیم صورت گرفته در صنعت پرورش قارچ خوراکی دکمه ای کشور در چند سال اخیر که می‌توان از ساخت واحدهای عظیم تولید کمپوست به عنوان اصلی ترین و مهمترین آنها نام برد. تولید در قیاس با سنوات پیشین به نظر سهل‌تر گردیده است. توجه خاص به مباحث حیاتی و جدید فنی برای تمامی دست‌اندرکاران صنعت، مخصوصا تولیدکنندگان قارچ، اجتناب ناپذیر است. از این مبحث می‌توان به بحث انتقال کمپوست قارچ به مزارع و سالن‌های پرورش قارچ در ماه‌های گرم سال اشاره نمود که در سال‌های اخیر ضمن تحمیل خسارات کلان، مسائل زیادی را بین این واحدها به وجود آورده است. لذا با ورود به ماه های گرم سال امید است تا توصیه‌های ذیل مورد استفاده قرار گیرد.
خرید مطمئن
توصیه می‌گردد در فصل گرم سال به منظور اطمینان از سلامت کمپوست خریداری شده، کمپوست مستقیماً از واحد های تولیدکننده مطمئن و یا نمایندگان ایشان تهیه و از خرید کمپوست از طریق واسطه پرهیز گردد.
زمان انتقال کمپوست
توصیه می‌گردد تا عملیات انتقال کمپوست قارچ از محل تولید کمپوست تا داخل سالن پرورش در ساعات مناسب روز از حیث گرما و شدت تابش آفتاب (به‌عنوان‌مثال ساعت ۱۶ به بعد) و در کوتاه ترین مدت زمان ممکن صورت گیرد.
ماشین انتقال
توصیه می‌گردد تا بلافاصله پس از بارگیری توده کمپوست در ماشین های اتاق‌دار و مناسب انتقال، سطوح و اطراف کمپوست بارگیری شده با مواد محافظ مناسب مثل ورق‌های پلی استاپرن «بوتولیت» باضخامت ۱۰ سانتیمتر پوشیده و سپس به نحو مناسب توده کمپوست به همراه ورق های حفاظتی در ماشین حمل مهار گردد.
یک پیشنهاد مفید
پیشنهاد می‌گردد تا در این فصل از سال از انتقال کمپوست قارچ به سفارت شهر های دور پرهیز گردد. این امر در صورت استفاده از کامیون‌های مناسب یخچال دار و حفظ دمای ۲۲-۲۰ درجه سانتی گراد در طول مسیر ایده آل است.
آفتاب
در طول اجرای عملیات انتقال کمپوست، سعی شود تا در انتقال محموله کمپوست در معرض تابش مستقیم آفتاب و یا جریان هوای گرم پرهیز گردد. در این ارتباط توصیه می‌گردد پوشش یا سایه‌بان‌های ثابت و یا متحرکی را از قبل تهیه نموده تا در صورت توقف اجتناب ناپذیر کمپوست در محوطه سالن ها، بلوک هوای کمپوست در معرض تابش مستقیم آفتاب- حتی به مدت کوتاه – قرار نگیرد.
*حتی توقف به مدت کوتاه در ساعات بسیار گرم تابستان و در زیر تابش مستقیم آفتاب سوزان قادر خواهد بود تا توان رویشی دانه‌های اسپان مستقر در لایه سطحی بلوک‌ها را از بین برده و آنها را به توده ماده غذاییئایده آلی برای قارچ‌های گندزی و بیماری‌زا تبدیل نماید.
دمای کمپوست قارچ
بهترین دمای کمپوست قارچ در زمان تحویل از واحد تولیدکننده کمپوست ۲۳-۲۰ درجه سانتی گراد است. درصورتی که دمای کمپوست بیش از دمای پیشنهادی باشد اجرای دقیق و بند به بند توصیه های ارائه شده بعدی در دستور کار قرار گیرد.
ورود کمپوست به مزرعه پرورش قارچ
توصیه می‌گردد به محض ورود کمپوست به مزرعه پرورش بلافاصله توده کمپوست به داخل سالن های پرورش و روی طبقات قرار گیرد. در حین اجرای عملیات قرار دادن بلوک‌ها در طبقات، اگر بر روی سطوح بالایی بلوک‌ها سوراخ های ویژه تبادلات هوا مشاهده نگردید بلافاصله اقدام به ایجاد سوراخ هایی با قطر حدود ۵ میلی‌متر و به تعداد ۳۰-۲۵ عدد در هر بلوک گردد. در ادامه این بخش بلافاصله پارامترهای رشدی را در دامنه استانداردهای تعریف‌شده (دمای کمپوست ۲۶-۲۴ درجه، دمای هوا ۲۳-۲۱ درجه، رطوبت نسبی سالن ۹۵-۹۰ درصد، غلظت CO2 در حدود ۵٬۰۰۰ ppm) را در سالن ایجاد نمایید تا شرایط رشد میسیلیوم های موجود در کمپوست مهیا گردد.
استفاده از بلوک
درصورتیکه علیرغم اجرای توصیه‌های فوق العاده افرایش دمای کمپوست حادث گردید، توصیه می‌گردد با اتخاذ روش‌های مناسبی ازجمله قرار دادن بلوک‌های بر روی طبقات بافاصله (به شکلی که هوا به‌راحتی میان بلوک‌ها جریان داشته باشد) و ایجاد دمای پایین هوا در سالن، مقدمات افت دمای کمپوست را در سریع‌ترین زمان ممکن به وجود آورید.
عملیات سر برداری
توصیه می‌گردد تا در روزهای ابتدایی رشد (روز ۳-۱ پس از ورود کمپوست قارچ به سالن) عملیات سر برداری یا Top off انجام گردد. در این رابطه باید اذعان داشت توصیه فوق در مزارع و سالن‌های پرورش قارچ با امکانات متفاوت، می‌تواند تغییر یابد. لذا بهتر آن است که در خصوص زمان سر برداری مناسب، با متخصصان مجرب مشورت گردد.
تهیه و تنظیم : تیم تحریریه هاگ (مهندس حسین شهبازی)
