خانه قارچی برای مبارزه با بحران مسکن

خانه قارچی دوستدار محیط زیست

محققان نامیبیایی با ارائه راه حل منحصر بفرد ساخت خانه قارچی، به مقابله با بحران مسکن در این کشور رفته‌اند. آنها تحت پوشش یک پروژه دوستدار محیط زیست بنام MycoHab، اقدام به ساخت خانه قارچی با استفاده از مصالح ساختمانی تجزیه‌پذیر می‌نمایند.

آنها بجای آجر و بتن، از مایکوبلاک برای ساخت خانه قارچی استفاده میکنند. با این روش آنها علاوه بر حل بحران مسکن، زباله‌ها را بازیافت و اقدام به بیابان‌زدایی میکنند. اما چگونه؟

خانه قارچی، رویا یا واقعیت

زندگی در خانه‌ای که از قارچ ساخته‌شده است، ممکن است آینده‌نگر یا کاملاً دیوانه‌وار به نظر برسد. با این حال، امکان دارد که یک ایده درخشان برای حل برخی از مشکلات توسعه شهری فعلی باشد. مشکلاتی از قبیل آلودگی محیط زیست و استخراج منابع از طبیعت و … به کمک این روش حل خواهند شد.

چند سالی است که پیشرفت‌های صورت گرفته در مصالح ساختمانی مبتنی بر میسلیوم، این ایده را به واقعیت نزدیک‌تر کرده است.
اکنون، اولین نقطه عطف مهم پدید آمده است. ایده‌ای که شاید دیوانه‌وار به نظر می‌رسید، تحقق یافته است.
برای اولین بار در نامیبیا، خانه‌هایی از مصالح قارچی ساخته شده و عده در آن زندگی میکنند.

آیا همه ما در آینده درون قارچ زندگی خواهیم کرد؟

درباره MycoHab

شرکت MycoHab که مقر اصلی آن در ماساچوست آمریکا می‌باشد، یک استارت‌آپ بر پایه قارچ است. شرکتی پیشرو در فناوری‌های دوستدار محیط زیست که در صنعت قارچ فعالیت می‌کند.

اما این شرکت مانند بقیه فقط یک تولیدکننده قارچ ساده یا محصولات مرتبط با آن، نیست. بلکه رویکرد متفاوتی را دنبال میکند. رویکردی که برای محیط زیست کره زمین اهمیت ویژه‌ای قائل است.

MycoHab بجای اینکه از چوب (خاک اره) یا کاه و کلش محصولات کشاورزی برای پرورش قارچ استفاده نماید، یک راه حل محیط زیستی را در پیش گرفته است. آنها علف‌های هرز و بوته‌های مهاجم را از بیابان‌ها می‌چینند. سپس آنها را آسیاب و از آن به عنوان بستر کشت قارچ صدفی استفاده میکنند.

قارچ‌ها پس از رشد کامل، به فروش میرسند. در یک مزرعه قارچ معمولی، بعد از برداشت محصول، بستر دور ریخته میشود. یا نهایتا به عنوان کمپوست در باغبانی استفاده می‌گردد. اما در MycoHab اینگونه نیست!

در مزارع این شرکت ضایعات باقیمانده از کشت قارچ، فشرده و پخته می‌شوند. از این ضایعات برای تولید مصالح ساختمانی دوستدار محیط زیست، استفاده میشود.

ضایعات کشت قارچ در MycoHab به مایکوبلاک تبدیل میشوند.

مایکوبلاک چیست؟

مایکوبلاک نوعی آجر یا بلوک است که توسط استارت‌آپ MycoHab ساخته شده است. آنها صفحات قهوه‌ای بزرگ و جامد هستند که از میسلیوم قارچ صدفی و علف‌های هرز تشکیل شده است.

مایکوبلاک یک توسعه پیشگامانه، محصولات جانبی کشاورزی و صنعت قارچ است که در راستای حفاظت از محیط زیست طراحی و ساخته شده است.

این بلوک‌ها با استفاده از فناوری میسلیوم توسعه‌یافته برای آژانس فضایی ایالات متحده (ناسا)، ساخته شده‌اند. این آجرهای مبتنی بر قارچ، نتیجه ابتکار موسسه فناوری ماساچوست (MIT) است که در قالب پروژه MycoHab توسعه یافته است.

بقایای کشت قارچ صدفی روی علف‌های هرز و بوته‌های متجاوز، برای ایجاد بلوک‌های ساختمانی مایکوبلاک استفاده میشود. بطوریکه بستر حاوی میسلیوم پس از برداشت قارچ، پخته میشود و به مصالح ساختمانی سالم تبدیل میگردد.

هر مایکوبلاک تقریباً از 22 پوند (معادل 10 کیلوگرم) بوته‌های خار متجاوز تشکیل شده‌است.

مایکوبلاک علاوه بر قابلیت تجزیه‌پذیری، دارای خاصیت عایقی حرارت و صدا نیز است. همچنین این بلوک‌ها با قوانین ساختمانی و استانداردهای ایمنی کاملا مطابقت دارند.
متخصصان این آجرها را برای حل بحران مسکن نامیبیا طراحی کرده‌اند.

رشد قارچ‌گونه راه‌حل بحران مسکن

نامیبیا، کشوری نسبتا فقیر در جنوب غربی قاره آفریقا است. این کشور با جمعیتی حدود 2.7 میلیون نفر، برای رفع کمبود شدید مسکن، به حداقل نیم میلیون خانه جدید نیاز دارد.

طبق آمار سال 2016، نزدیک به 90 درصد از خانوارها در این کشور، ماهانه کمتر از 2700 دلار نامیبیا (معادل 144.69 دلار آمریکا) درآمد دارند. بنابراین اکثر افراد توانایی خرید خانه را ندارند و حتی اجاره کردن مسکن نیز برای آنها دست نیافتنی است.
بیش از 20 درصد از جمعیت نامیبیا، در پناهگاه‌های موقت زندگی می‌کنند. یعنی از هر 5 نفر، یک نفر در خانه‌های موقت ساخته شده از مواد زائد یا ورق روی (به اصطلاح عامیانه، آلونک) زندگی میکند.

در فوریه سال جاری، MycoHab اولین خانه مبتنی بر بلوک‌های میسلیوم خود را طی پروژه آزمایشی در براکواتر (شمال ویندهوک) به روی عموم باز کرد. این استارتاپ در تلاش است تا با ساخت خانه‌های کوچک از مایکوبلاک، نیاز به مسکن در نامیبیا را کاهش دهد.
این توسعه نوآورانه نه تنها به رفع بحران مسکن کمک می‌کند، بلکه باعث کمک به محیط زیست نامیبیا نیز میشود.

کندن علف هرز

درختچه و بوته‌های متجاوز، بیش از 45 هکتار (111 متر جریب) از زمین‌های نامیبیا را اشغال می‌کنند. این علف‌ها، سایر گیاهان را از زمین‌ها بیرون می‌رانند. مشکل جدی وجود آنها تهدید کشاورزی نامیبیا است.

این بوته‌های به آرامی وارد مناطق کشاورزی نامیبیا می‌شوند. آنها علاوه بر اشغال زمین‌ها و از بین بردن محصولات کشاورزی، منابع آب‌ زیرزمینی را نیزمصرف می‌کنند. در کشور خشک نامیبیا، بارندگی و منابع آبی بسیار گرانبها است.

درختچه‌های متجاوز، بطور سنتی در نامیبیا برداشت و به عنوان هیزم یا برای تولید زغال استفاده می‌شوند. دولت نامیبیا برنامه دارد تا هر 15 سال، بطور متوسط 300 میلیون تن از بوته‌های متجاوز را بسوزاند، تا اثرات زیست‌محیطی آن را کاهش دهد.
اما این عمل باعث انتشار مقدار زیادی گاز دی‌اکسید‌کربن و آلودگی محیط زیست خواهد شد.

پروژه MycoHab با نوآوری خود، این بوته‌های مهاجم را آسیاب و به بستری برای پرورش قارچ صدفی تبدیل می‌کند. در نتیجه زمین‌ها بازیابی و برای رشد گیاهان طبیعی و کشاورزی در دسترس خواهد بود. همچنین بازسازی زیستگاه‌های طبیعی به حمایت از دام و حیات وحش نیز کمک می‌کند.
اگر این پروژه گسترش یابد، می‌توان تمامی بوته‌هایی را که دولت نامیبیا می‌خواهد بسوزاند را با این روش، از بین برد.

خانه قارچی دوستدار محیط زیست

تولید بتن، مسئول انتشار 4 تا 8 درصد گاز دی‌اکسید‌کربن (CO2)، معادل 2.8 میلیارد تن در جهان است! تولید هرکیلوگرم بتن، سبب آزادسازی 1 کیلوگرم گاز CO2 خواهد شد. انتشار دی‌اکسیدکربن به گرمایش کره زمین منجر خواهد شد که آسیب‌های زیادی به دنبال دارد.

پروژه MycoHab بجای بتن، از ضایعات کشت قارچ برای ساخت بلوک‌های ساختمانی استفاده می‌کند. ساخت این بلوک‌های میسلیوم، 0.8 کیلوگرم CO2 آزاد خواهد کرد. یعنی 20% کمتر از تولید بتن، باعث آلودگی محیط زیست خواهد شد.
به علاوه، این بلوک‌ها از زباله و مواد بازیافتی تولید میشود. بنابراین نیاز به استخراج منابع و عملیات کاری، ندارد. یعنی هم پاک‌تر است و هم اینکه باعث کاهش انباشت زباله در طبیعت خواهد شد.

به دلیل عایق بودن این بلوک‌ها، مصرف انرژی نیز در خانه‌های قارچی کمتر خواهد بود.

اگرچه این بلوک‌ها در مقایسه با آجرهای استاندارد سنگین‌تر هستند، اما سریع‌تر ساخته میشوند. در نتیجه هزینه‌ ساخت و مصرف انرژی کمتری، احتیاج دارد. در نتیجه خانه‌هایی که با استفاده از مایکوبلاک ساخته شده‌اند، هزینه ساخت‌و‌ساز کمتری دارند و مقرون بصرفه‌تر هستند.

این نوآوری علاوه بر اینکه به حفظ محیط زیست کمک میکند، به ایجاد شغل و درآمدزایی برای مردم نامیبیا نیز منجر میشود. زیرا تولید قارچ و فروش آن توسط مردم محلی انجام خواهد شد.

ایمنی خانه قارچی

اگر قرار است استفاده از قارچ‌ها در ساخت و ساز رواج یابد، آزمایش‌های بیشتر ضروری است. پروژه MycoHab در ابتدا چندین ساختمان در نامیبیا با استفاده از مواد ساختمانی مبتنی بر میسلیوم ساخت. اما این شرکت اکثر آنها را به عنوان بخشی از فرآیند تست استرس تخریب کرد.

آنها مدیر پروژه میگوید: ما به ازای هر 10 بلوک که می‌سازیم، نیمی از آنها را نابود می‌کنیم. این کار برای آزمایشات ایمنی انجام میشود. شرکت در حال بهبود روش‌ها و دقت ساخت محصولات خود است. با تکمیل آزمایشات، در آینده نزدیک از هر 10 بلوک، تنها یک بلوک را نابود میکنیم. پس از آن تنها یک بلوک از هر 100 بلوک.
در حال حاضر به روشی دست یافتیم که مایکوبلاک‌ها بتوانند 2 برابر بلوک‌های بتنی، فشار را تحمل کنند.

همچنین این بلوک‌ها نسوز بوده و عایق حرارت و صوت نیز هستند.

موانع پیش روی توسعه خانه قارچی

این پروژه اولین در نوع خود است و هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد. پروژه آزمایشی خانه قارچی MycoHab در ابتدای راه است و زمان بیشتری برای تکامل احتیاج دارد. هنوز موانع کوچکی بر سر راه این پروژه است که با گذشت زمان، مرتفع خواهد شد.

هزینه حمل و نقل

جهت ساخت یک خانه کوچک برای یک خانواده، بیش از 12 تن بوته خار متجاوز مورد نیاز است. این مورد به پاکسازی زمین‌های نامیبیا کمک زیادی میکند. اما یک مشکل هم دارد!
علیرغم نتایج امیدوارکننده در مورد کاهش هزینه، مصرف انرژی و کار برای ساخت خانه از مایکوبلاک نسبت به بتن، هزینه‌های حمل‌و‌نقل، هنوز بصورت یک چالش باقی مانده است.

محل جمع‌آوری بوته‌ها از صحراهای نامیبیا تا مراکز پرورش قارچ، فاصله زیادی دارد. بنابریان شامل هزینه نسبتا زیاد حمل‌و‌نقل میشود که باید برای آن چاره‌ای اندیشید.

نگرانی از بو

برخی نگرانی‌ها در مورد بوی احتمالی این بلوک‌ها، از طرف عوام مطرح است. اما دانشمندان تایید می‌کنند که خانه قارچی ساخته شده از مایکوبلاک، کاملا بی‌بو است. زیرا این مواد بطور کامل با حرارت پخته و دگرگون میشوند.

شاید فقط در برخی موارد خاص که خانه جدید باشد، یک بوی خیلی ضعیف و ملایم شبیه بوی چوب وجود داشته باشد. ولی در حالت کلی، کاملا بی‌بو است.
ساختمان‌های معمولی هم که از بتن، سیمان و حتی کلبه‌های چوبی هم در ابتدا کمی بو دارند. ولی به مرور زمان از بین خواهد رفت. پس جای هیچگونه نگرانی نیست.

قیمت مسکن

قیمت‌ خانه قارچی تقریبا مشابه خانه‌های بتنی است. اگرچه ساخت آن ارزان‌تر است، اما هزینه‌های حمل‌و‌نقل مربوط به آن، هنوز گران است. این مورد در حالیکه هنوز این خانه‌ها در نظر خریداران جا نیفتاده است، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

کلام آخر

پروژه MycoHab به بازیابی زمین‌ها از بوته‌های مهاجم، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، ایجاد شغل و تامین غذا و حل بحران مسکن نامیبیا کمک میکند. در حالیکه هنوز این طرح در مرحله آزمایشی قرار دارد، کارشناسان معتقدند که نتایج آن امیدوار کننده است.

البته تا همه‌گیر شدن ساخت و سکونت در خانه‌های قارچی راه زیادی است. تغییراتی در مقررات ساختمانی، سیاست‌های اقتصادی و تصورات عمومی مردم مورد نیاز است. توسعه آنها به حمایت بخش‌ها و نهادهایی نیاز دارد که معمولاً تحت سلطه صنایعی هستند که اغلب در برابر تغییر مقاومت می‌کنند.

مولف:

گردآوری، ترجمه و تحریر توسط تیم رسانه هاگ
کپی تنها با ذکر منبع مجاز است.
منبع: theguardian.com و namibian.com.na و africa.com و urbanet.info و cleveland.com