هشدار نسبت به مصرف قارچ‌های خودرو در طبیعت
مسمومیت‌ها اغلب در اوایل فصل بهار و همزمان با آغاز رویش قارچ‌ها رخ می‌دهد
رضا محمدی معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد نسبت به مصرف قارچ‌های خودرو و سمی در طبیعت شهرکرد هشدار داد و بیان کرد مسمومیت ناشی از مصرف این قارچ ها می‌تواند باعث بروز علائم مختلف از جمله نارسایی کبد و در موارد حاد منجر به مرگ شود.
وی گفت: اکثر مسمومیت‌های گزارش‌شده با قارچ‌های سمی به علت مصرف تصادفی گونه‌های سمی قارچ به‌جای گونه‌های خوراکی آن بوده است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ادامه داد: این نوع مسمومیت‌ها اغلب در اوایل فصل بهار و همزمان با آغاز رویش قارچ‌ها رخ می‌دهد.
محمدی ضمن اشاره به آمار منتشرشده توسط دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو، بیان کرد: در سال ۱۴۰۰ متاسفانه ۷۹۷ نفر در اثر مسمومیت با قارچ سمی به بیمارستان مراجعه کردند که نشان‌دهنده شایع‌بودن این مسمومیت است.
وی افزود: بالاترین آمار مسمومیت ناشی از قارچ سمی مربوط به برخی از شهرهای استان کرمانشاه، آذربایجان غربی، گلستان، کردستان، لرستان، همدان، قزوین و شهرکرد بوده است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد مطرح کرد: مسمومیت ناشی از مصرف قارچ‌های سمی، طیف وسیعی از علائم بالینی از جمله اختلالات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، اسهال، دردهای شکمی، زردی چشم، یرقان و همچنین اختلالات متابولیک شامل کاهش قند خون، اختلالات هورمون‌های تیروئیدی و اختلالات عصبی اعم از تشنج، بی‌قراری، توهم و همچنین اختلالات کلیوی را در پی دارد.
محمدی اظهار کرد: در موارد حاد، علائم در کمتر از ۶ ساعت پس از مصرف قارچ سمی بروز پیدا می‌کند و می‌تواند بین ۲ تا ۶ روز منجر به مرگ شود.
کدام قارچ سمی است؟
وی تاکید کرد: از مصرف قارچ‌های خودرو مخصوصا قارچ‌هایی که در کنار تنه درختان (به‌ویژه درختان خشک‌شده) می‌رویند و یا قارچ‌های فله‌ای جمع‌آوری‌شده توسط افراد بومی جدا خودداری کنید.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد با اشاره به اینکه نمی‌توان انواع خوراکی قارچ را از انواع سمی آن صرفا بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل، رنگ، بو، قوام و مزه تشخیص داد، بیان کرد: مصرف قارچ‌ها توسط پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی، نشان‌دهنده غیرسمی‌بودن آن برای انسان نیست.
محمدی توضیح داد: برخی از سموم موجود در قارچ‌های سمی، مقاوم به گرما بوده و فرآیندهای آماه‌سازی غذا مانند کباب کردن، آب‌پز کردن، سرخ کردن و بخارپز کردن قادر به تخریب کامل این مواد سمی نیست.
وی اظهار داشت: در صورت بروز علائم و نشانه‌های گوارشی به‌صورت تاخیری (۵ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف قارچ‌های خودرو) بیمار باید سریعا به مرکز درمانی تخصصی مسمومیت‌ها منتقل شود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اضافه کرد: در مواردی که علائم گوارشی به‌صورت تاخیری (با فاصله بیش از ۶ ساعت پس از مصرف قارچ خودرو) بروز پیدا کند، قارچ سمیت به مراتب بیشتری داشته است کما اینکه در سال‌های گذشته این نوع مسمومیت منجر به نارسایی حاد کبدی و مرگ تعدادی از شهروندان شده است.
خوددرمانی ممنوع
محمدی یادآور شد: انتقال هرچه سریع‌تر فردی که دچار مسمومیت شده به مرکز درمانی تخصصی مسمومیت‌ها، امکان درمان موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهد و هرگونه تاخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار می‌شود.
وی بیان داشت: در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های بالینی اولیه به‌ویژه از نوع تاخیری در فردی با سابقه مصرف قارچ خودرو، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار باید در اسرع وقت به بیمارستان منتقل شود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اظهار کرد: در صورت امکان، نمونه باقی‌مانده قارچ مصرف‌شده توسط بیمار، برای شناسایی به کادر پزشکی در بیمارستان تحویل داده شود.
همچنین در گفتگوی دیگری دکتر علی احمدی معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی چهارمحال و بختیاری و رئیس مرکز بهداشت استان اظهار کرد: هر ساله با شروع فصل بهار موارد مسمومیت با قارچ های خودرو و گیاهان دارویی و سبزیجات محلی سمی در استان گزارش می شود که برای پیشگیری از آن لازم است به این مهم توجه ویژه گردد.
رئیس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری در تشریح این خبر اظهار داشت: از جمله خطراتی که در فصل بهار افراد را تهدید می کند، مصرف قارچ های خودرو سمی است که گاه می تواند مسمومیت های شدیدی را به همراه داشته باشد و کبد، کلیه و حتی مغز را از کار بیاندازد.
وی افزود: ممکن است مسمومیت شدید با قارچ های سمی در مواردی منجر به تهدید جان فرد شود و خطر مرگ به همراه داشته باشد.
دکتر احمدی تصریح کرد: از این رو دقت نظر ویژه در مورد مصرف قارچ ها الزامی ست چرا که امکان خوراکی بودن قارچ ها تنها در آزمایشگاه های ویژه قابل تشخیص است و هیچ آزمایشی برای تشخیص خوراکی بودن قارچ از سوی افراد عادی و محلی وجود ندارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: مسمومیت با قارچ ابتدا از ۴ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف با علایمی نظیر تهوع و استفراغ، اسهال و شکم درد و تعریق بروز می یابد و گاهی علایم دیگری مانند توهم، خواب آلودگی، تشنج و یا بی قراری را نیز در پی دارد.
دکتر احمدی ادامه داد: مسمومیت کبدی، کلیوی یا آسیب های مغزی، علایمی است که در ادامه بروز می یابد.
وی با بیان اینکه، انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی مسمومیت ها امکان درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد و هرگونه تاخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار می شود افزود: با مشاهده علایم و نشانه های بالینی اولیه در فردی با سابقه مصرف خوراکی قارچ خودرو، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.
وی در پایان توصیه کرد: برای حفظ سلامت خود و خانواده، تنها قارچ هایی را که توسط مراکز مجاز و در بسته بندی های دارای مجوز می باشند، خریداری و مصرف نمایید.
