آشنایی با سموم
سموم مصرفی در صنعت پرورش قارچ خوراکی شامل حشره کش ها ، قارچ کش ها و باکتری کش ها است که از آنها برای کنترل و مبارزه با آفات و بیماری ها( قارچی و باکتریایی) استفاده می‌شوند.
اصطلاح آفت کش یا حشره کش بطور کلی شامل ترکیباتی می شود که از آن برای نابودی و دفع حشرات استفاده می شود. این گروه از سموم بر اساس نحوه تاثیر ،فرمولاسیون ، نوع مصرف و … قابل دسته بندی است.به طور کلی، آفت کش یک عامل شیمیایی یا بیولوژیکی (مانند ویروس، باکتری یا قارچ) است که باعث دفع ، ناتوانی یا نابودی آفات می‌شود.
تاریخچه سموم قارچ
از ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد، انسان از آفت کش ها برای محافظت از محصولات خود استفاده کرده‌اند. اولین سم شناخته شده، گرد سولفید است که در سومر باستان و حدود ۴۵۰۰ سال پیش در منطقه بین‌النهرین استفاده می شده است.
در قرن ۱۵، مواد شیمیایی سمی مانند آرسنیک، جیوه و سرب به محصولات زراعی با هدف نابودی آفات اضافه می‌شد. در قرن هفدهم، سولفات نیکوتین از برگ توتون و تنباکو به عنوان حشره کش استخراج و استفاده شد.
در قرن نوزدهم، دو آفت کش طبیعی دیگر به نام‌های Pyrethrum استخراج شده از گل داوودی و Rotenone که از ریشه‌های سبزیجات گرمسیری تهیه شده، به لیست سموم اضافه شد.
تا اواسط قرن 17،ترکیبات ارگانوکلرها به عنوان سموم غالب مصرف میگردید ولی در سال ۱۹۷۵ ارگانوفسفره ها و کاربامات ها در ایالات متحده جایگزین آن شدند. از آن زمان به بعد نیز سایر ترکیبات مثل پریترین ها به حشره کش پر مصرف تبدیل شدند.
تعریف سموم قارچ کشاورزی
سازمان غذا و کشاورزی (FAO) سموم را این‌گونه تعریف می‌کند: هر گونه ماده یا مخلوطی از مواد مورد نیاز برای جلوگیری، از بین بردن یا کنترل هر گونه آفات، از جمله عامل بیماری‌های انسانی یا حیوانات، گونه‌های ناخواسته گیاهان یا حیوانات، که باعث ایجاد آسیب در تولید یا پردازش، ذخیره سازی، حمل و نقل یا بازاریابی مواد غذایی، کالاهای کشاورزی، چوب و محصولات چوبی یا خوراک دام یا موادی که ممکن است به حیوانات برای کنترل حشرات، علف‌های هرز یا دیگر آفات در و یا بر روی بدن آنها اعمال شود می‌گردد.
این اصطلاح به عنوان مواد مورد استفاده برای محصولات قبل یا بعد از برداشت، برای محافظت از آن از خراب شدن در طول ذخیره سازی و حمل و نقل نیز استفاده می‌شود.
تقسیم بندی سموم قارچ ها
سموم کشاورزی را می‌توان بر اساس موضوعات مختلفی طبقه بندی کرد.موارد ذیل نمونه هایی از آن است:
1- طبقه بندی بر اساس ارگانیسم هدف(شامل علف کش ها، حشره کش ها، قارچ کش ها،باکتری کش ها، کنه کش هاو …) 2- طبقه بندی بر اساس ساختار
– شیمیایی : شامل ارگانو فسفره،ارگانو کلره، کاربامات و پایروتیروئیدها
– آلــی : مانند ترکیبات با منشا گیاهی.در سال های اخیر آفت کش ها تولید شده از گیاهان به سرعت در حال رشد هستند.این موارد شامل پریتروئید، روتینوئید، نیکوتینوئید هستند و گروه چهارم که شامل استریکانین و اسکیلریوزید می‌شوند.
– معدنی : شامل ترکیبات گوگرد معدنی، آرسنیکی و فلوئوره
– بیولوژیکی یا biopesticide : شامل آفت کش های میکروبی و آفت کش های بیوشیمیایی
3- طبقه بندی بر اساس شکل مصرف : شامل پودر قابل حل در آب، سوسپانیون و گاز
4- طبقه بندی بر اساس میزان تجزیه زیستی : شامل قابل تجزیه و با دوام
اهمیت شناخت سموم قارچ
تصمیم گیری در مورد استفاده از سموم دفع آفات نباید به راحتی صورت گیرد بلکه باید به آن به عنوان بخشی یک عملیات پر ریسک نگریست. در این بین ممکن است به کمک یک فرد متخصص یا حداقل به یک مطالعه جامع شناختی از آفت مورد نظر در این زمینه نیاز داشته باشید. زیرا با وجود آنکه آفت کش ها دارای مزایای قابل توجه برای انسان هستند، برخی از آنها دارای اشکالاتی از قبیل سمی بودن بالقوه برای انسان و سایر گونه‌ها هستند.
فلذا در این مجموعه از مطالب ما در تلاش هستیم تا با معرفی سموم و آفت کش های مورد استفاده در فرایند پرورش قارچ، شما عزیزان را در پرورش هرچه موفق‌تر این محصول یاری رسانیم.
