روش های پرورش قارچ مختلفی وجود دارد که در این مقاله می توانید با آن ها آشنا شوید.
آشنایی با سیستم های پرورش قارچ:
با پیشرفت در زمینه تولید قارچ خوراکی، سیستمهای پرورش قارچ نیز دچار تحول شگرفی شده است.
برای هر هدفی سیستم خاصی وجود دارد و یک سیستم برای همه اهداف قابل استفاده نیست. سیستمهای پرورش به ب روش کیسهای و قفسهای به یک اندازه سودآور هستند. در گذشته، قارچهای خوراکی در کف تونلها و غارها پرورش داده میشدند؛ اگر چه در برخی از مناطق تا حدی از آن استفاده میشود اما این نوع سیستم پرورش دیگر رایج نیست.
روشهای مختلف تولید قارچ خوراکی از همین سیستم ابتدایی به وجود آمدهاند. اگر چه سالهای طولانی از سیستم قفسهای برای پرورش قارچ در آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است؛ اما سیستمهای پیشرفته قفسهای در هلند ابداع شد و مورد استفاده قرار میگیرند و احتمالاً کاراترین سیستم تولید هستند.
گفتنی است، سیستم های پرورش قارچ به روش جعبه، سیستم پرورش به روش قفسهای، سیستم پرورش به روش کیسهای و کمپوست بلوک، سیستم پرورش به روش Deep Trough و ساختمان کارخانه تولید قارچ از سیستمهای پرورش قارچ خوراکی هستند.
سیستم پرورش قارچ به روش جعبه ای
استفاده از سیستم های پرورشی به روش جعبه ای رواج زیادی دارد و در بسیاری از کشورها از این روش، استفاده می شود. در صنعت پرورش قارچ ایرلند از کیسه های پلاستیکی و اخیرأ از کمپوست بلوک برای پرورش قارچ استفاده می شود. روش کمپوست بلوک، بسیار موثر بوده و میزان هزینه های آن پایین و مقرون به صرفه است.
در برخی از مراکز پرورش، همه مراحل تولید از شروع فاز دوم گرفته تا انتهای مرحله برداشت، همگی در داخل یک سالن انجام می شود. چنین سالن سیستماتیکی بیشتر در آمریکا رواج دارد. در اروپا و مناطق دیگر بیشتر از سیستم دو سالنی استفاده می شود که در فاز دوم کمپوست سازی در تونل ویژه ای صورت می پذیرد و مرحله اسپانران و تحریک کمپوست به منظور باردهی و برداشت در سالن دیگر به انجام می رسد.
در روش دیگر، ممکن است که کمپوست به صورت فله، مرحله دوم کمپوست سازی را سپری کند و پس از بذر زنی در داخل جعبه پر شود. در جاهایی که از این روش (پاستوریزه کردن به روش فله و سپس پر کردن جعبهها) استفاده میشود جعبهها فرایند پاستوریزه شدن را سپری نکرده و به همین دلیل امکان دارد که پس از پختن سالن، به بیمارگرهای قارچ خوراکی آلوده شود مگر اینکه به خوبی مورد محافظت قرار بگیرد.
بایستی هنگام کار، در ابتدا پلاستیک پلی اتیلینی را در کف جعبه پهن کرد؛ این کار نه تنها خطر آلودگی به آفات و بیماریها را کاهش میدهد همچنین تمیز کردن جعبهها را نیز آسانتر میکند. لازم است، در هر بار پرورش، این پلاستیکها تعویض شوند.
پیشرفت جدید در مورد سیستم پرورش به روش جعبه، پرورش قارچ تا مرحله پین دهی در یک سالن و سپس انتقال جعبهها به سالنهای برداشت است. این کار زمانی انجام میشود که قارچ در مرحله پین دهی قرار دارد و به سالنی که این مرحله از تولید در آن انجام میشود “اتاق نگهداری” گفته میشود و سپس به سالن برداشت منتقل میشود.
در برخی از مناطق پیشرفتهتر اروپا، ممکن است که جعبههای کمپوست (اغلب فلزی) مرحله پین دهی خود را در یک کشور سپری کنند و سپس به منظور برداشت محصول به کشور دیگری منتقل شوند؛ به این روش، جعبه پین دار یا سیستم فاز چهارم گفته میشود.
در سالنهای پرورش، ممکن است که تعداد جعبههای روی هم، سه تا پنج عدد باشد. در این سیستم، کمپوست در داخل جعبه، مرحله دوم کمپوست سازی را طی کرده است و در مرحله بذرزنی، جعبهها خالی میشوند و سپس کمپوست بذرزنی شده به جعبهها برگشت داده میشود
سیستم پرورش قارچ به روش قفسه ای
کمپوست فاز اول و دوم همچنین کمپوست قارچ مرحله سوم در داخل قفسهها پر میشود؛ تعداد قفسهها حداکثر شش عدد است. در ابتدا قفسهها از چوب ساخته میشد که به راحتی میشد آن را از هم جدا و از سالن خارج کرد. چنین قفسههایی معمولأ در آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد.
سپس قفسههای فلزی جایگزین قفسههای چوبی شدند. در حال حاضر مدرنترین سیستم قفسهای در دنیا سیستم هلندی است. تمام سیستمهای قفسهای نیاز به تجهیزات ویژهای دارند تا بتوان با آن قفسهها را پر کرد و خاک پوششی را به کمپوست داد. در انتهای مرحله برداشت (انتهای فلش سوم) پختن کمپوست در همان سالن بسیار اهمیت دارد چرا که جابجا کردن و انتقال کمپوست از قفسهها به تسمه نقاله، موجب ایجاد گرد و غبار سالنهای دیگر شده و در اثر آن اسپورها و قطعات میسلیوم قارچ خوراکی در هوا آزاد شده و در اثر چرخش هوا به سالنهای دیگر منتقل میشوند.
در روش های پرورش قارچ، سیستم قفسه ای یکی از پر بازدیدترین سیستم تولید قارچ خوراکی است. در صورت قفسهای بودن سیستم پرورش قارچ، برداشت با ماشین امکان پذیر است و اغلب در مواردی که هدف کنسرو کردن قارچهای چیده شده باشد مورد استفاده قرار میگیرد.
پرورش قارچ سه سالنی
در سیستم سه سالنی هر سه مرحله تولید، دارای سالنهای مجزایی هستند که شامل تونل فاز دوم کمپوست سازی، تونل اسپان ران و سالن برداشت است. سیستم چهار سالنی هم وجود دارد که در آن کمپوست در سالن مخصوصی خاک دهی و هوادهی میشود. پس از این مرحله، کمپوست به سالن دیگری در همان مزرعه یا به جای دیگری منتقل میشود و برداشت در آن سالن انجام میشود؛ استفاده از این روش روز به روز در حال گسترش است.
در این مقاله سعی شد با روش های پرورش قارچ متنوعی که وجود دارند آشنایی پیدا کنید.