انواع قارچ سمی و نحوه تشخیص

قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا قارچ مگس

مجیک ماشروم فلای آگاریک (fly agaric) 🍄

قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا (نام علمی: Amanita muscaria) یا قارچ مگس (fly agaric) که به قارچ چتر قرمز (فلای آگاریک) نیز مشهور است، یک گونه قارچ سمی و دارای اثر روانگردان، از سردهٔ قارچ‌ مگسیان Amanita است که بومی مناطق نیم‌کره شمالی به‌ ویژه مناطق سردسیر بوده و با درختان کاج و نیز با درختان برگ‌ ریز و مخروطیان گوناگونی همزیستی خوبی دارد. این قارچ در ردیف اول قارچ‌های روان ‌گردان یا قارچ های جادویی (مجیک ماشروم) جای دارد.

آرایه‌ شناسی

  • فرمانرو: قارچ
  • دسته: قارچ چتری
  • رده: رده کلاه قارچان
  • راسته:
  • تیره: کشنده قارچان
  • سرده: قارچ نگسیان
  • نام علمی: Amanita muscaria
  • مترادف: آمانیتا، پنتر ماشروم، فلای آگاریک

قارچ مگس یا آمانیتا موسکاریا (نام علمی: Amanita muscaria) یک گونه قارچ سمی و دارای اثر روان‌گردان (معروف ترین مجیک ماشروم) ، از سردهٔ قارچ‌ مگسیان Amanita است که بومی نیمکره شمالی به‌ ویژه مناطق معتدل بوده و با درختان کاج و نیز با درختان برگ‌ ریز و مخروطیان گوناگونی همزیستی دارد.

محل رویش قارچ آمانیتا موسکاریا (قارچ مگس) در جهان فلای آگاریک
محل رویش قارچ آمانیتا موسکاریا (قارچ مگس) در جهان فلای آگاریک

 

حتما این قارچ را در کارتن های کودکانه یا نقاشی ها و یا حتی استیکر های دنیای موبایل و بازی های کامپیوتری (سوپر ماریو یا قارچ خور) دیده اید؛ این قارچ بطور کلی تبدیل به نماد قارچ یا ماشروم در دنیای تصویر و گرافیک می باشد.

قارچ مگس یا فلای آگاریک همان قارچی است که در داستان‌های کودکان تصویرش را می‌کشند و احتمال می رود که منشا داستان های بابانوئل و قصه های کودکانه دیگر باشد که شاید از توهمات بعد از مصرف آن سرچشمه گرفته اند. این قارچ‌ ها را با کلاهک قرمز و دایره‌های سفید روی کلاهک به‌ راحتی می‌شود تشخیص داد (رنگ ها و طرح لباس بابانوئل هم بسیار شبیه رنگ بندی این قارچ جادویی می باشد).

به علت سمی بودن و رنگ خاص آن که به نوعی هشدار شبیه است، انسان عاقل نباید آنها را بخورد. به خاطر رنگ و ظاهر جذاب آن معلوم است که چرا بچه‌ها جذب این قارچ می‌شوند، ولی معلوم نیست که چرا سگ‌ها و حیوانات دیگر (و گاهی هم گربه‌ها) این قارچ را دوست دارند که البته خوردن آن معمولا باعث مرگ این حیوانات می شود.
مصرف این قارچ برای انسان به جز موارد نادر، معمولا باعث مرگ نمی شود اما حالت تهوع شدید و اثر روان گردانی قوی به همراه دارد که البته این حالت تهوع و توهمات بعد ار چندین ساعت از بین می رود ولی آثار روحی و روانی آن ممکن است به صورت نامحسوس و مدت زمان زیادی باقی بماند و آسیب های جدی روحی و روانی به انسان وارد نمایید به طوری که حتی امکان تغییر شخصیت فرد مصرف کننده را با گذشت زمان به همراه داشته باشد!!!

قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا - قارچ مگس - مجیک ماشروم فلای آگاریک
قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا – قارچ مگس – مجیک ماشروم فلای آگاریک

شکل ظاهری قارچ آمانیتا موسکاریا

این قارچ چتری معمولاً قرمز است، ظاهر بسیار زیبایی دارد، کلاهک آن در ابتدا کروی و محدب است که در نهایت گسترده می‌شود، دارای ساقه بلند و نسبتاً محکمی است و رنگ آن با توجه به اقلیم‌ های مختلف متفاوت است و معمولاً به رنگ قرمز، لیمویی و نارنجی دیده می‌شود که در سطح آن برجستگی‌ هایی سفید رنگ وجود دارند که گاه بر اثر باران از بین می‌روند. البته گونه های دیگری از خانواده آمانیتا موسکاریا با همین شکل ظاهری موجود است که کمی رنگ چتر و شکل آنها متفاوت است مانند سیلوسایبین کوبنسیس معروف به (سر طلایی) و سیلوسایبین سامیلنستا معروف به (کلاهک آزادی).

آمانیتا موسکاریا یا قارچ مگس (قارچ چتر قرمز)، معروف ترین قارچ جادویی با مجیک ماشروم (مخدر و توهم زا) می باشد. البته تعدادی قارچ هم خانوده و خویشاوندان کمتر شناخته‌ شده‌ هم دارد مانند آمانیتا پانتاریا معروف به (کلاه پلنگی) که این قارچ‌ ها به‌ جای ماده‌ توهم‌ زایی مانند سیلوسایبین و سیلوسین، حاوی ترکیبات توهم‌ زای دیگری هستند که ایبوتنیک اسید و موسکیمول نام دارند. قارچ‌های موسکیمول، به ‌لحاظ زیست‌ شناختی نزدیکی خیلی زیادی به برخی قارچ‌های به‌ شدت سمی خانواده آمانیتا دارند؛ مانند قارچ آمانیتا فالوئیدس مشهور به (کلاهک مرگ) که سمی ترین و کشنده ترین قارچ چتری شناخته شده است و آمانیتا اوکریتا مشهور به (فرشته نابودگر).

اقارچ فلای آگاریک، عموما نسبت به خویشاوندان نزدیک خود خاصیت سمی کم‌تری دارد اما باید این تفاوت های کوچک ظاهری را کاملا یاد بگیرید زیرا اشتباه گرفتن آنها با قارچ های دیگر آمانیتا می تواند به قیمت جان انسان تمام شود!!! زیرا قارچ های خانواده آمانیتا معمولا بسیار سمی و کشنده هستند.

انواع قارچ مگس (آمانیتا موسکاریا)

 

تصویر نام علمی نام عامیانه توضیحات
آمانیتا موسکاریا - فلای آگاریک اروپایی آسیایی (اوراسیایی) Amanita muscaria var. muscaria آمانیتا یا فلای آگاریک اروپایی-آسیایی (اوراسیایی) کلاهک ممکن است نارنجی یا زرد به دلیل رشد کند رنگدانه ها در برخی موارد بنفش باشد. کلاهک پهن با یرجستگی های سفید یا زرد که با باران از بین می روند.سمی شناخته شده است اما توسط شمن ها در فرهنگ های شمالی استفاده می شود.
آمانیتای آمریکایی Amanita muscaria subsp. flavivolvata آمانیتای آمریکایی رنگ کلاهک قرمز، با برآمدگی های زرد یا زرد مایل به سفید. جنوب آلاسکا تا کوه های راکی و از آمریکای مرکزی تا رششته کوه های آند در کلمبیا یافت می شود.
آمانیتا یا فلای آگاریک آمریکایی زرد Amanita muscaria var. guessowii آمانیتا یا فلای آگاریک آمریکایی زرد کلاهک زرد یا نارنجی دارد که مرکز آن بیشتر نارنجی مایل به قرمز است. بیشتر در شمال شرقی آمریکای شمالی، از نیوفاندلند و کبک در جنوب تا ایالت تنسی یافت می شود.
آمانیتا ایزگنا Amanita muscaria var. inzengae آمانیتا ایزگنا دارای کلاهک زرد کم رنگ تا نارنجی مایل به زرد با برآمدگی و ساقه مایل به زرد است که ممکن است برنزه باشد.

تاریخچه مصرف قارچ آمانیتا موسکاریا:

البته مصرف قارچ های جادویی یا مجیک ماشروم ها در بین اقوام مختلف، تاریخی چند هزار ساله دارد به طوری که حتی در برخی آثار بجا مانده از مایا ها و آزتک ها نیز نشانه هایی از مصرف آنها و ارزش بالای آنها وجود دارد. همچنین در سنگ نگاره های دوران قبل از تاریخ هم نشانه هایی از قارچ ها و تقدس آنها در بین اقوام وجود دارد و معمولا نیز از آنها برای مراسم مذهبی و رفتن به خلسه و درک و ارتباط بهتر با عوالم دیگر استفاده می شده است.

این قارچ در فرهنگ های گذشتگان به عنوان میوه درخت زندگی و عنصری شفابخش شناخته میشده است!!!

این قارچ حتی در مکاتب ایران باستان نیز نام برده شده؛ در ایران باستان به عصاره این قارچ سوما میگفتند که آن را نوعی شراب میدانستند که شفابخش بوده و قدرت جاودانگی به انسان می بخشد.

قارچ آمانیتا موسکاریا دارای تاریخچه نسبتاً طولانی مصرف توسط شمن های ناحیه سیبری است، دست‌ نوشته یک زندانی لهستانی در سال ۱۶۵۸ در مورد مردمان سیبری این‌ چنین است که می‌گوید آنها قارچ‌ هایی از خانواده “Fly-agaric” مصرف می‌کردند و مستی آنها چندین برابر مستی ودکا بود.

مصرف قارچ جادویی آکمانیتا موسکاریا، تاریخچه چند هزار ساله دارد فلای آگاریک
مصرف قارچ جادویی آکمانیتا موسکاریا، تاریخچه چند هزار ساله دارد

بابانوئل از کجا آمده ؟

بابانوئل (snata) با آن لباس قرمز و ریش بلند سفید، بر اساس نظریه هایی از شمن های سامی، الهام گرفته شده است. مردمان سامی، در واقع ساکنان مناطق شمالی اروپا (اسکاندیناوی و سیبری) بوده اند؛ شمن ها، کشیشان منطقه سیبری در قرن های گذشته بودند که معمولا لباسی قرمز رنگ بر تن میکردند و برای ارتباط با جهان روحانی از قارچ جادویی چتر قرمز (قارچ آمانیتا موسکاریا) استفاده می‌کردند. همچنین آنها این قارچ ها را در فصل زمستان به عنوان هدیه بین مردم پخش میکردند که احتمالا منشأ داستان هدیه کریسمس از همینجا می باشد.

آنها این قارچ ها را از پای درختان کاج (در ختان همیشه سبز جنگل های شمالی) میچیدند و جمع‌ آوری میکردند؛ هدایایی که در زیر درخت کریسمس به رنگ قرمز و سفید کادو پیچ میشوند، در واقع شبیه قارچ‌هایی هستند که در پای درختان کاج رشد میکرده و منشأ گذاشتن هدایا پای درخت کریسمس نیز از اینجا آمده.

آنها سپس قارچ ها را برای مصرف خشک می‌کردند. (خشک کردن باعث کم تر شدن حالت تهوع بعد از مصرف می شود!)
برای خشک کردن، آنها این قارچ های قرمز رنگ را از درختان منطقه (که عمداُ درخت کاج بودند)، با نخ آویزان میکردند؛ سرچشمه درخت کریسمس و تزئیناتی که به آن آویزان میکنند نیز از اینجا آمده است.

سپس قارچ‌ها را در یک گونی بزرگ جمع‌آوری می‌کردند و آن‌ها را خانه به خانه پخش میکردند و به مردم روستایشان می‌دادند. (گونی روی دوش بابانوئل که حاوی هدایای کریسمس است نیز از اینجا سرچشمه گرفته است)

منشا درخت کریسمس و تزئینات آن خشک کردن قارچ های آمانیتا با آویزان کردن آنها از درخت بوده است فلای آگاریک
منشا درخت کریسمس و تزئینات آن خشک کردن قارچ های آمانیتا با آویزان کردن آنها از درخت بوده است – سپس شمن ها قارچ های خشک شده را در گونی ریخته و خانه به خانه پخش میکردند فلای آگاریک

 

زمستان ها در منطقه سیبری برف زیادی می بارید که معمولا تا سقف خانه ها می رسید و خانه ها در برف مدفون می شدند به همین علت در آن منطقه دری بر روی پشت بام خانه ها قرار داشت که زمستان ها از آن رفت و آمد می کردند؛ شمن ها که لباس های قرمز و سفیدی می پوشیدند و ریش بلندی داشتند در زمستان ها به روی پشت بام ها می رفتند و این قارچ ها را به‌ عنوان هدیه به مردم می‌دادند. داستان بابانوئل با لباس قرمز و ریش بلند و ورود او از دودکش به خانه و آوردن هدیه در کریسمس نیز از همین جا سرچشمه می گیرد!!!

مردمی که قارچ ها را به عنوان هدیه دریافت میکردند، برای خشک کردن بهتر آنها را در جوراب گذاشته و بالای شومینه آویزان میکردند. آویزان کردن جوراب بالای شومینه ها و قرار دادن هدیه در آنها نیز از اینجا سرچشمه گرفته است.

 

سامی ها گله داران گوزن شمالی هستند و از گوزن ها برای کشیدن گاری یا سورتمه های خود استفاده میکردند، بنابراین زمانی که شمن ها قارچ ها را می خوردند، بر اثر توهمات ناشی از آن گوزن های شمالی خود را در حال پرواز تصور می کردند!
همچنین خود گوزن ها نیز خوردن این قارچ ها را دوست دارند و در زمستان برف ها را کنار زده تا این قارچ را پیدا کنند و بخورند؛ زیرا مواد توهم زای موجود در آنها باعث میشود تا گوزن سر حال تر شود و راحت تر بتواند سرما را تحمل کند؛ در برخی مواقع هم خود شمن ها این قارچ ها را به گوزن ها میخوراندند.
گوزن ها نیز بعد از خوردن قارچ های قرمز رنگ، انرژی مضاعفی میگرفتند و به نوعی دوپینگ میکردند و آنقدر سرزنده می شدند و با سرعت بیشتری حرکت میکردند، که به نظر می رسید در حال پرواز هستند!

مجموع این حرکت سریع گوزن ها و توهمات ناشی از مصرف قارچ آمانیتا موسکاریا توسط شمن ها، ممکن است به افسانه پرواز کردن گوزن شمالی که سورتمه بابانوئل را میکشند و الهام بخش جادوی کریسمس باشد.

 

یعنی در واقع بابانوئل ساقی ماشروم بوده!

بابانوئل و درخت کریسمس و ... الهام گرفته شده از قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا
بابانوئل و درخت کریسمس و … الهام گرفته شده از قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا – در واقع بابانوئل، شمن هایی بودند که قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا را بین مردم پخش میکردند فلای آگاریک

چرا قارچ مگس؟؟؟

نام “قارچ مگس” یا “فلای آگاریک” از تاریخچه این قارچ در اروپا آمده است. در بخش‌های ژرمنی‌ زبان و اسلاوی‌ زبان اروپا و همچنین منطقه Vosges و در سایر نقاط فرانسه و رومانی، پودر این قارچ را درون شیر میریختند و از محلول حاصله برای دفع حشرات و کشتن مگس ها استفاده می کردند؛ از این رو به آن قارچ مگس میگویند.

اولین نوشته های ثبت شده درباره خاصیت حشره کشی با این قارچ مربوط به قرن سیزدهم (1256 میلادی) می باشد. بعد ها نیز آلبرتوس مگنوس دانشمند آلمانی قرن هجدهم، در کتاب De vegetabilibus این مورد را بیان کرده است.

مواد تشکیل‌ دهنده قارچ مگس

رایج‌ ترین روان‌ گردان های دسته آمانیتا ” Fly-agaric” های برجسته (آمانیتا موسکاریا) و دسته قارچ‌ های پلنگی (آمانیتا پنترینا) می‌باشند که هردوی آنها دارای اسید ایبوتنیک “ibotenic” و “Muscimol” می‌باشند که دارای تأثیراتی مانند سرخوشی و مستی هستند.

نوع مسمومیت در این قارچ‌ ها با قارچ‌ های دسته سیلوسایبین متفاوت بوده. آلکالوئید موسکارین اصلی‌ ترین عامل روان‌ گردان موجود در این دسته قارچ‌ هاست که به عوارض جانبی از قبیل تعریق زیاد و ترشح زیاد بزاق منجر می‌شود. همچنین حالت تهوع و سرگیجه نیز از دیگر عوارض مصرف این قارچ سمی (جادویی) می باشد

نحوه مصرف و تأثیرات قارچ آمانیتا موسکاریا

متأسفانه قارچ فلای آگاریک حیوانات را بیشتر از انسان مسموم می‌کند و همیشه موجب مرگشان می‌شود. عامل‌های مسموم‌ کننده‌ اصلی در این قارچ موسکیمول و ایبوتنیک اسید هستند.

این دو عامل روی سیستم مرکزی عصبی اثر می‌گذارند و باعث از دست‌ رفتن هماهنگی عصبی، برآشفتگی‌ های متناوب و خواب نامنظم، دل‌ آشوبه و در بعضی موارد توهم می‌شوند.

این عوارض بعد از حدود یک ساعت آغاز می‌شود، اما به‌ ندرت به مرگ منجر می‌شود. از مهم‌ ترین خطرهایی که فرد خورنده را تهدید می‌کند رفتارهای احمقانه‌ای است که ممکن است فرد تحت تأثیر این قارچ انجام دهد. از مهمترین عوارض آن تجربه گرایی افراد مصرف که می تواند به انجام امور خطرناک منجر شود!!!

در دوران باستان از این قارچ در آیین‌های کافرانه استفاده می‌ کردند و در نتیجه افراد هم از این‌ جور رفتارهای احمقانه نشان می‌ دادند.

قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا - قارچ مگس - فلای آگاریک - مجیک ماشروم
قارچ جادویی آمانیتا موسکاریا – قارچ مگس – فلای آگاریک

آثار مصرف قارچ مگس

آمانیتا موسکاریا هم مانند دیگر مجیک ماشروم ها خشک شده و به‌ صورت خوراکی مصرف می‌شود؛ برخی مدعی هستند که آثار آن با تدخین (دود کردن یا کشیدن) نیز ظاهر می‌شود. تمامی قسمت‌ های این قارچ شامل کلاهک و پایه روانگردان است. اکثر افراد در اولین تجربه آمانیتا موسکاریا از دوزهای پایین شروع به مصرف می‌کنند، مخصوصاً در انواع تست نشده آن.

مراحل تاثیر قارچ جادویی یا مجیک ماشروم که به اصطلاح به آن تریپ ماشروم می گویند به شرح زیر می باشد:

شروع (Onset)

شروع تأثیرات آن معمولاً آرام است و به مدت ۲ الی ۳ ساعت طول می‌کشد.

دوره (Duration)

تأثیر اصلی آمانیتا اگر به‌صورت خوراکی مصرف شود بین ۸- ۶ ساعت به طول می‌انجامد. تأثیرات بعدی آن نیز ۱ الی ۵ ساعت است.

تأثیرات (Effects)

قدرت و تأثیرات قارچ جادویی آمانیتا بطور گسترده در میان افراد و نمونه‌های مختلف آن متفاوت است. حالت تهوع و استفراغ در ساعات اولیه مصرف رایج است. احساس رضایت و جمع‌ پذیری و حالت مستی شبیه به الکل که همراه با عدم تعادل است.

معمولاً یک کلاهک کوچک تا متوسط برای اولین بار مصرف می‌شود تا قدرت و نوع عملکرد آن بررسی شود. قدرت یک آمانیتا به‌ خودی‌ خود بسیار متنوع و با توجه به فصل و مکان روییدن و شرایط رشد متفاوت است. قارچ‌ های یک منطقه در فصل‌ های مختلف سال تأثیرات متنوع و متفاوتی خواهد داشت.

لازم به ذکر است قوی‌ ترین قارچ‌ ها در اواخر مرداد ماه چیده می‌شوند، بطوریکه هرچه از شهریور به مهرماه نزدیکتر شویم ویژگی مخدر و همچنین مسمومیت قارچ‌ ها افزایش می‌یابد، در حالیکه قارچ‌ هایی که در اوایل شهریور چیده می‌شوند تأثیرات روانگردان و بصری بیشتری دارند.

موارد منع مصرف قارچ جادویی

مرگ توسط خانواده آمانیتا ممکن است، زیرا این قارچ‌ ها از دسته قارچ‌های سمی محسوب می‌شوند. البته موارد مرگ بسیار نادر است. بسیاری از مصرف‌کنندگان حالت تهوع و استفراغ را بخصوص در ساعات اولیه مصرف تجربه کرده‌اند.

خشک‌کردن و یا پختن آمانیتا به کاهش تهوع آن کمک می‌کند. مصرف آن برای کسانی که در میان تحولات احساسی و روانی در زندگی می‌باشند توصیه نمی‌شود. همچنین، درهنگام رانندگی و یا کار با ماشین‌آلات سنگین مصرف نشود!

تصاویر قارچ مگس

 

گردآوری، ترجمه و تحریر توسط تیم رسانه هاگ
کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.

با قارچ های سمی در هاگ آشنا شوید.
5/5 - (24 امتیاز)

‫7 دیدگاه ها

  1. کاش بابانوئل خونه ما هم میومد و برامون ماشروم میاورد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا