بیماری های قارچ کاران
بیماری های قارچ کاران، کارگران و افراد شاغل درصنعت تولید قارچ با بیماریهای خاصی در ارتباط هستند که شناخت این عوامل میتواند به پیشگیری از آنها کمک کند. یکی از شایعترین آن ها بیماری ریوی به دنبال استنشاق اسپور قارچ ها میباشد که با توجه به منشاء و عامل بیمازیزا نامهای مختلفی را به خود اختضاص داده است. شناخته شده ترین آنها عبارتند از : باگازوز Bagassosis که عامل ایجادکننده آن باکتری ترموفیلیک اکتینومیست بوده و در افرادی که با کمپوست قارچ حاصل از باگاس نیشکر کار می کنند دیده شده است.
ریه کمپوست Compost lung که عامل آن قارچ آسپرژیلوس بوده و در افراد شاغل در واحدهای تولیدکننده کمپوست دیده می شود.
ریه کشاورزان Farmers lung که عامل آن قارچ آسپرژیلوس و همچنین باکتری ترموفیلیک اکتینومیست بوده و بیشتر در علوفه کپک زده و آلوده دیده می شود.
بیماری لیکوپردونوزیس Lycoperdonosis که عامل ایجاد آن آسپور آزاد شده از نوعی قارچ به نام Pufball می باشد.
ریه آسیابان Millers Lung که عامل آن گردو غبار غلات آلوده به حشره ای به نام Sitophilus Granarius می باشد.
سکویوزیس Sequoiosis که در افرادی که با خاک اره آلوده به قارچ Graphium کار میکنند دیده می شود.
بیماری ریه کارگران چوب Wood Workers Lung که به دلیل آلودگی با قارچ آلترناریا و پنسیلیوم در افرادی که با چوب سر و کار دارند دیده میشود.
در تمامی این بیماری ها به دنبال ورود آنتی ژن های عوامل قارچی، میکروبی و حتی حشرات از طریق راه تنفسی به ریه های انسان واکنش دفاعی بدن به این آنتی ژنها موجب بروز نوعی حساسیت تحت عنوان Hypersensitivity Pneumonitis Typelll که به اختصار آنرا HP و یا آلوئولیت آلرژیک گفته میشود.
در تحقیق انجام شده بر روی 308 نفر از کارکنان شاغل در تولید قارچ صدفی در کشور کره در مجموع 23 نفر از کارکنان (14مرد و 9 زن) دارای علایم بیماری تنفسی بوده اند. متوسط سن آنها 45 سال و مدت اشتغال آنها در این شغل 3 تا 4سال بوده است. علایم اصلی بیماری در این افراد به ترتیب سرفه (100 درصد)، خلط (82 درصد) تنگ نفس (43درصد) و تب لرز (13درصد) بوده است. دو نفر از این بیماران در رادیوگرافی قفسه سینه علایم غیرطبیعی داشته و 60 نفر از آنها دارای آنتی بادی اختصاصی که به روش ایمونوالکتروفورزیس در خون آن ها کشف شده بودند.
بر اساس دوره بیماری به سه فرجام حاد Acute، تحت حاد Subacute و مزمن Chronic دیده میشود.
فرم حاد بیماری قارچ کاران
در این حالت علائم بیماری 4 تا 6 ساعت پس از برخورد با آنتی ژن به صورت تب و لرز، بی حالی، سرفه، تنگی نفس، قرمزی پوست، ادم (ورم) و سردرد ظاهر شده و پس از دوری از آلرژن به مدت 12 ساعت فروکش می کند. در پاتولوژی گرانولومای اینترستیسال غیر کازئینه با ارتشاح سلول های تک هسته ای با غلبه سلول های ژانت دیده میشود و تصویر رادیوژیک قفسه سینه نشان دهنده الگوی پراکنده میکروندولر می باشد.
فرم تحت حاد بیماری
در این مرحله از بیماری به صورت سرفه به همراه خلط، تنگ نفس، خستگی، بی اشتهایی و کاهش وزن تظاهر میکند. دروه بیماری طولانی و علایم خفیف تر از مرحله حاد می باشد. در این مرحله برونشیولیت میتواند به همراه فیبروز در انترستیسیوم ریه اتفاق بیفتد.
فرم مزمن بیماری
سرفه ،تنگ نفس خستگی، کاهش وزن وجود داشته علاوه بر آن در 50 درصد بیماران کلابینگ انگشتان دست و افزایش تعداد تنفس (تاکی پنه) دیده می شود. در رادیوگرافی قفسه سینه آمفیزم ریوی مشهود است.
تشخیص بیماری قارچ کاران
همانگونه که گفته شد تشخیص بر اساس شرح حال بالینی و سابقه حضور در واحدهای تولید قارچ، کمپوست، سیلوی غلات، خاک اره … و همچنین تصویربرداری از قفسه سینه، تست های تنفسی و وجود آنتی بادی های اختصاصی در خون و در نهایت نمونه برداری (بیوپسی) از ریه ها می باشد.
درمان :
مهمترین درمان، دوری از محیط آلوده به آلرژن ها واستفاده ازک .رتیکو استروئیدها مثل پردنیزولون تا فروکش کردن بیماری است. از آنجایی که همیشه پیشگیری مهمتر از درمان است توصیه میشود تمامی کارکنانی که در واحدهای صنعتی تولید کمپوست، قارچ و یا نگهداری غلات و خاک اره فعالیت دارند از ماسک در هنگام کار استفاده نمایند و در محیط های اداری نزدیک به واحدهای تولیدی سیستم تهویه مطبوع همراه با فیلترهای مناسب مورد استفاده قرار گیرد.
