برای دانستن هدف از کمپوست سازی در ابتدا باید بدانیم کمپوست قارچ چیست، کمپوست ماده‌ای است آلی حاوی کربن و نیتروژن به نسبت‌های معین که طی یک فرایند میکروبی، شیمیایی و نرمالیا گرمایی به مواد ساده‌تر تجزی ه‌شده در نهایت به ماده‌ای هوموسی و تیره رنگ تبدیل می‌گردد. به این مراحل کمپوستینگ میگویند.
هدف از فاز یک تولید کمپوست قارچ
هدف از کمپوست سازی تبدیل مواد آلی به یک محیط مناسب با شرایط ثابت جهت رشد محصول کشت شده است. بطوریکه محیط فقط برای رشد قارچ فراهم باشد. پایه و اساس قارچ دکمه‌ای کمپوست است به گونه‌ای که ۸۵ درصد تولید قارچ دکمه‌ای وابسته به کمپوست است. بعد از مشخص شدن رطوبت و تعیین درصد نیتروژن و فرمول مواد اولیه توزیع می‌شود.
کمپوستینگ فاز یک با خیس و مخلوط کردن مواد اولیه شروع می‌شود. خیس کردن این مواد مخصوصاً کلش اهمیت زیادی دارد و به روش‌های گوناگونی انجام می‌شود مثل خیس کردن در حوضچه یا استخر، خیس کردن بارانی، غوطه کردن توسط دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود.
کمپوست سازی فاز یک در سیستم های مدرن
مرحله خیس کردن اولیه یا پیش خیسانی کلش را Pre wet میگویند. در سیستم های پیشرفته کمپوست سازی جهان با غوطه وری پرس های بزرگ کلش زمان در تانکرهای عظیم حاوی آب ، در مدت زمان کوتاهی (در حدود چند دقیقه) آب به تمام نقاط کلش نفوذ می کند و سپس پرس ها را در محل خاصی بر روی یکدیگر انبار می کنند. ولی در ایران عمل پیش خیسانی کلش عمدتا در استخرها کم عمق پس از توزین کلش مورد نیاز و باز کردن پرس ها و آبپاشی روی آن و جابجایی توسط لودر انجام می شود. طول مدت این عملیات بسته به نوع کلش بین ۱ الی ۳ روز گاهی بیشتر طول می‌کشد و در محیط باز انجام می‌شود.
پس از پیش خیسانی کامل کلش( نفوذ آب به داخل بافت ساقه های کلش) ، کلش ها با لودر از داخل استخر خارج و به شکل توده کله قندی بزرگی درخواهد آمد.این توده پس از 1تا2 روز با رسیدن به دمای 45تا50 درجه شروع به بخار ( دود ) کردن می کند. با رسیدن به این مرحله عملیات اختلاط با سایر مواد اولیه آغاز می گردد
بعد از ان نوبت مخلوط کردن کلش با کود مرغی و جیپسوم یا سنگ گچ است. مخلوط کردن یکنواخت و مناسب مواد اولیه اهمیت زیاد دارد.در کمپوست سازی های پیشرفته عمل اختلاط کلش خیس شده با ترکیب کود مرغی و سنگ گچ توسط ماشین آلات خاصی صورت میگیرد که به آنها دستگاه اختلاط یا Mixer line گفته می شود. این دستگاه با لودر بار گیری وی شود و بواسطه سرعت بالا و یکنواختی اختلاط مواد با یکدیگر در شکل گیری و تولید کمپوست های هموژن بسیار موثر و موفق عمل کرده است.از مزایای این دستگاه توانایی تنظیمات مختلف در میزان اختلاط مواد و افزودن یکنواخت آب در حیت اختلاط است.
بعدازاین این مرحله کمپوست را به شکل توده‌ای درمیاورند. با تجزیه شدن ترکیبات دارای نیتروژن، آمونیاک گاز تولید می‌شود بخشی متصاعد و بقیه با آب درون کمپوست قارچ مخلوط و تبدیل به آمونیوم می‌شود، با به وجود آمدن آمونیوم محیط قلیایی شده برای تنظیم جیپسوم یا سنگ گچ مهیا می‌شود. افزودن سنگ گچ ۳ عمل در پی دارد: تنظیم pH، جلوگیری از متصاعد شدن و به هدر رفتن آمونیاک و ممانعت از چسبندگی الیاف کمپوست می‌شود.
توده کردن کمپوست قارچ
توده کردن کمپوست به این دلیل است که واکنش‌های شیمیایی و میکروبی بهتر انجام گیرد، دما و انرژی حفظ شود و رطوبت هدر نرود. توده کردن بستگی به ماشین‌آلات دارد. نوع سنتی آن به صورت قالب چهارگوش و طویل است که توسط لودر و دستگاهی بنام کمپوست برگردان یا کمپوست ترنر انجام میگیرد با توده کردن دمای کمپوست تا ۷۰-۷۵ درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد.
دمای نزدیک ۴۰-۵۰ درجه می‌رسد. که محل فعالیت میکروب‌های گرمادوست است. لایحه سطحی در معرض محیط هوای خارج و بسته به شرایط آب و هوا بین ۰-۳۰ درجه متغیر است. برای یکنواخت کردن دما رطوبت و انجام فرایندهای میکروبی برگردان یا هم زدن توده یا قالب با فواصل زمانی انجام می‌شود. برای محافظت از عوامل طبیعی مانند آفتاب و باران از سایبان یا سوله استفاده می‌شود ولی با وجود شرایط کمتر قابل کنترل است.
در روش قدیم دمای لایه‌های مختلف متغیر است. برای یکنواخت کردن دما و رطوبت در تمام سطح کمپوست و در نتیجه کوتاه کردن دوره تولید کمپوست قارچ روش جدید استفاده از بونکر است. بونکر سازه ایست با دیوارها و کف بتونی که از هوا با فشار از سوراخ‌ه ای بنام‌های اسپیگوت که در لایه‌ی زیرین کف تعبیه شده خارج می‌شود.
لوله‌های هوا که بر روی آن اسپیرگوت ها قرار دارد به دستگاه هواساز متصل است. البته از اسپیگوت ها آب اضافی توده هم می‌تواند خارج شود. اکثراً بونکرها دارای ۳ دیواره هستند. البته بونکرهای نیم باز و کاملاً مسقف حتی با درب نیز برحسب شرایط محیطی و آب و هوا ساخته می‌شود. بونکر ها از نظر مقدار هوا به دو دسته تقسیم می‌شود.
بونکر کم فشار
در بونکرهای کم فشار تعداد اسپیگوت ها در واحد سطح زیاد است و هوا با فشار کم وارد می‌شود و فاصله شان از هم ۲۰-۴۰ سانتیمتر و فقط منفذ هر کدام ۵-۱۵ میلیمتر و فشاران ۲۰۰۰-۳۵۰۰ پاسکال است در این صورت کمپوست باید بسیار یکنواخت در بونکر پر شود به طوری که هوا بتواند به تمام نقاط کمپوست برسد.
بونکر پر فشار
تعداد اسپیگوت ها کم و درنتیجه هوا با فشار از منافذ خارج می‌شود بنابراین مقاومت کمپوست تأثیر کمی بر فشار هوا دارد فاصله اسپیگوت ها از هم ۴۰-۶۰ سانتیمتر و قطر منفذ ۵-۶ میلیمتر و فشار هوا ۴۵۰۰-۹۰۰۰ پاسکال است. پر کردن بونکر ها توسط دستگاه پرکن بونکر انجام می‌شود.
با توده کردن کمپوست و هوادهی از کف، فعالیت میکروب‌ها آغاز می‌شود و دما افزایش می‌یابد و به ۸۰ درجه سانتیگراد می‌رسد. افزایش دما و رسیدن به ۸۰ درجه نشانه شرایط مناسب تولید کمپوست، مخلوط شدن یکنواخت مواد اولیه، مقدار کافی اکسیژن و عدم وجود توده بی‌هوازی در بونکر است. رطوبت زیاد، رنگ زرد، بوی زننده و دمای کم کمپوست نشانه‌ی بی‌هوازی شدن کمپوست است.
برای هر تن کمپوست ۱۵ مترمکعب هوا لازم است. در صورتیکه مقدار هوا و اکسیژن کافی باشد تولید گازکربنیک در وسط کمپوست به ۲۰ درصد خواهد رسید. برای مخلوط شدن کمپوست هر ۲ تا ۳ روز یک بار کمپوست را جابجا می‌کنند. در این مرحله کمپوستینگ (کمپوست سازی) همان طور که توضیح داده شد. دو عمل توده کردن و هوا دادن یا برگردان کردن انجام می‌شود. به محلی که این عملیات در آن انجام می‌شود.کمپوست یارد میگویند.
به این علت که این مراحل معمولاً در محیط باز بنام کمپوست یارد انجام می‌شود. شرایط محیطی یا پیرامون و نیز تغییر فصل می‌تواند تأثیرگذار باشد. در کمپوست سازی های جدید در بسیاری از کشورها برای جلوگیری از آلودگی هوا و یکسان و یکنواخت ساختن کمپوست در تمام طول سال از کمپوست سازی بسته استفاده می‌شود.
