آشنایی اولیه با کمپوست قارچ
کمپوستینگ یا تولید کمپوست قارچ فرایند زیستی است که طی ان مواد آلی توسط میکروارگانیسم ها به ماده سیاه رنگ با نام هوموس(کمپوست یا کود) تبدیل می‌شود. کمپوستینگ فعالیت تعداد بی‌شماری از میکروارگانیسم‌ها را در برمی‌گیرد.
مهمترین رکن تولید قارچ، کمپوست است که کیفیت و کمیت قارچ برداشت شده رابطه مستقیم و مهمی با نحوه تولید کمپوست دارد و هیچکس نمی‌تواند منکر آن شود. هدف از تولید، ایجاد یک محیط و ماده مغذی جهت رشد میسلیوم و استفاده از مواد آن برای تولید قارچ است.
پایه های اساسی کمپوست قارچ
۱-پایه‌ی کربنی: از طریق کلش گندم تأمین می‌شود که همان ساقه گندم پس از برداشت است. کربن موجود در ساقه‌های گندم منبع کربنی را جهت رشد میسیلیوم تشکیل می‌دهد. این کربن در اصل در ساختار سلولزی، لیگنینی و همی سلولزی کلش گندم قرار دارد.
۲- پایه ازتی: کود مرغی است که می‌توان آن را منبع ازتی یا پروتئینی در تولید نام برد. درگذشته از کود اسبی استفاده می‌شد که امروزه با افزایش حجم کار و تعداد کارخانه‌ها این کار به‌صرفه و منطقی نیست و کود مرغی بهترین منبع ازتی است.در کود مرغی مصرفی میزان بسیار زیادی از انواع میکروارگانیسم ها وجود دارد و به همین دلیل از آن بعنوان منبع میکروبی نیز می توان یاد کرد.
۳- علاوه بر پایه‌ی کربنی و ازتی از موارد دیگری جهت حفظ و ایجاد ساختار فیزیکی کمپوست استفاده می‌شود: سولفات کلسیم (ژیپسم یا سنگ گچ) و آب.
سنگ گچ (سولفات کلسیم)
این ماده به دلیل وظایف و خواصی که دارد برای تولید کمپوست قارچ بسیار ضروری و با اهمیت است. وظایف و خواص سنگ گچ عبارت‌اند از:
۱-سنگ گچ چون دارای ساختار دانه‌ای است می‌تواند در بهبود ساختار فیزیکی و باز شدن ساختار کمپوست و درنتیجه تهویه مناسب مؤثر باشد.
۲- قابلیت جذب آب را بالا میبرد و آب اضافی را نیز جذب می‌کند.
۳-تأمین کلسیم موردنیاز میسیلیوم در مراحل بعدی
۴-تنظیم PH در طول پروسه ساخت.
۵- جاذب گاز آمونیاک موجود در توده کمپوستی است که سبب مغذی‌تر شدن می‌شود.
آب
نقش آب در تمامی فعالیت های میکروبی و غیر میکروبی بر همگان آشکار است. نکته مهم در این خصوص بالانس رطوبتی است. بین میزان آب مصرفی جهت تولید و اکسیژن یک رابطه‌ی معکوس وجود دارد.
به این معنا که هرچقدر مقدار آب بالا باشد (۷۵ درصد رطوبت یا بالاتر) به همان اندازه مقدار هوا و فضای داخل کاهش می‌یابد و برعکس هر چه مقدار آب داخل کم باشد (۶۷ درصد یا کمتر) مقدار هوای داخل و در نتیجه تهویه آن افزایش می‌یابد. آبیاری بیش از حد کمپوست منجر به پر شدن فضاهای داخل توده کمپوست شده و قدرت نفوذ اکسیژن را به داخل کمپوست کمتر کرده و تهویه کمپوست را با مشکل مواجه می‌کند و این امر موجب حالت بی هوازی در کمپوست می‌شود.
برعکس اگر آب داخل کمپوست خیلی کم باشد تخلخل و فضای داخل کمپوست خیلی کم شده و هوا به‌راحتی داخل کمپوست جریان می‌یابد و موجب تخلیه حرارتی داخل کمپوست شده و منجر به این می‌شود که کمپوست به‌راحتی به پیک حرارتی موردنظر خود برسد.
بنابراین حفظ رطوبت در حد اپتیمال در کمپوست طی دوره تولید و عمل‌آوری یکی از فاکتورهای مهم برای تولید کمپوست با کیفیت و درصد دهی بالا است. آب نیز نقش مهمی را در تنظیم PH مواد اولیه دارد. به غیر از کربن و آب می‌توان به موارد مورد نیاز دیگر از جمله نیتروژن، مواد و املاح معدنی و ویتامین‌ها نیز اشاره کرد.
میکرو ارگانیسم های داخل کمپوست قارچ
تمام واکنش‌های شیمیایی داخل که جریان تولید و آماده‌سازی را هدایت می‌کند به‌وسیله میکروارگانیسم‌های موجود در صورت می‌گیرد. بنابراین پروسه تولید یک پروسه زنده و وابسته‌به حضور به‌موقع و تکثیر به هنگام میکروارگانیسم‌ها است. بر اساس نیاز به اکسیژن میکروارگانیسم‌ها دودسته‌اند
میکرو ارگانیسم های هوازی
این گروه از میکروب ها برای بقا و رشد خود نیازمند اکسیژن هستند و ماده الی را به‌سرعت و به خوبی تجزیه کرده و تولید آب و گرما می‌کنند. این گروه از میکروب ها اهمیت زیادی در تخمیر و پوسیدگی کمپوست دارند و برای زندگی نیازمند به موادغذایی، رطوبت؛ دما، اکسیژن و ph مناسب هستند. اکتینومیست ها جزو مهمترین باکتری‌های هوازی و ترموفیل هستند در نقش مهمان ها در مرحله آمونیاک گیری تونل است.
میکرو ارگانیسم های بی هوازی
این گروه برای بقا نیاز به اکسیژن ندارند و مقدار کمی از مواد الی را تجزیه کرده و مقداری آب، اسید آلی و چند نوع گاز بدبو تولید می‌کنند. محل رشد این گروه از میکروب ها سرد و عمدتا رنگ زرد کمرنگ است. نقاط بی هوازی برای رشد قارچ مناسب نیستند ولی حتی در بهترین شرایط تولید، باز هم دیده می‌شوند. گروهی از دانشمندان معتقدند مقدار کمی از این توده بی هوازی برای کمپوست ضروری است.
