عامل بیماری لکه های آفانوکلادیومی قارچ با نام علمی Aphanocladium album است، که بر روی کلاهک قارچ خوراکی، لکه‌های قهوه‌ای‌رنگی را ایجاد می‌کند. گونه‌های دیگری A. dimorphum و A. aranearumvar. sinennse نیز از چین گزارش شده‌اند و علائم مشابهی را ایجاد می‌کنند.
هاگ- لکه‌های روی کلاهک به رنگ قهوه‌ای روشن تا تیره و تقریباً گرد و گاهی فرورفته هستند. این لکه ها تا ۱۰ میلی‌متر قطر دارند و لبه‌های لکه معمولاً نامشخص است اما می‌تواند بسیار مشخص باشد. لکه‌ها ممکن است از نظر ظاهری خیلی شبیه لکه‌های ایجادشده توسط کلادوبوتریوم یا تریکودرما و در برخی موارد لکه باکتریایی باشند.
زمانی که محصول به‌شدت آلوده می‌شود تعداد زیادی از کلاهک‌های قارچ این علائم را نشان می‌دهند. معمولاً این لکه‌ها به دنبال شرایط رطوبتی بالا و تبخیر کم ایجاد می‌شوند و زمانی که قارچ‌ها پشت بازشوند گسترش آنها نیز بیشتر می‌شود.
شرایط مساعد
شرایط موردنیاز و مطلوب جهت ایجاد و گسترش لکه‌های ایجادشده توسط عوامل بیماری‌زای مختلف باکتریایی یا قارچی یکی هستند و می‌توان لکه‌های ورتیسلیومی یا لکه باکتریایی را در یک محصول آلوده به آفانوکلادیوم در کنار هم مشاهده کرد.
گاهی در رطوبت بالا میسلیوم هوایی سفید آفانوکلادیوم روی بافت‌های آلوده قارچ خوراکی رشد می‌کند. رابطه دقیق موجود میان گونه‌های آفانوکلادیوم و قارچ خوراکی به‌طور کامل شناخته‌نشده است.
آفانوکلادیوم ممکن است یک قارچ بیماری زا ضعیف باشد اما براساس اصول بیماری‌زایی کخ، تولید دوباره علائم با این قارچ دشوار است. با قرار دادن سوسپانسون غلیظ اسپور قارچ بیماریزا روی کلاهک قارچ در حال رشد می‌توان لکه‌ها را ایجاد کرد.
این قارچ به عنوان عامل بیماریز قارچ‌های دیگر و همچنین برخی از حشرات گزارش‌شده است و همچنین در کمپوست و کود مرغی هم یافت شده است.
همراه بودن قارچ آفانوکلادیوم با ورتیسلیوم و بیماری گرهای قارچی دیگر و همچنین لکه باکتریایی نشان‌دهنده همراهی مثبت بین آفانوکلادیوم و این بیمارگرهاست که موجب تشدید بیماری‌زایی یکدیگر می‌شوند.
کنترل بیماری لکه افناکلادیومی کلاهک
این بیماری گاهی بسیار خطرناک می شود اما براحتی می توان با افزایش میزان تبخیر از سطح قارچ آنرا کنترل نمود .
قارچ کش های توصیه شده جهت کنترل بیماری حباب خشک ممکن است برای کنترل این بیماری نیز مناسب باشد با این وجود شواهدی از وجود برخی جدایه های افانوکلادیوم وجود دارد که با تیابندازول و پروکلرلز مقاوم بوده اما به کاربندازیم حساسیت دارند .
آفانوکلادیومی نوعی بیماری مختص قارچ خوراکی است که از علائم مهم آن می‌توان به لکه‌های قهوه‌ای باقطر 1تا5 میلیمتربر روی کلاهک قارچ اشاره کرد.
این لکه ها عموما رنگ‌های قهوه‌ای تیره و روشن دارند و از نظر ظاهر دایره‌ای شکل و اغلب دارای فرو رفتگی هستند . لکه های افنوکلادیومی تفاوت چندانی با لکه‌هایی که تارعنکبوتی یا تریکودرما ندارد و تنها اختلاف آنها وجود اندام میله ای شکل کوچک و ظریفی ( میسیلیوم هوایی) در لکه های افنوکلادیومی است که از عمق حفره و لکه خارج می شود .
این اندام میله ای شکل انقدر نازک و ظریف است که برای دیدین آن باید نمونه را در مسیر منبع نور گرفت و با دقت آن را یافت .
این لکه در سالنی با رطوبت نسبی بالاو امکان تبخیر کم تشدید می شود .با باز شدن پشت قارچ‌ها بر روی بستر گسترش این لکه‌ها افزایش می‌یابد.
شرایط رشد
از آنجا که شرایط موردنیاز برای رشد و تکثیر لکه افنوکلادیومی و لکه با عامل باکتریایی یکسان است ، می‌توان این دو گونه لک را کنار هم و در سالنهایی با رطوبت نسبی بالا یافت. هنگامی‌که رطوبت بالا می‌رود ،میسلیوم هوایی سفید آفانوکلادیوم روی بافت‌های آلوده قارچ خوراکی قابل مشاهده خواهد بود .
این قارچ علاوه بر اینکه عامل بیماری برای قارچ خوراکی است ،عامل بیماریزا برای حشرات نیز محسوب شود. عامل این بیماری بعضاً در کمپوست و کود مرغی نیز دیده‌شده است. همراهی مثبت این قارچ با عوامل بیماری مشابه موجب تشدید این بیماری و خسارات آن می‌شود.
کنترل بیماری
بیماری آفانوکلادیومی که در برخی موارد مشکل‌آفرین و بسیار خطرناک ظاهر می‌شود را با افزایش نسبی تبخیر از بستر و قارچ به‌راحتی می توان کنترل کرد . با توجه به مقاوم بودن این بیماری به سموم قارچ کشتیابندازول، پروکلرازمنگنز می توان از قارچ کش کاربندازیم نیز برای مبارزه با آن استفاده کرد .
در هاگ می توانید جهت آشنایی با بیماری‌های قارچ خوراکی مقالات بیشتری را در این زمینه مطالعه فرمایید.
