پیشنهاد ایجاد صندوق حمایت از زنجیره تولید قارچ

پیشنهاد ایجاد صندوق حمایت از زنجیره تولید قارچ : هر زمان که قیمت شروع به رشد می‌کند موجب ایجاد جذابیت بیرونی برای خیل فراوان جوانان با سرمایه‌گذاران شده که برای احداث یا اجاره مزرعه‌های قارچ هجوم می‌آورند. در پی افزایش تولید مازاد بر نیاز بازار این موضوع باعث کاهش قیمت و ضرر دهی واحدهای تولیدی می‌گردد.

دیباچه

بررسی روند تولید قارچ در طی دهه‌های ۸۰ و ۹۰ نشان می‌دهد که منحنی تولید قارچ در ایران روندی سینوسی دارد. در دهه ۸۰ این روند دارای ۲ نقطه اوج تابستانه و زمستانه و دو نقطه افول بهاره و پاییز می‌بود. در دهه ۹۰ این منحنی به‌صورت دوره‌های نامنظم ۲ ماهه درآمده امکان برنامه‌ریزی از بسیاری از تولیدکنندگان گرفته‌شده است. هر زمان که قیمت شروع به رشد می‌کند موجب ایجاد جذابیت بیرونی برای خیل فراوان جوانان با سرمایه‌گذاران شده که برای احداث یا اجاره مزرعه‌های قارچ هجوم می‌آورند. در پی افزایش تولید مازاد بر نیاز بازار این موضوع باعث کاهش قیمت و ضرر دهی واحدهای تولیدی می‌گردد.

وجود جمعیت جوان جویای کار، سرمایه کم و فقدان دانش فنی مناسب باعث می‌گردد که به صورت موج‌های پیاپی تولیدکنندگان نوپا به این عرصه وارد شده ضمن اینکه تعدادی زیادی از آنان سرمایه خود را از دست می‌دهند متحمل خسارت‌های سنگین می‌گردند. ضمناً کل سیستم تولید و توزیع را به هم ریخته باعث آشفتگی در بازار می‌شود. در پی آن هرگونه سرمایه‌گذاری و گسترش واحدهای قبلی در بازار با ریسک بسیار بالا همراه بوده امکان سرمایه‌گذاری برای ورود دانش فنی جدید جهت تولید و عرضه را متوقف می‌کند. با توجه به اینکه نمی‌توان جلوی ورود افراد را به عرصه تولید گرفت به نظر می‌آید که درست‌ترین راه در شرایط فعلی:

۱- گسترش بازار و ورود به عرصه صادرات ۲ –متنوع کردن محصولات قارچ و افزایش سهم قارچ فرآوری شده در بازار مصرف ۳- اقتصادی کردن تولید ۴- بالا بردن مصرف سرانه می‌باشد.

اهمیت موضوع

با توجه به جایگاه انجمن کارفرمایی زنجیره تولیدکنندگان قارچ‌های خوراکی و دارویی و صنایع وابسته به آن که نقش سیاست‌گذاری داشته و به عنوان سخنگوی کارفرمایان با دولت مردان وارد مذاکره می‌گردد. نیاز به تشکیل یک بازوی اجرایی که امکان فعالیت‌های اقتصادی در راستای خواست‌های انجمن را داشته باشد از طرف اعضا احساس می‌گردد. همچنین در راستای عملیاتی کردن اسناد بالا دستی شامل ماده ۳ بند ۱۰، ماده ۱۳ بندهای ۳-۷ و ماده اساسنامه انجمن و مصوبه مجمع فوق‌العاده به تاریخ (۱ / ۵ / ۹۸) به عنوان ضروریات تأسیس صندوق حمایت از زنجیره تولید قارچ بیان می‌گردد.

راهبرد

ازآنجایی‌که هر سیاستی که انجمن در راستای بهبود بازار پیاده می‌نماید کلیه وابستگان صنعت تولید قارچ از آن بهره‌مند می‌گردند. نباید هزینه‌های بهبود بازار تنها به عهده اعضای انجمن قرار گیرد. در این حالت افراد غیر عضو بدون آنکه هزینه پیاده کردن طرح را بپذیرند فقط از مزایای آن استفاده خواهند نمود. این موضوع در دراز مدت سبب ضعیف شدن اعضای انجمن در مقایسه با افراد غیر عضو خواهد شد. بنابراین سیاست درست و اصولی آن است که هزینه‌های اجرای طرح به صورت مساوی از کلیه تولیدکنندگان اخذ گردد. برای اجرایی نمودن این سیاست انجمن می‌پذیرد که مبلغی را به قیمت کمپوست علاوه بر نرخ تورم سالیانه اضافه نموده و به همگان اعلام نماید. در مرحله بعد با جمع آوری این مبالغ توسط هیات مدیره صندوق حمایت از زنجیره تولید قارچ نسبت به تنظیم بازار اقدام نماید.

بودجه صندوق

بر اساس برآورد ۱۶۰ هزار تن تولید قارچ در سال ۱۳۹۸ در ایران، همچنین میانگین ۲۰ درصدی تولید قارچ از کمپوست در طول سال برآورد تولید کمپوست در ایران حدود ۸۰۰ هزار تن می‌باشد. چنانچه به قیمت کمپوست رقم ۵۰ تومان اضافه گردد حدود 24 میلیارد تومان سهم تولیدکنندگان قارچ و ۱۶ میلیارد تومان هم به تولیدکنندگان کمپوست تعلق خواهد گرفت برآورد کلی صندوق در یک سال حدود ۴۰ میلیارد تومان خواهد بود (۶۰ درصد تولیدکنندگان قارچ، ۴۰ درصد تولیدکنندگان کمپوست) مبلغ فوق از محل فروش کمپوست براساس مجوز ظرفیتی که برای واحدهای تولیدی کمپوست از طرف جهاد صادرشده تأمین و اخذ می‌گردد.

تبصره ۱: این بند شامل کلیه تولیدکنندگان کمپوست شده چه واحدهایی که فروش کمپوست دارند و چه واحدهایی که برای مصرف خود تولید کمپوست می‌نمایند.

زمینه های فعالیت صندوق:

۱- ساماندهی عرضه قارچ و ایجاد سامانه‌ها و پایانه‌های قارچ
۲- ایجاد کانال‌های سبز و پایانه‌های فروش خارج کشور
۳- ایجاد ۴ پایانه جمع آوری قارچ مازاد در داخل کشور جهت صادرات یا صنایع تبدیلی
۴- ایجاد واحدهای فرآوری قارچ (تولید پودر قارچ، خشک کردن، فریز، بلنچ، ترشی، سس، مربا و …) جهت صادرات
۵- پرداخت حق عضویت سالیانه اعضا از طریق صندوق به انجمن
۶- ایجاد کارگاه‌های بازیافت کمپوست و خاک
۷- ایجاد و همکاری با واحدهای تحقیق و توسعه از تولید بذر تا ماندگاری قارچ

نحوه تعامل انجمن و صندوق

از آنجا که این صندوق به عنوان بازوی اجرای انجمن می‌باشد و از طرف دیگر صندوق‌ها دارای شخصیت مستقل حقوقی می‌باشند که برای تصمیم گیری باید دارای چابکی کافی و استقلال رأی باشند. بنابراین نحوه تعامل بین دو تشکل از طریق بازرس می‌باشد یعنی بر اساس نحوی که صندوق مشخص می‌کند که دارای یک یا چند بازرس باشد. انجمن به تعداد ۳ برابر تعداد مورد نظر کاندیدا معرفی نموده و اعضای صندوق از بین آنها به تعداد لازم بازرس انتخاب می‌نمایند.