آشنایی مختصر با قارچ آمانیتا

قارچ آمانیتا چیست؟

از میان همه قارچ‌های خودرو موجود در جهان، قارچ آمانیتا Amanita دارای شناخته‌ شده‌ترین و البته بدنام ترین گونه‌ها است. در حالی که این جنس شامل قارچ‌هایی است که بسیاری از مردم آن را زیباترین یا باشکوه‌ترین قارچ‌های طبیعت می‌دانند. این جنس بیش از 50 گونه در جهان دارد که حدود 15 گونه آن از گستردگی بیشتری برخوردار هستند.

در طبیعت برای شناسایی بیشتر گونه‌های آمانیتا می‌توان از کاراکترهای ماکروسکوپی (مشاهده بدون میکروسکوپ) بهره برد. قارچ‌های آمانیتا عموماً دارای خصوصیات بسیار متمایزی هستند و در بیشتر موارد تفاوت اندکی بین گونه‌های آن در قیاس با سایر جنس‌های قارچی دارند.

 تعریف جنس

واژه جنس به گروهی از موجودات اطلاق می‌شود که دارای تعدادی ویژگی «عمومی» مشترک باشند. در این بخش برخی از ویژگی‌هایی عمومی مهم قارچ‌ها در جنس Amanita آورده می‌شود:

• آنها روی خاک (نه مستقیماً روی چوب) اما همیشه با پیوندهای میکوریزی (روابط همزیست یا سودمند متقابل) با درختان رشد می‌کنند. این بدان معنی است که قارچ Amanita همیشه در جنگل‌ها یا حداقل پرچین ها رویت می‌شود.
• یک پره غشایی تمام بدن میوه جوان قارچ‌های این جنس را می‌پوشاند و ظاهری تخم مرغ مانند (پفکی) ایجاد می‌کند.
• همه آنها دارای تیغه‌های رنگ پریده (تقریبا همیشه سفید) هستند که قبل از رسیدن به ساقه به پایان می‌رسد.
• تمام گونه‌های این جنس آثار اسپور(spore printe) سفید از خود به جای می‌گذارند.
• کلاهک گونه‌های آمانیتا به راحتی از ساقه آن جدا می‌شوند.
• کلاهک قارچ‌های این جنس به جای لزج شدن، حالت خشکی دارند.
• کلاهک بسیاری از قارچ های این جنس منقوش به لکه‌های زگیل مانند یا لکه‌های نامنظم از جنس پرده غشایی ابتدای دوره حیات هستند.
• بیشتر اما نه همه آنها یک حلقه غشایی از ساقه دارند – بقایای این حلقه همانند پرده که زمانی که قارچ نابالغ است، تیغه‌های آن را می‌پوشاند.
• بیشتر آنها دارای بقایای قابل رویت از پرده یا حلقه غشایی جهانی متصل به پایه ساقه هستند و اغلب به شکل یک کیسه یا به عنوان یک ناودان بشقاب مانند یا حلقه‌های مارپیچی در بالای پایه ساقه متورم یا پیازدار هستند.

ویژگی های میکروسکوپی

ویژگی‌های میکروسکوپی این جنس از قارچ ها شامل اسپورهای آمیلوئید یا اینامیلوئید و تیغه کلاهک در هم تنیده و واگرا هستند.

ویژگی های ماکروسکوپی و ظاهری

اغلب اوقات دانستن زیستگاه قارچ می‌تواند روند شناسایی را تا حد زیادی تسریع کند، بنابراین اولین چیزی که باید در هنگام پیدا کردن قارچی شبیه به جنس آمانیتا به آن توجه کرد این است که چه نوع درختانی در نزدیکی آن رشد کرده‌اند. اگر بگوییم مثلا درختان کاج و غان وجود دارد، هر دو را ثبت کنید زیرا در طبیعت نمی‌توان تشخیص داد که قارچ به کدام درخت خاص متصل است زیرا ممکن است قارچ‌ها با بیش از یک گونه درخت به طور همزمان میکوریزا ایجاد کنند.

پایه ساقه

قارچ‌های نابالغ ممکن است تمام ویژگی‌هایی را که بعداً با باز شدن کامل کلاهک آشکار می‌شوند، نشان ندهند. بنابراین یافتن هر دو نمونه نابالغ و بالغ با هم بسیار مفید است لازم است تا با استفاده از چاقو پایه ساقه زیرزمینی یکی از قارچ ها را بیرون آورده تا بتوان ویژگی‌های پایه آن را بررسی کرد. توجه داشته باشید که انتهای ساقه پیازی است یا موازی. آیا ولوا وجود دارد، و اگر وجود دارد، داخل و خارج چه رنگ هایی دارد و آیا ولوا انعطاف پذیر است یا شکننده.

حلقه ساقه

بررسی شود که آیا یک حلقه در ساقه وجود دارد، و اگر وجود دارد نازک، شکننده، ناقص یا درشت و قابل ملاحظه است. اگر حلقه ساقه‌ای وجود نداشته باشد، تصور نکنید که آمانیتا نیست: گروه کوچکی از آمانیتاها هستند که معمولاً به عنوان “گریستس” شناخته می‌شوند که حلقه ساقه‌ای ندارند.

برخی از حلقه‌های ساقه درشت هستند و به شکلی بسیار منظم و متمایز به سمت پایین آویزان می‌شوند. در برخی دیگر فقط برای مدت کوتاهی این حلقه دست نخورده باقی می‌مانند و اگر نمونه‌ای کهنسال را پیدا کنید ممکن است حلقه آن تقریباً به طور کامل ناپدید شده باشد. توصیه می‌شود تا برای بازرسی ساقه از ذره‌بین استفاده کنید زیرا ممکن است بتوان چند تکه از حلقه را یافت.

در خاتمه لازم به یادآوری است که تست طعم و مزه را روی قارچ‌های آمانیتا انجام ندهید، زیرا در این جنس، گونه‌های سمی و کشنده زیادی وجود دارد.