بازار گرایی یا Market oriented در صنعت پرورش قارچ

نگرش بازار گرایی یا Market oriented در تولید و عرضه در صنعت پرورش قارچ و محصولات کشاورزی چیست؟

دو تعریف عمیق و محتوایی از بازاریابی ارائه خواهیم داد.

یک تعریف برگرفته از تفکرات فیلیپ کاتلر پدر بازاریابی عصرنوین می باشد: کاتلر می گوید بازاریابی فروش آنچه که تولید کرده ایم نیست، بلکه آن چیزی است که می توانیم بفروشیم.

دومین تعریف برای بازاریابی که یک تعریف جامع و مانع است حاصل جمع چهار نگرش اساسی است که بیان کردیم و آن بدین صورت که، بازاریابی عبارتست از :

مطالعه و بررسی نیازهای موجود و نهفته ی افراد، جوامع، برنامه ریزی برای تولید، عرضه محصولات (کالاها وخدمات) ارزشمندی که با بکارگیری اصول مدیریت و چارچوب نظام ارزشی مورد نیاز پذیرش جامعه برای تأمین نیازهای افراد و جامعه تولید و عرضه شده اند. به نحوی که موجب رضایتمندی مشتری، سودآوری بنگاه اقتصادی و توسعه پایدار اجتماع گردد.

به عبارتی همان گونه که گفتیم بازاریابی (بازار گرایی یا Market oriented) طرز نگرش به بازار است. در این باب شاهد ظهور چهار طرز نگرش و چهار مکتب در بازاریابی بوده ایم که عبارتند از :

الف) نگرش تولید، این نگرش بیانگر تولیدگرایی محض است، تولیدکننده صرفاً به حجم و مقدار تولید می اندیشید. براساس این نگرش، تولید کننده معتقد است که فقط باید برای مشتری تصمیم بگیرد.

ب) نگرش محصول، در این طرز تفکر تولیدکننده به محصول می اندیشید. براساس این طرز تفکر تولید کننده با عرضه کننده قصد دارد محصولی تولید یا عرضه کند که خود محصول رضایت مشتری را جلب نماید.

ج) نگرش مشتری مدار، در این نگرش تولیدکننده ایده ی تولید را از مشتری می گیرد و به دنبال محصولی است که بیشترین رضایتمندی را برای مشتری در بر داشته باشد. براساس این نگرش تولید کننده یا عرضه کننده معتقد است زمانی سود او به حداکثر خواهد رسید و این سود پایدار خواهد ماند که نظر مشتری قبل از تولید اخذ و تولید و عرضه براساس نیاز مشتری ارائه شود.

د ) نگرش مسئولیت اجتماعی، چهارمین نگرش، یک نگرش جامع و عام است، براساس این نگرش باید محصولی تولید شود که هر سه عنصر اصلی تولیدکننده، مشتری و جامعه را مدنظر قرار می دهد.

حال از بحث فوق برگردیم به تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و حتی دقیقاً بحث را ببریم بر روی تولیدقارچ، باید نگاه کنیم ببینیم تولیدکننده ی ما دارای کدام نگرش از چهار نگرش یاد شده است. اگر دقت کنیم تولیدکنندگان بسیاری از محصولات هنوز دارای نگرش محصول گرا Product Oriented هستند. هر چند این تفکر و طرز نگرش اساسی کار است، ولی برای رقابت در یک بازار رقابتی با شرایط امروز کافی نیست.

چرا تفکر محصول گرا یعنی صرفاً توجه به محصول و کیفیت آن کافی نیست؟ چون اولاً شرایط دنیا تغییر کرده است. دوم اینکه نیازهای مشتری و مصرف کننده دچار تحول اساسی شده است. پس ابتدا باید طرز نگرش تولیدکنندگان خود را از تفکر محصول گرا به نگرش مشتری مدار و بازار مدار تغییر دهیم. هر چند طرز تفکر محصول محور نیز پایه و اساس نگرش مشتری مداری و بازار محوری است. حال اگر تولیدکننده ی ما با نگرش مشتری مداری و بازار محوری وارد عرصه های رقابت شد می توانیم بگوییم گام هایی بعدی او را به موفقیت نزدیک خواهد نمود.

اما گام اساسی بعدی برای دستیابی به موفقیت در بازارهای رقابتی چیست؟

گام بعدی در این مرحله تدوین استراتژی بازاریابی است. استراتژی بازاریابی چیست؟ جزئیات استراتژی بازاریابی چگونه تبیین می شود؟ استراتژی بازاریابی چگونه تبیین می شود؟ این استراتژی چگونه و به دست چه کسانی اجرا می شود؟

برای زمینه سازی استراتژی بازاریابی لازم است، سه مفهوم اساسی که در حوزه بازاریابی جزو مفاهیم بنیادین و اساسی برای تولیدکننده گان هستند را تشریح نماییم. این سه مفهوم اساسی عبارتند از:

1 – مفهوم نزدیک بینی بازاریابی

2 – مفهوم Marketing Mix

3 – مفهوم استراتژیک