کیفیت چیست ؟

به صفات و خصوصیات مورد  انتظار مصرف کننده یک محصول یا یک خدمت کیفیت نامیده می شود. بنابراین کیفیت امری است نسبی که بر اساس نظر و خواسته مصرف کننده ها می تواند تغییر کند.

مصرف کننده قارچ، همان شخصی که برای خرید قارچ پول پرداخت می کند، شخصی است که واژه کیفیت را تعیین می کند. پیش از این معیارهایی نظیر رنگ، اندازه، سن قارچ، شکل و خاکی بودن برای قارچ خوراکی تعیین شده است. عادات شخص مصرف کننده نیز بر نوع درخواست و چگونگی کیفیت موثر است.

خریدار قارچ در ابتدا به واسطه یک سری از پارامترهای ظاهری فوق  الذکر به سمت قارچ کشیده می شود ولی این تمام خواسته های وی نخواهد بود و سایر پارامترها نظیر طعم، استحکام بافت قارچ، طول عمر نگهداری محصول، سهولت مصرف و دستورات پخت، ارزش غذایی و … برای ایشان قابل رصد باقی خواهد ماند.

کاملاً بدیهی است که محصول بهتر، همان محصولی است که انتظارات مشتری را براورده کرده و بیشترین پتانسیل فروش را خواهد داشت.

بدیهی است تمام پرورش دهندگان قارچ، واسطه های فروش قارچ و اربابان صنایع تبدیلی باید برای رسیدن به این درخواست های مشتریان خود تلاش کنند. پرورش دهندگان قارچ باید خواسته مشتریان را به عنوان استانداردهای قابل دسترس در کیفیت محصولات تولیدی خود نزدیک و نزدیک تر کنند.

این استانداردها می تواند بعنوان نظام نامه یا استانداردهای پایه ای که قارچ تولیدی باید با آنها مطابقت داشته باشد مورد استفاده قرار گیرد. بخشی از این نظام نامه استاندارد بر اساس اندازه قارچ، مرحله ی رشد یا سن قارچ تنظیم شده است. این نظام نامه قارچ ها را به سه گروه یا درجه I و II و III بر اساس مرحله ی رشد تقسیم می کند.

انتخاب معیارهای کیفیت بمنظور تولید قارچ توسط پرورش دهنده گان بستگی به نتایج اقتصادی این دسته بندی دارد یعنی  تلاش برای پرورش یک محصول قارچی با کیفیت معین اگر هزینه های تولید آن خیلی زیاد شود، توجیه اقتصادی نخواهد داشت.

در مجموع واسطه های فروش قارچ و صاحبان صنایع تبدیلی کیفیت قارچ را بر اساس مناسب بودن محصول برای فروش در بالاترین قیمت ممکن و با کمترین قیمت خرید آن ارزیابی و تعیین می کنند.

فاکتورهای تأثیرگذار بر کیفیت

1. نژاد انتخابی: بیان رابطه بین کیفیت محصول و نژاد انتخابی قارچ کار سختی است. نژادها بر اساس پارامترهایی نظیر شکل، رنگ و سختی قارچ با هم تفاوت دارند. نژادی که عموماً در سراسر جهان کشت می شود تیپ U1 است. این نژاد قارچ های بزرگتر سفت تر و به لحاظ رنگ سفید تر از تیپ U3 تولید می کند. نژاد U3  قارچ هایی کوچکتر با کلاهک صاف تولید می کند. کیفیت نهایی محصول در نهایت از تلفیق تکنیک های پرورشی به کار گرفته شده و نیز نوع نژاد انتخابی  حاصل می شود.

2. تکنیکهای پرورش: به منظور تولید و برداشت قارچ با کیفیت خوب و مقبول بازار باید تکنیک های پرورشی مناسب و بدون هیچ اختلال و تعللی در رشد به خدمت گرفته شود. پرورش بدون اختلال بدین معنی است تبخیر مناسب همواره در سالن برقرار بوده و در ادامه قارچ فضای کافی برای رشد بر روی بستر داشته باشد.

در سیستم برداشت دستی برای بازار تازه خوری مهم است که قارچ به تعداد خیلی زیاد در مرحله ی هوادهی بر روی بستر تشکیل نشده و رشد کلاهک قارچ تا اندازه ی حداکثری و مناسب بازار امکان پذیر باشد. کیفیت مواد اولیه مصرفی در ساخت کمپوست و خاک پوششی نیز در این خصوص بسیار مهم است. علاوه بر موارد ذکر شده، اقلیم و شرایط آب و هوایی مناسب و صحیح درسالن پرورش در مراحل مختلف پرورش قاطعانه بر کیفیت محصول مؤثر است.

3. آبیاری: رابطه بین آبیاری و کیفیت محصول تولیدی، یکی پر بحث ترین موضوعات در پرورش قارچ است از یک سو قارچی بزرگ، سنگین و وزین با راندمان بالا در مقطع زمانی مشخص و نیز سرعت بالای برداشت میخواهیم که بدون آبیاری امکان پذیر نخواهد بود و از سوی دیگر قارچی سفید، متراکم و سفت و بدون لکه حاصل از بیماری یا آبیاری هدف تولید است.

برای دستیابی به هر دو هدف و بالاترین راندمان تولید باید توجه ویژه به این مقوله داشت که میتوان با سعی و خطا و استفاده از تجربه های موجود در مزرعه، اعتدالی در تولید محصول از حیث کیفیت خوب و کمیت مناسب تعیین نمود.

با انجام آبیاری قارچ، تبخیرآب بدلیل تشکیل لایه غیر قابل نفوذ در اطراف میوه قارچ متوقف می شود. تأثیرات مفید و کمتر مفید آبیاری به سن قارچ و سرعت رشد قارچ بستگی دارد.

آبیاری می تواند سبب سرعت بخشیدن به افت کیفیت و در شرایط حادتر سبب توقف رشد قارچ بر روی بستر شود. برای محدود کردن این اثر محدود کننده بر رشد قارچ، باید مدت دو تا سه ساعت پس از آبیاری با هدف خشک شدن سطح قارچ های روی بستر، هوادهی شدیدتری را در سالن اعمال کرد. در چنین وضعیتی قارچ خیلی سریع خشک شده و معمولاً پس از آبیاری و ایجاد خشکی در لایه سطحی قارچ، رشد قابل توجهی را در بستر شاهد خواهیم بود.

این آب اضافی بر روی بستر و قارچ ممکن است تأثیر مخرب بر روی قارچ داشته ولی با حذف آن به نظر می رسد که سبب تحریک رشد بیشتر در قارچ خواهد شد. قطعا آبیاری بدون ترس و اگاهی خسارت های سنگینی به کیفیت محصول وارد خواهد ساخت.

توجه بیشتر به کیفیت مواد اولیه مصرفی، کیفیت عملیات در مراحل مختلف تولید و پرورش قارچ از یک سو و از طرف دیگر توجه مضاعف به عملیات برداشت مطلوب محصول سبب تولید محصول نهایی با کیفیت ایده ال و بازارپسند خواهد شد.