احداث سالن پرورش قارچ، عرض اتاق پرورش قارچ بایستی به حدی باشد که بتوان از راهروهایی که برای آن تعبیه می‌گردد، به‌راحتی عبور نمود (حدود ۷۰ سانتی‌متر) عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر 160 سانتی‌متر در نظر می‌گیرند (استاندارد جهانی آن 140 سانتی متر است) تا بتوان از دو طرف به وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ در کنار دیوار باشد عرض آن را حداکثر ۹۰ سانتی‌متر قرار می‌دهند.
احداث سالن های پرورش قارچ
فضاهای مناسب جهت کشت قارچ: سالن‌های صنعتی، بتونی، گلخانه و سالن‌های نیمه‌صنعتی یا خانگی که شامل انبار، سالن، سوله، مرغداری متروکه، زیرزمین و هر مکان مسقف پاک و مرتب برای پرورش قارچ می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
یک سالن خوب و مناسب بازدهی و راندمان تولید قارچ را حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد بالا میبرد. فضا و ابعاد استانداردی برای این کار وجود ندارد ولی در اکثریت مزارع کشور سالن هایی با طول20-25 متر، عرض 6متر و ارتفاع 4/5 متر رایج است.
در کشور ما اگر مساحت سالن تولید قارچ بیش از ۱۰۰ مترمربع باشد نمی‌توان دما و رطوبت آن را با ادوات ساده و کم قیمت کنترل کرد.
در این خصوص باید افزود محدودیتی در طول و عرض سالن های پرورش وجود ندارد. نکته مهم متناسب بودن هواساز سالن و تجهیزات موتورخانه ای با ابعاد سالن پرورش است.
در حال حاضر سالن های پرورش با سطح زیر کشت 1000 متر نیز مورد بهره برداری قرار گرفته است.
در کف این سالن پرورش باید آبراهه‌هایی جهت خروج آب اضافی سالن تعبیه کرد و حتی‌الامکان هیچ‌گونه روزنه‌ای بر روی دیوار، سقف و درب سالن وجود نداشته باشد تا هیچ‌گونه آفات قارچ و عامل بیماری‌زایی نتواند وارد سالن شده وهمچنین کنترل دما، رطوبت و تهویه آسان‌تر صورت گیرد.
چه نکاتی در هنگام احداث مزرعه یا سالن پرورش قارچ باید در نظر گرفته شود؟!؟ در ویدئو تقدیمی به معرفی چند نکته خیلی مهم برای انتخاب محل و تجهیزات خودکار برای احداث مزرعه قارچ خواهیم پرداخت.
حفظ دما اتاقک پرورش قارچ
در اتاق پرورش مهمترین عامل حفظ دمای ثابت است پس باید به عایق بودن اتاق توجه کرد. که باید برای درست انجام دادن این کار می‌توان ازورقه‌های فایبرگلاس به ضخامت ۲/۵ تا ۵ سانتی‌متر استفاده نمود و یک لایه پلاستیک به ضخامت ۲-۴ سانتی‌متر روی آن‌ها قرار گیرد.
همه‌ی روزنه‌ها و ددرزهای سالن باید گرفته شود و ورودی هوا به‌وسیله کانال‌کشی از اتاق تأسیس وارد سالن شود و در سالن به‌صورت یکسان پخش شود. ورودی هوا از بالای دیوار در یک طرف سالن و خروجی از پایین دیوار قرار گیرد.
سالن باید تاریک باشد و نور خورشید مستقیم نتابد و هیچ‌گونه درز جهت عبور هوا و موجودات زنده نباشد. جنس دیوارها بهتر است از بلوک و سیمان باشد.
سالن‌های جدیدتری که ساخته می‌شوند شبیه به یک گلخانه پلاستیکی ایزوله است که در آن از لوله‌های فلزی گالوانیزه استفاده می‌شود.
اتاق تأسیسات سالن پرورش قارچ
بعد از سالن کشت به سالن تأسیسات می‌رسیم که کار آن تأمین رطوبت و دمای موردنیاز سالن و هوا رسانی به آن می‌شود.
این اتاق ابعادی دارای ۲ در ۳ متر است که تأسیسات گرماساز و سرما ساز در این اتاق وجود دارد و دو دریچه از قسمت بیرون به داخل دارد و ازاینجا به‌وسیله‌ی کانال به سالن پرورش هدایت می‌شود.
این اتاقک اگر در بالای در ورودی سالن ساخته شود کارایی بهتری دارد. دریچه‌های بیرونی به‌وسیله دو عدد فن وظیفه گرفتن هوای تازه از بیرونو درون به اتاق تأسیس رادارند.
دریچه‌هایی که در داخل قرار دارند هوای سرد یا گرم شده و مرطوب را گرفته و به سالن کشت می‌رسانند. هیچ‌گاه نباید هوای سرد یا گرم را به صورت مستقیم وارد سالن پرورش بلکه باید اول در اتاقک تأسیس ساخته شود و به سالن کشت برسد.
سیستم هوا رسانی داخل اتاق پرورش قارچ
سالن‌های پرورش دارای دو ورودی و یک خروجی هستند که ورودی‌ها از بالای سالن و در عرض آن هستند و خروجی در پایین و در انتهای سالن قرار می‌گیرد.
دریچه خروجی به دلیل دی‌اکسید کربن حاصل از رشد قارچ‌ها در انتهای سالن نزدیک به کف تعبیه می‌شود که در مراحل اولیه این دریچه بسته است اما در مرحله‌ی تشکیل پین به خاطر غلظت دی‌اکسید کربن باز می‌شود و این کار خروج به‌وسیله فن صورت می‌گیرد.
در سالن برای کنترل دما و رطوبت و جود دماسنج و رطوبت‌سنج ضروری است. اندازه دریچه خروجی (یک فن ۱۵ سانتی) باید نصف اندازه دریچه ورودی (دارای دو فن ۶۰ سانتی) باشد. دریچه خروجی را باید از محیط کشت جدا نمود تا از ورود حشرات جلوگیری شود.
دستگاه رطوبت ساز سالم پرورش قارچ
درراه کانال منتقل‌کننده هوا باید یک دستگاه رطوبت ساز وجود داشته باشد که کار آن مرطوب کردن هوای گرم و سرد است، لوله مه پاش را هم می‌توان جلوی فن ورودی هوای گرم یا سرد قرارداد. در مسیر این کانال معمولاً فیلتر تصفیه قرار می‌گیرد.
در داخل سالن برای وجود دمای یکنواخت از لوله‌های پلاستیکی هوا رسان استفاده می‌کنند. این لوله‌ها در طول راه روی اصلی نصب می‌شوند.
ابتدای آن به دریچه ورودی هوا به داخل سالن متصل است و انتهای آن به قسمت انتهایی سالن می‌رسد. از مزیت‌های این کار می‌توان به یک نواخت شدن هوا رسانی و یکسان شدن دما در همه جای سالن اشاره کرد.
در بخش قبلی نکاتی در باب فضای مناسب و سیستم هوادهی سالن پرورش قارچ ذکر شد. در این بخش
همراه ما باشید با سیستم قفسه‌بندی و محیط کشت.
یکسان سازی هوا در سالن پرورش
جهت یکسان سازی هوای این کانال پلاستیکی، سوراخ در نظر گرفته‌شده است که معمولاً دارای ۱۰ سانتی متر قطر هستند.
این سوراخ‌ها در ابتدای دهانه ورودی که فشار هوا زیاد است کوچک‌تر و بافاصله زیادتر و در انتهای آن‌که فشار هوار کمتر می‌شود سوراخ‌ها درشت‌تر و فاصله آن‌ها نیز کمتر می‌شود. این سوراخ‌ها به‌گونه‌ای هستند که هوای خروجی از لوله هیچ تماسی با سطوح کشت ندارد.
مساحت این سوراخ‌ها باید با مساحت لوله‌های اصلی هوا برابر باشد و فاصله دو سوراخ باید برابر یک چهارم فاصله بین کانال هوای پلاستیکی با دیوار باشد.
پشت فن‌های ورودی باید دستگاه تبدیل گذاشته شود که نسبت به قطر فن پهن‌تر باشد. اگر به‌اشتباه دو فن واردکننده و خارج کننده هوا روی‌هم قرار بگیرد کوران ایجادشده و هوا به کمپوست نمی‌رسد و باعث خشکی زودرس کمپوست ها می‌شود.
قفسه در سالن پرورش قارچ
آن دسته از سالن های خانگی که شرایط قفسه بندی ندارند با شرایط کم‌هزینه بسترها رو می‌چینند. در چنین شرایطی که عموماً در انباری یا اتاق است باید بین ردیف اول و دیوار کنار سالن حداقل ۷۰ سانتی‌متر و حداکثر ۱۰۰ سانتی‌متر فاصله برای ایجاد راه رو باشد.
بعد اولین ردیف کمپوست را به عرض ۱۲۰ تا ۱۶۰ سانت کنار هم قرارداد.
طول بستر کشت برابر با سالن -۲ متر در نظر گرفته شده است. بین ردیف‌های اول و دوم فاصله‌ای ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر باید فاصله قرارداد و بعد کمپوست ها را با عرض تعیین شده چیده شود و ردیف‌های دیگر را نیز باید بسته به ابعاد طولی و عرضی سالن ایجاد کرد.
سالن های صنعتی پرورش قارچ
این سالن‌ها باید دارای قفسه باشند، که عرض هر قفسه بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود ولی در صورت کوچک بودن سالن می‌توان دو بلوک را از عرض ۴۰ سانتی‌متر کنار هم قرارداد پس عرض قفسه‌ها را ۸۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید.
طول قفسه‌ها برابر سالن -۲ متر است. ارتفاع قفسه، اولین طبقه از سطح زمین ۲۰-۲۵ سانتی‌متر و مابقی طبقات هرکدام ۶۰ سانتی‌متر است و برای سالنی با ارتفاع ۴ متر تقریباً باید ۶ قفسه در نظر گرفت.
محیط کشت محصول
این محیط باید دارای سقفی با عایق‌بندی درست باشد. در صورت طراحی سالن از ابتدا باید در انتهای سالن یک درب خروجی باشد که ابعاد آن متناسب با اندازه سالن باشد. پایین در باید از فولاد ضدزنگ باشد یا آلومینیوم باشد فن خروجی نیز باید تعبیه شود.
از این درب خروجی جهت ورود کمپوست و خاک‌پوششی و خروج کمپوست و خاک برگشتی استفاده می‌شود و بهداشت راهروی ورودی حفظ می‌شود.
و تهیه نوار نقاله و دادن میدانی جهت سهولت در ورود و خروج و تخلیه و بارگیری خاک و کمپوست در شرایطی لازم است. در حال پردازش این مکانکشت باید توانای نگهداری دما و رطوبت مناسب را داشته باشد.
دیواره‌ها و کف مرتب قابل شست‌وشو باشند تا از ورود حشرات و آفات جلوگیری شوند و بهداشت جهت کشت رعایت شود. حتی‌الامکان باید از مجاورت با دامداری یا مرغداری اجتناب شود ولی اگر این شرایط ممکن بود بهداشت بیشتر رعایت شود.
