آشنایی با قارچ کلایتوسیب Clytocibe odora

قارچ کلایتوسیب در طبیعت با رایحه‌ آن به راحتی تشخیص داده می‌شود تا ظاهر آن، در واقع این قارچ اغلب در اعماق بوته‌های مدفون می‌شود و به سختی قابل تشخیص است. سایر قارچ ها بوی بادیان مشابهی دارند، اما هیچ کدام به اندازه این قارچ زیبای جنگلی خوشبو نیستند.

• نام: کلایتوسیب Clytocibe odora
• شاخه: Basidiomycota
• طبقه: Agaricomycetes
• راسته: Agaricales
• خانواده: Tricholomataceae

این قارچ در فهرست رسمی نام های انگلیسی انجمن رویال قارچ شناسی بریتانیا با عنوان قیف بادیان یا Aniseed Funnel Cap نامیده می شود. قبلاً در بریتانیا بیشتر به عنوان قارچ بادیان، وزغ بادیان یا کلاه قیفی بادیان یاد می شد. به ندرت بوهای کلیتوسیب در گروه های متراکم مشاهده می شود .

پراکنش

قیف بادیان رومی نسبتاً رایج و گسترده در سراسر بریتانیا و ایرلند است، در اکثر مناطق معتدل سرزمین اصلی اروپا ،در آسیا و در بسیاری از مناطق آمریکای شمالی وجود دارد.

 تاریخ تاکسونومیک

در ابتدای طبقه‌بندی قارچ‌ها، بیشتر قارچ‌های تیغه دار یک جنس غول‌پیکر با نام Agaricus را تشکیل می دادند و اکنون در بسیاری از جنس‌های دیگر توزیع شده است. قیف بادیان ابتدا در سال 1784 توسط قارچ شناس فرانسوی Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard توصیف که نام علمی Agaricus odorus را به آن داد.

قارچ شناس آلمانی پاول کومر در سال 1871 این گونه را به جنس Clitocybe منتقل کرد که در آن زمان نام علمی آن به Clitocybe odora تبدیل شد که هنوز هم نام علمی عمومی آن امروزه است.

واژه شناسی:

Clitocybe  معمولاً “klite-oss-a-bee” تلفظ می شود که  به معنای “سر شیب دار” است، در حالی که نام خاص  odora لاتین و  به معنای “عطر” است.

راهنمای شناسایی:

بوی 

میوه های جوان Clitocybe odora کاملاً چشمگیر  و چشم نواز هستند. رنگ آن به زودی محو می شود اما بو و طعم قوی آن باقی می ماند.

کلاهک

کلاه لبه دار با قطر 3 تا 8 سانتی متر، در ابتدا آبی- سبز است، اما به سمت کرم کم رنگ محو می شود. صاف و محدب و بعداً صاف می شود و در نهایت به شکل قیفی با حاشیه مواج تبدیل می شود. گوشت کلاه سفید، نازک و بسیار سخت است. خوراکی است اما بهتر است خشک شود و به عنوان طعم دهنده استفاده شود.

 تیغه ها

تیغه های این قارچ رنگ پریده تر از سطح کلاهک، اندکی جریان دار، نسبتاً پهن و با فاصله متوسط ​​هستند. مانند سطح کلاهک، تیغه ها نیز با افزایش سن رنگ پریده می شوند.

ساقه

به قطر 5 تا 10 میلی متر و ارتفاع 4 تا 6 سانتی متر، ساقه الیافی ابریشمی است و با الیاف ریز سفید پرزدار به سمت قاعده کمی متورم پوشیده شده است.

اسپورها

هاگ بیضوی، صاف 6-9* 5/5-5/3 میکرومتر، چاپ اسپور سفید رنگ دارد.

زیستگاه و نقش اکولوژیکی:

در بریتانیا و ایرلند، قارچ کلایتوسیب در بسترهای پهن برگ، عمدتاً در زیر درختان راش، و گاهی اوقات در زیر درختان مخروطی،  به صورت ساپروبیک زندگی می کند. در برخی از مناطق آمریکای شمالی این قارچ معمولاً در زیر درختان مخروطی دیده می شود. اگرچه در بسیاری از مناطق دیگر به بلوط و سایر درختان پهن برگ نیز علاقه نشان می دهد.

فصل رویش:

جولای تا اکتبر در بریتانیا و ایرلند.

گونه های مشابه:

Stropharia caerulea در جوانی دارای یک کلاهک چرب مایل به سبز مایل به آبی است و سطح آن به ویژه در نزدیکی حاشیه پوشیده از فلس است. بوی بادیان را نمی دهد.

نمونه‌های رنگ پریده این قارچ را می‌توان با گونه‌های مشکوک مانند Clitocybe fragrans اشتباه گرفت، بنابراین توصیه می‌شود که فقط نمونه‌های آبی تازه را برای استفاده در آشپزی جمع‌آوری کنید.