دانش افزایی در حوزه قارچ

 نقش تهویه و جریان هوا در کنترل بیماری های قارچ دکمه ای

نقش تهویه هوا و برقراری الگوی تبخیر مناسب در سالن پرورش قارچ ، در رشد قارچ های کشت شده و تولید محصول و کنترل بیماری‌ های قارچی و باکتریایی بسیار با حائز اهمیت می باشد.

همواره تهویه و جریان هوا در سالن پرورش قارچ نعمتی است که از یک سو اثرات مثبتی بر رشد قارچ و ارتقاء کیفی محصول روی بستر داشته و از طرف دیگر شیوع بیماری هایی نظیر لکه باکتریایی را  کنترل می کند.

پین های تولید شده در مرحله هوادهی برای رشد خود نیاز به وجود یک جریان مداوم آب از کمپوست قارچ به سمت قارچ دارند که تبخیر سطحی از بستر و قارچ ها روی بستر این جریان را بوجود خواهد آورد.

جریان مداوم آب از کمپوست به سمت قارچ های روی بستر موجب انتقال مواد غذایی به طرف اندام باردهی قارچ یعنی کلاهک قارچ می شود. پس تبخیر از سطح اندام باردهی قارچ همانند پمپی سبب می شود تا ماده غذایی داخل کمپوست وارد شبکه میسیلیومی بستر شده و از آن طریق به محل مصرف – کلاهک های قارچ برسد.

می دانیم که کلاهک قارچ از حدود 95% آب تشکیل شده است که در شرایط فرضی و سکون هوا در سالن، در مدت کوتاهی لایه سطحی کلاهک ضمن از دست دادن کمی آب با لایه هوای نزدیک به آن از حیث رطوبت به تعادل نسبی خواهد رسید.

حال در اثر وجود یک جریان همیشگی و مطلوب هوا در سالن پرورش توسط سیستم های هواساز به همراه رطوبت سازهای آن، لایه هوای در مجاورت با کلاهک که بخشی از رطوبت قارچ را به خود جذب کرده به جریان می افتد و بلافاصله هوایی با رطوبت کمتر جایگزین آن خواهد شد.

با استمرار این روند و به دلیل وجود یک شیب رطوبتی بین هوای سالن با رطوبت کمتر و کلاهک قارچ با رطوبت بیشتر ، رطوبت از سطح قارچ تبخیر شده و وارد هوای سالن خواهد شد.

در این بین فراموش نشود که مواد غذایی مورد نیاز قارچ نیز بواسطه همین جریان آب از کمپوست به قارچ های روی بستر منتقل خواهد شد و طبیعتا هر چه این انتقال بهتر و سریعتر انجام شود، روند رشد قارچ بر روی بستر نیز طبیعی تر خواهد بود.

با افزایش سن و ابعاد کلاهک قارچ به دلیل افزایش سطح تبخیر، انتقال آب و مواد غذلیی بیشتر و بنابراین رشد قارچ در آن سریعتر حادث خواهد شد.

رطوبت بالاتر از حد ایده ال (85%) در مرحله برداشت، عدم تهویه مطلوب هوا سالن در کنار عدم ثبات دمای هوای سالن  پرورش در شبانه روز در ایام خاصی از سال (شروع بهار و پاییز) شرایط را برای طغیان بیماری لکه باکتریایی مساعد میکند.

بنابراین با برقراری یک جریان هوا مطلوب در سالن با توجه به اقلیم محیط خارج از سالن، اختلافات دمایی بین شب و روز با بهره وری و استفاده صحیح از امکانات موجود در مزرعه می توان در کنترل و مبارزه با این بیماری سرکش موفق عمل کرد.

در این راستا افزایش سرعت جریان هوا به میزان 30-20 % به مدت 3-4 ساعت پس از هر آبیاری بر روی بستر دارای تعداد پین  زیاد، اثرات تهویه مناسب در کنترل بیماری را افزایش خواهد داد.

وجود یک جریان هوا مناسب از حیث رطوبت و ترکیباتی گازی آن و با هدف جلوگیری از بوجود آمدن هوای دم کرده در سالن در کنار حفظ دمای مطلوب در سالن، در کنترل و مبارزه با سایر بیماری های قارچی در سالن  نیز موثر خواهد بود.

برقراری جریان هوا با شدت و کیفیت هوا معین سبب بوجود امدن محیطی مطلوب برای رشد قارچ در سالن خواهد بود که لازمه آن وجود سالن دار مجرب ، تعیین دور فن مناسب با توجه به سن سالن و حجم قارچ موجود بر روی بستر، تنظیم دقیق دریچه هوای آزاد هواساز و تنظیم مناسب دریچه اگزوز سالن در رسیدن به این هدف بسیار مهم حیاتی است.

در خاتمه لازم بذکر است که اصل فیلتراسیون در هواساز و دریچه اگزوز باید رعایت شود و از باز گذارن درب سالن ها در طول فعالیت های مختلف بویژه برداشت سبب بر هم خوردن جهت جریان مناسب هوا در سالن خواهد شد.

 

تهیه و تنظیم : مهندس حسین شهبازی

با هاگ و بخش دانش افزایی در حوزه قارچ همراه باشید.
امتیاز دهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا