آشنایی کامل با قارچ فلامولینل ولوتیپس + آرایه شناسی و تصاویر

قارچ فلامولینل ولوتیپس بانام علمی (Flammulina Velutipes (Curtis:fries singer، تولید اندام‌های باردهی کوچکی می‌کند که بسیار لذیذ و خوشمزه است.

این قارچ در ژاپن در فصل زمستان در طبیعت با تخریب چوب روی تنه درختان برگ‌پهن رشد می‌کند. به همین علت آن را “قارچ زمستانه” نیز می‌نامند.

آرایه‌شناسی

• فرمانرو: قارچ
• دسته: قارچ های چتری
• رده: کلاه قارچان
• راسته: قارچ های تیغک دار
• تیره: Physalacriaceae
• سرده: Flammulina
• گونه: Flammulina velutipes
• نام علمی: Flammulina Velutipes
• مترادف: ساقه مخملی، پا مخملی، قارچ زمستانی، اِنوکی، کلاه نارنجی

قارچ فلامولینل ولوتیپس بانام علمی (Flammulina Velutipes (Curtis:fries singer، تولید اندام‌های باردهی کوچکی می‌کند مه بسیار لذیذ و خوشمزه است. این قارچ در ژاپن در فصل زمستان در طبیعت با تخریب چوب روی تنه درختان برگ‌پهن رشد می‌کند. به همین علت آن را “قارچ زمستانه” نیز می‌نامند.

پرورش قارچ بر روی تنه درختان یا خاک‌اره صورت می‌گیرد. هرچند روی خاک‌اره قارچ‌ها رشد و کیفیت بهتری دارند. دوره کاشت از زمان بذرپاشی تا برداشت محصول سه ماه است. مواد بستر عبارت‌اند از: خاک‌اره و سبوس برنج که حدود ۵۸ تا ۶۰ درصد آب به این مخلوط بستر اضافه می‌کنیم.

کلاهک

به قطر ۱۵ سانتی‌متر و در ابتدا نیم کروی سپس محدب و درنهایت صاف تا محدب دیده می‌شود. رنگ سطح کلاهک در مرکز، اغلب قهوه‌ای زرد تا قهوه‌ای قرمز و در حاشیه روشن‌تر دیده می‌شود. کلاهک ظریف و شکننده و سطح آن در شرایط آب و هوایی مرطوب کاملاً لزج است.

پایه

پایه‌ی مرکزی به طول ۷-۲ سانتی‌متر و به قطر ۰/۷-۰/۲ سانتی‌متر است. پایه در بخش فوقانی به رنگ کرمی و روشن، اما در قسمت تحتانی به‌طور چشمگیری تغییر رنگ داده و به‌صورت قهوه‌ای تا قهوه‌ای سیاه دیده می‌شود. سطح پایه در قسمت تحتانی و تیره‌رنگ پوشیده از پوشش ظریف مویی است. تیغه‌ها به رنگ سفید تا کرمی، متراکم و بدون رشد بر روی پایه هستند.

اسپورها

بیضوی، صاف، غیر آمیلوئیدی و به‌اندازه ۴/۵-۳ * ۸/۵-۷ میکرومتر می‌باشند. نقش اسپوری به رنگ سفید است. اندام‌های بارده قارچ معمولاً به شکل اجتماعی از کلاهک‌های متعدد بر روی چوب تشکیل می‌گردند. مشخصات مورفولوژیکی شامل کلاهک لزج، تغییر رنگ انتهای پایه، همچنین فصل رویشی این قارچ در زمستان از ویژگی‌های متمایزکننده‌ی این‌گونه از سایر آرایه‌های مشابه است.

خواص

قارچ فلامولینل ولوتیپس حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند اِرگوتیونین است. تحقیقات نشان داده که استفاده از این گیاه سبب افزایش سطح ایمنی بدن و کاهش سرطان می‌گردد.

بررسی‌هایی که در سال ۲۰۰۵ در دانشگاه سنگاپور صورت گرفت مشخص کرد که ساقه‌های این قارچ حاوی مقدار بالایی پروتئین است که به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

این قارچ همچنین حاوی فلاموتوکسین و پروتئین‌های سیتولیتیک و کاردیوتوکسیک بوده که در صورت مصرف خوراکی غیر سمی می‌باشند.

در طب سنتی مشرق زمین، از این قارچ به‌منظور درمان بیماری‌های کبدی و زخم‌های دستگاه گوارش استفاده می‌شد. در تحقیق انجام‌شده توسط Park و همکاران یک آنزیم فیبرینولیتیک (Fibrinolytic) از قارچ F velatipes استخراج و تحت عنوان یا FVP – I نام‌گذاری گردید. این آنزیم فعالیت فیبرینولیتیک مناسبی در تجزیه‌ی فیبرین از خود نشان می‌دهد.

فیبرین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پروتئین‌های موجود در لخته‌ی خون به شمار می‌رود. (۲۰۰۴,.Park et al)

ترکیبات

یک ترکیب هماگلوتینین نیز از این قار

چ استخراج‌شده است که موجب جذب تیمیدین در اسپلنوسیت های موش‌های آزمایشگاهی شده و مانع تکثیر سلول‌های سرطانی L۱۲۱۰ می‌گردد.

(Ng et al. ۲۰۰۶) تأثیرات ضد توموری پلی ساکاریدهای استخراج‌شده از قارچ F velutipes نیز موردمطالعه قرارگرفته و ترکیبات پلی ساکارید متعددی با خواص آنتی توموری شناسایی و معرفی‌شده است.

(Ikekawa et al.1982) چند ترتیب پروتئینی نیز از این قارچ استخراج، خالص‌سازی و شناسایی‌شده است که اغلب به‌عنوان عوامل غیرفعال کننده‌ی ریبوزوم شناخته‌شده‌اند.

این ترکیبات شامل فرمولین Flammulin)، الامین (Flammin)، ولوتین (Velutin) و ولین (Velin) هستند. فلامولین به‌عنوان یک ترکیب بازدارنده در برابر سلول‌های سرطانی شناخته شناخته‌شده است.

این ترکیب اخیراً در حال بررسی‌های نهایی در مراحل بالینی است. در این میان، تأثیرات ضد ویروسی ترکیب ولوتین علیه ویروس HIV نیز اثبات رسیده است (Ng and Wang ۲۰۰۴, Wang and Ng ۲۰۰۰).

توزیع

از پاییز تا زمستان و اوایل بهار، فلاومولینا Velutipes در انگلستان و ایرلند نسبتاً رایج است. همچنین در اکثر مناطق اصلی اروپا، شمال آفریقا و آسیا و نیز در آمریکای شمالی نیز دیده می‌شود.

تحقیقات مولکولی نشان می‌دهد که احتمال این‌که دو یا چندگونه تحت نام Flammulina velutipes اما با توزیع متفاوت در مناطق و فصل‌های مختلف موجود باشد که درنتیجه طبقه‌بندی دقیق آن را دچار اختلال کرده است.

در ایران نیز تاکنون وجود این قارچ از استان‌های مازندران، گلستان، گیلان، اصفهان، تهران، کردستان و آذربایجان گزارش‌شده است.

نام عمومی آن Flammulina کلاه نارنجی است که در آفتاب زمستانی و اوایل پاییز، مانند شعله‌های کوچک آتش می‌درخشد. دسته‌های velutipes به معنای ” پاهای مخملی” هستند و این دقیقاً همان چیزی است که در ساقه‌های این قارچ‌های زمستانی دیده و احساس می‌شود.

تصاویر قارچ اِنوکیتاکه