تولید کاغذ از قارچ برای حفظ محیط زیست
برای جلوگیری از قطع درختان برای تهیه کاغذ چه کنیم؟ به کمک روش جدید دانشمندان برای تولید کاغذ از قارچ، شاید در آینده کمتر شاهد قطع درختان باشیم!
تولید کاغذ از قارچ و عدم نیاز به قطع درختان
در عصر الکترونیک، اگرچه سعی میکنیم کاغذ را از زندگی حذف کنیم، اما عملاً امکان پذیر نیست! علیرغم گسترش کامپیوتر، موبایل و دیجیتالی شدن بسیاری از چیزها، هنوز هم کاغذ نقش پررنگی در زندگی انسان دارد.
کتاب، دفتر و روزنامه، جعبه و کارتون، دستمال کاغذی، برچسب و بسته بندی وسایل، فیشهای پرداخت و … همه از کاغذ مشتق شدهاند. بر اساس آمارها 42 درصد از کل برداشت چوب در سطح جهانی برای تولید کاغذ استفاده میشود.
در فرآیند تولید کاغذ از چوب، برای هر تن کاغذ به قطع 24 درخت نیاز است! بر اساس آمار منتشر شده توسط Global Forest Resource Assessment، روزانه 80000 تا 160000 درخت در سراسر جهان قطع میشود! بخش عمده این درختان برای تولید کاغذ استفاده میشود.
برای جلوگیری از قطع درختان برای تهیه کاغذ چه کنیم؟
دانشمندان سالهاست که به دنبال جایگزین چوب برای تولید کاغذ هستند. آنها تاکنون موادی از قبیل باگاس نیشکر (تفاله نیشکر بعد از استخراج قند)، کاه و کلش، بامبو و حتی پوست برخی از محصولات کشاورزی را آزمایش کردهاند و به نتایجی هم رسیدهاند.
این جایگزینها را میتوان بطور کلی به بقایای کشاورزی، کاغذهای باطله و محصولات فیبر طبقهبندی کرد. اما روند تولید کاغذ از این مواد نیز باعث گرم شدن کرهزمین خواهد شد.
روند تولید کاغذ
کاغذ معمولی که ما از آن استفاده میکنیم، از تنیده شدن الیاف سلولز بصورت تصادفی، تشکیل شده است. سلولز یکی از اجزای اصلی دیواره سلولهای گیاهی است. بنابراین از نظر تئوری میتوان از هر ماده گیاهی، کاغذ ساخت.
اما برخی از گیاهان برای ساخت کاغذ عملکرد بهتری نسبت به سایرین دارند. بیشتر کاغذ از چوب ساخته میشود زیرا ارزانترین منبع سلولز است. همچنین بهترین عملکرد را برای ساخت کاغذ به نسبت قیمت تمامشده، دارد.
کاغذ قارچی
با تحقیقات انجام شده، اکنون جایگزین خوبی برای چوب پیدا شدهاست. قارچها یک جایگزین مناسب برای ساخت کاغذ هستند. فرآیند تولید کاغذ از قارچ، همان فرآیند تولید کاغذ معمولی است و تنها نوع الیاف مورد استفاده متفاوت است. در ساخت کاغذ قارچی، بجای سلولز از الیاف کیتین استفاده میشود.
کیتین جزء اصلی دیواره سلولی قارچها و اسکلت بیرونی بندپایان (حشرات، عنکبوتها، خرچنگها، میگو و غیره) است. بهترین قارچها برای تولید کاغذ عبارتند از: قارچ گانودرما، فومیتوپسیس، ترامتسورسیکالر، براکت هنرمند و دیگر قارچهایی که بافت سخت دارند.
کاغذهای مصنوع از قارچ، ضخیمتر و سفتتر از کاغذ معمولی هستند. بنابراین میتوان از آن برای کارهای هنری مانند نقاشی با آبرنگ استفاده کرد. همچنین از آنجاییکه کاغذ قارچی محکم است، میتوان به عناون جایگزین مقوا، از آن برای بستهبندی استفاده کرد.
تاریخچه تحقیقات برای تولید کاغذ از دیگر مواد
آغاز آزمایش و تحقیقات برای جایگزینی سلولز با کیتین در کاغذسازی به دهه ۱۹۷۰ برمی گردد. از آن زمان بود که کمکم بشر نسبت به محیط زیست و نگهداری از آن احساس مسئولیت نمود.
در اواخر دهه 70 میلادی محقیقین شروع به جستجو برای روشهای جدید و سازگار با محیط زیست، برای کاغذ سازی، کردند. در یکی از روشها از به ماده کیتین رسیدند.
پس از مدتی آزمایش و خطا، دانشمندان سرانجام در سال ۱۹۸۵ موفق شدند تا قارچ کاغذی را به دنیا معرفی کنند.
در آن زمان ماده کیتین را برای تولید کاغذ قارچی، از اسکلت بیرونی میگو بدست میآوردند. از اینرو با محدودیت روبرو بودند و ساخت کاغذ با این روش مقرونبصرفه نبود. به همین دلیل کمکم این روش تولید کاغذ به فراموشی سپرده شد.
وضعیت حال حاضر کاغذ قارچی
شاید از خودتان بپرسید که تولید کاغذ از قارچ مقرون بصرفه است یا خیر؟
باید بدانید که شاید در شرایط فعلی ساخت کاغذ از قارچ بجای چوب گرانتر تمام شود، ولی باید بدانید که اگر تمامی جوانب را در نظر بگیرید، مقرون بصرفه خواهد بود.
برای تولید هر 100 کیلوگرم چوب، حداقل 10 سال زمان نیاز است! اما 100 کیلوگرم قارچ را میتوان در چند ماه پرورش داد.
همچنین مقدار آب مصرفی برای تولید 100 کیوگرم چوب، چند صد برابر مقدار آب لازم برای همین مقدار قارچ است!
مورد بعدی که باید در نظر گرفت این است که قطع درختان خسارات جبرانناپذیری به محیطزیست خواهد زد! قطع درختان یکی از عوامل اصلی جنگلزدایی است. از بین رفتن جنگل ها منجر به تغییرات اقلیمی خواهد شد.
مهمترین تغییرات اقلیمی قطع درختان، تاثیر بر روی سلامت هوا است. همچنین گرمشدن کرهزمین و عواقب ناشی از آن را نیز درپی دارد.
همچنین فرسایش خاک و از بین رفتن گونه های جانوری مرتبط با درختان را نیز باید در نظر گرفت.
از همه مهتر اینکه برای جایگزینی یک درخت چندین سال زمان و مقدار زیادی منابع طبیعی نیاز است.
با در نظر گرفتن موارد بالا، تولید کاغذ از قارچ، منطقی و بصرفه خواهد بود! فقط موجودیت درختانی که قرار است با استفاده از این روش حفظ شوند، ساخت کاغذ قارچی را توجیه میکند.
محققین و نویسندگان مقاله
نویسندگان این مقاله دانشجویان ترم اول کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، دانشکده علوم، دانشگاه بوپال SAGE هستند. البته آنها به تنهایی قادر به انجام این تحقیقات نبودند.
- دکتر روهیت (سرپرست تحقیقات)
- پروفسور شارما (راهنما و مشاور پروژه)
- اکانش جادون
- ساومیا آواستی
- آبیشک آنان
منبع:
گردآوری، ترجمه و تحریر توسط تیم رسانه هاگ
کپی تنها با ذکر منبع مجاز است.
sageuniversity.edu.in