رشد بازار قارچ تا سال 2028 فوق العاده عجیب خواهد بود

در چهار سال گذشته، فروش قارچ در بازار جهانی  69 درصد افزایش یافته، ولی این رقم در برابر چهار سال آینده بسیار کم است. در حال حاضر، پتانسیل رشد قابل توجهی برای بازار قارچ وجود دارد، زیرا مردم به دنبال گزینه‌های سالم تر و افزایش آگاهی از مزایای زیست محیطی استفاده از منابع پایدار هستند و در این میان قارچ خوراکی را یک محصول سالم، با خواص فراوان و سازگار با محیط زیست یافته‌اند.

هم اکنون بزرگترین بخش از بازار جهانی قارچ دکمه‌ای پرورشی است. تخمین زده می‌شود بیش از 50 درصد از درآمد را به خود اختصاص دهد. رتبه‌های بعدی به شیتاکه با 30 درصد، قارچ پورتوبلو با 17 درصد و قارچ انوکی به ترتیب 7 درصد اختصاص دارد. SkyQuest پیش‌بینی می‌کند که فروش جهانی قارچ تا سال 2028 به 100 میلیارد دلار برسد.

انتظار رشد 10/3 درصدی بازار قارچ ارگانیک تا سال 2025

همان‌طور‌که مشتریان زیادی پِی گزینه‌های غذایی گیاهی و سالم‌تر هستند در سال های اخیر، بازار قارچ‌های ارگانیک توسعه قابل توجّهی را از سر گذرانده است. چرا که این مواد غذایی گزینه‌ای سالم‌تر و سازگارتری با محیط‌زیست هستند و نیازی به استفاده از آفت‌کش‌های مصنوعی، کود یا سایر مواد شیمیایی ندارند. از همین‌رو پیش‌بینی می‌شود در بازهٔ 5 ساله از 2019 تا 2024، بازار جهانی قارچ ارگانیک رشدی در حدود 10.3٪ داشته باشد.

عوامل موثر بر رشد بازار قارچ 

این رشد به دلیل افزایش تقاضا از سوی آسیا، به ویژه چین، و همچنین روند تغذیه سالم در کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده و اروپا است. محرک‌های اصلی رشد بازار جهانی قارچ افزایش تقاضا از سوی کشورهایی مانند چین و هند است که در آن گزینه‌ مصرف گوشت به دلیل رشد جمعیت کمیاب شده و مردم را به سوی مصرف گوشت گیاهی سوق خواهد داد.

عواملی مانند افزایش قیمت مواد اولیه، پیشرفت در سیستم‌های فناوری کشاورزی که امکان تولید کارآمدتر را فراهم می‌کند، و افزایش آگاهی در مورد سازگاری با محیط زیست نیز به رشد این بازار کمک می‌کند. هم اکنون صنعت پرورش قارچ، با چالش‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. روش‌های کشت و تولید سنتی برای محیط‌زیست ناسازگار است، به علاوه نیاز به کار فشرده و نهاده‌های قابل توجهی هم می‌باشد. برخی از شرکت‌ها برای کاهش ضایعات به پردازش پس از برداشت روی آورده‌اند، اما آن هم به دلیل نیاز به کنترل دقیق دما و اقدامات بهداشتی، یک کار پرچالش است. به نظر می‌رسد که به همین دلیل اقبال بیشتری به سمت پرورش صنعتی قارچ خوراکی در سالهای آتی وجود داشته باشد.

با این حال، به نظر می‌رسد کنترل هزینه‌های مربوط به تغییرات آب و هوایی و مقررات سخت‌گیرانه‌تر که بر تنظیمات کشت تأثیر می‌گذارد، چشم‌انداز رشد کلی در این بازار را محدود کند. اما به طور کلی میتوان مهمترین عوامل رشد بازار جهانی قارچ را چنین فهرست نمود.

فهرست عوامل رشد بازار جهانی قارچ

• افزایش علاقه مصرف‌کنندگان و آگاهی در مورد فواید قارچ برای سلامتی؛
• مقررات سختگیرانه برای مواد مورد استفاده در غذاهای فرآوری شده و کیفیت هوا؛
• رستوران‌های مجلل که گزینه‌های غذاهای پایدارتر و سالمتری مانند قارچ را انتخاب می‌کنند؛
• نفوذ عمیق‌تر در بازار به دلیل کانال‌های توزیع بهتر (مانند تجارت الکترونیک) و افزایش بومی‌سازی محصول
• علاقه روزافزون به مکمل‌های غذایی، داروها، افزودنی‌های غذایی و سایر مصارف صنعتی، در صنایع تکمیلی قارچ

از آنجا که هزینه تولید با پیشرفت تکنولوژی و توسعه روش‌های کشت جدید کاهش یافته، و همچنین به دلیل افزایش جمعیت و افزایش درآمد در سراسر آسیا و اقیانوسیه و آمریکای لاتین، انتظار می‌رود مصرف کنندگان بیشتری به دنبال خرید قارچ به عنوان یک منبع تغذیه سالم باشند.

رقبای حاکم بر بازار قارچ آینده

همه شرکت‌هایی که در بازار قارچ فعالیت می‌کنند موفق نخواهند بود. احتمالا برای شرکت‌های تازه‌واردی که یا کوچکند یا فاقد تجربه لازم هستند، رقابت با شرکت‌های بزرگ‌تر با جیب‌های پرپول‌تر دشوار باشد. علاوه بر این، محیط نظارتی مربوط به قارچ‌ها در بسیاری از مناطق آسیا و اقیانوسیه و آمریکای لاتین پیچیده و نامشخص است.

پیش‌بینی می‌شود که آسیا و اقیانوسیه با %10.8 انحراف، بین سال‌های 2023 تا 2028، بزرگترین و سریع‌ترین منطقه در حال رشد در بازار قارچ باقی خواهد ماند، که به دلیل افزایش تقاضا از سوی کشورهایی مانند هند و چین است. چهار استان برتر چین بر اساس منطقه کاشت یعنی جیانگ سو، پکن، هبی و شاندونگ در این زمینه پیشتازند. طبق مطالعه فائو، چین بیش از 40 میلیون تن قارچ در سال 2021 تولید کرده که حدود 90 درصد از تولید جهانی قارچ را تشکیل می‌دهد.

برندهای برتر و خوشنام قارچ خوراکی هم اکنون در جهان عبارتند از:

• قارچ موناگان (ایرلند)
• گروه قارچ والش (ایرلند)
• میسلیا (بلژیک)
• فروش قارچ آسیاب جنوبی (ایالات متحده)
• Smithy Mushrooms Ltd. (بریتانیا)
• Rheinische Pilz Zentrale GmbH (آلمان)
• Italspwan (ایتالیا)
• قارچ SAS (ایتالیا)
• Hirano Mushroom LLC (کوزوو)
• Fujishukin Co. Ltd. (ژاپن)

رتبه یکم تا پانزدهم جهان بر اساس شاخص Production per person

یکی از شاخص های نشان دهنده رشد و توسعه در صنعت قارچ را می توان ” تولید قارچ به ازای هر نفر از جمعیت کشور” یا Production per person معرفی کرد. این شاخص میزان تولید قارچ را به ازای هر نفر معرفی می کند و ارتباطی با میزان مصرف سرانه آن در سال ندارد.(۱۵ شهریور ۱۴۰۰)

شاخص P.P.P در حقیقت بیانگر توانایی و قدرت یک کشور را در عرصه پرورش قارچ با توجه به سرمایه گذاری ها، جمعیت ، برنامه ریزی های کلان و همچنین پتانسیل و جایگاه آن کشور در صادرات قارچ جهان است.

به عنوان مثال

کشور	رتبه شاخص p.p.p	شاخص p.p.p- کیلوگرم	رتبه جهانی صادرات	سهم از صادرات جهان- درصد
هلند	1	17/39	2	17
ایرلند	2	14/4	4	10
ایتالیا	3	11/31	نا مشخص	–
لهستان	4	6/76	1	31
ایران	13	1/83	نا مشخص	–

 

جای ایران در بازار آینده 

ایران علی رغم تولید بالای قارچ خوراکی و دستیابی به رتبه هفتم در این زمینه، در زمینه صادرات هیچ جایگاهی را نتوانسته به خود اختصاص دهد. رشد بالای تقاضی قارچ و قیمت جهانی قارچ می‌طلبد تا نگاهی دوباره به امر صادرات قارچ اتخاذ شود و برنامه‌ریزی لازم برای پیوستن ایران به این قافله بزرگ و دستیابی به درآمد چشمگیر ارزی انجام گردد.