استانداردهای قارچ خوراکی

رعایت استانداردهای قارچ خوراکی اصل بسیار مهمی در صنعت پرورش قارچ است. زیرا در صورت رعایت نکردن این استانداردها، محصول قابلیت عرضه به بازار یا صادرات را نخواهد داشت.

داشتن نظم، معیار و مهم‌تر از آن رعایت حدود و اندازه‌ها برای حفظ کیفیت زندگی اجتماعی و حتی زندگی شخصی بسیار ضروری و مفید است. در امور اجتماعی ، اقتصادی و بویژه امور صنعتی به این اندازه ها استاندارد می‌گویند. به زبان ساده‌تر “تعيين و تدوين ويژگی‌های لازم در توليد يک فرآورده و انجام يك خدمت” استاندارد نامیده می‌شود.

پایه مان معادل فارسی واژه استاندارد است که توسط فرهنگستان زبان ایران پیشنهاد شده‌است. این کلمه به معنای آنچه باید در انجام امور به عنوان پایه و اساس قرار بگیرد و بماند.

استانداردهای قارچ خوراکی برای تولید و عرضه

استانداردها معمولا توسط گروهی از افراد خبره در سازمان‌ها و نهادهای دولتی یا شرکت‌های خصوصی تدوین می‌شوند. در حال حاضر کمتر کشوری وجود دارد که سازمانی برای نظارت بر کیفیت کالاها و خدمات نداشته باشد.

اثرات مطلوب استانداردهای قارچ خوراکی

اثرات مطلوب وجود شاخص و استانداردهای مناسب در صنعت را در مثالی ساده می‌توان تشریح و توجیه کرد. قرن هاست که بشر برای ساخت دیوار از هر جنس، اندازه و در هر نقطه‌ای از دنیا از ابزاری بنام تراز استفاده می‌کند.

فارغ از اینکه این تراز در اشکال و ابعاد گوناگونی در نقاط مختلف دنیا وجود و مورد استفاده قرار میگیرد، نکته مهم در این خصوص کاربرد تراز در ساخت دیواری بدون انحراف است. تا در صورت امتداد و ارتفاع از ریزش آن جلوگیری کند. شاخص‌ها در تمامی صنایع دقیقا همین وظیفه را در ابعاد مختلف برعهده دارند.

انواع مختلف استاندارد

استاندارد با توجه به دامنه مکانی و کاربردی آن دارای انواع مختلفی به شرح ذیل است:
1- استانداردهای بین‌المللی: این استانداردها به منظور ایجاد تعریفی واحد و مورد تایید تمامی کشورهای دنیا برای ایجاد سطح کیفی مناسب و مشترک در مبادلات ، تدوین می شوند.
2- استانداردهای کشوری: این سطح از استاندارد در داخل هر کشوری به منظور حمایت از مصرف کنندگان ، یکدست بودن محصولات از نظر کیفی و همچنین حفظ اعتبار کشور در مقوله صادرات تعیین می شوند. این قوانین شامل دو بخش اجباری و تشویقی است.
3- استانداردهای منطقه‌ای: شامل گروهی از استانداردها می شود که بین چند کشور و برای سهولت در مبادلات ، تشریفات و هزینه ها تنظیم می شود. به طور مثال ، استاندارد حلال استانداردی منطقه ای است که مابین کشورهای اسلامی تنظیم شده است.
4- استانداردهای شرکتی یا صنفی: شامل قوانینی است که درون هر شرکت یا صنفی برای زیرمجموعه های خود تعریف می شود تا نتایج کاری همگی آنها دار و بزرگترین گام ها و پروژه های صنعت قارچ نظیر تهیه مواد اولیه، روند تولید، ساخت مزارع جدید، دریافت مجوزها، صنایع تبدیلی،کیفیت محصول تولیدی، فروش محصول، رضایت مندی مشتری و… را همواره رقم خواهد زد.

بحث بی پایان و تکراری با تیم فروش

نمونه‌ای بارز از عدم وجود استانداردهای مناسب در صنعت قارچ، اختلاف موجود بین مدیران مزارع تولید و عوامل فروش قارچ در بازار است. به کرات دیده شده که مدیران مزارع از قیمت فروش قارچ از عوامل فروش قارچ گله‌مند بوده و با بیان جملاتی نظیر ” امروز قیمت تابلو فلان بوده و چرا شما کمتر از آن فروخته‌اید” به بحث بی‌پایان و تکراری با تیم فروش می‌پردازند. حال آنکه عمدتا این اختلاف بدلیل عدم آگاهی مدیر مربوطه از کیفیت محصول تولیدی خود در قیاس با سایر محصولات مشابه در بازار است. حال آن که محصول با کیفیت، هم قیمت بیشتر و هم خواهان بیشتری دارد، این یک اصل انکار ناپذیر است.

اگر تعاریف جامع و کاملی از انواع گرید قارچ برای انواع بازار (مراکز فروش، میادین تره بار و فروشگاه های زنجیره‌ای) در تیمی متشکل از نمایندگان انجمن صنفی، سازمان جهاد کشاورزی، تولید کنندگان و عوامل فروش تهیه و انتشار یابد و همه بدان مقید باشند، دیگر اختلاف نظری وجود نخواهد داشت. بنابراین با کمترین زمان ممکن می‌توان شاهد بهبود و آرامش در بازار بود.

تدوین استاندارد قارچ خوراکی

تدوین و انتشار مجلد استاندارد و شاخص‌های انواع گریدهای قارچ نظیر تعریف رنگ، قطر کلاهک، نسبت کلاهک به پایه قارچ، میزان سفتی و … بهمراه تصاویر واضح و مناسب می‌تواند تا حد قابل توجهی اختلاف نظرها را به حداقل برساند.

در برخی از کشورهای پیشرو جهان، شرکت‌های پخش بزرگ محصولات مورد نیاز خود را از چندین برند گمنام تهیه و پس از انجام فرایند مربوطه، تمام محصولات را با کیفیتی یکسان و با یک برند وارد بازار می‌کنند. این اتفاق بزرگ تنها در سایه وجود تعاریف دقیق از حیث کیفیت محصول برای اجرا در تمام زنجیره تولید امکان‌پذیر است.

خلاء وجود قواعد و شاخص‌ها در سایر نقاط در صنعت قارچ کشور نیز قابل لمس است. نمونه دیگری از آن که باید بدان اشاره شود، عدم وجود مقررات و شرایطی است که باید برای داوطلبین عضویت در هیئت مدیره انجمن صنفی است.

چطور می‌توان توقع داشت مدیری که توانایی مدیریت موفق مزرعه کوچک خود را ندارد، سکاندار و طراح صنعت قارچ کشور باشد. متاسفانه در تاریخ انتخابات انجمن به کرات مشاهده شده انتخاب اعضاء هیئت مدیره بر اساس حمایت‌های مناسبتی و گروهی انجام شده، نه بر اساس توانایی‌ها و ظرفیت‌های اشخاص.

اگر نتوان بر اساس شاخص و میزان صحیح، اعضاء مناسبی برای راهبری صنعت انتخاب کرد، قطعا در مسیر نادرستی گام خواهیم گذاشت.

کمیته های تخصصی برای خلق مجموعه مقررات و استانداردها

همانطور که به کرات اشاره شد، ایجاد کمیته‌های تخصصی برای خلق مجموعه مقررات و استانداردهای مختلف در صنعت بسیار ضروری و حیاتی است. این اصول همانند چراغ راهنمایی و رانندگی در معابر از برخوردها، اصطحکاک‌ها و خسارات فراوان در صنعت پیشگیری نماید و همانند چراغ راه برای ادامه کار در دوران تاریک و سخت آینده عمل خواهد کرد.

به پشتوانه وجود شاخص‌ها، استانداردها و الگوهای ترسیم شده می‌توان بر میزان تولید روزانه قارچ در کشور، سهم واحدهای صنایع تبدیلی قارچ و صادرات از تولید روزانه و غیره آگاهی داشت. با ایجاد خط و مرزهای لازم سبب آرامش در تمام بخش‌های صنعت قارچ کشور شد.

به پشتوانه شاخص‌ها و آگاهی اعضاء کمیته‌های استاندارد سازی صنعت می‌توان بر اساس اقلیم، ظرفیت‌ها و اختصاصات استانهای مختلف نسبت به تعیین سقف صدور مجوزهای تولید و حتی جهت‌دهی به سرمایه گذاری‌ها، گام‌های مفیدی برداشت که البته نیاز مبرم در این بخش جمع آوری آمار دقیق از تمامی ارکان و بخش‌های صنعت قارچ کشور است.

سخن پایانی

در خاتمه باید متذکر شد که وجود تعاریف، استانداردها و شاخص ها برای هر بخشی از صنعت قارچ سبب روشن شدن اهداف و وظائف زیربخش‌های مختلف صنعت میشود. این آگاهی و مهم تر از آن اجرای این قواعد، ضمن کاهش برخوردها و اصطحکاک های درون صنفی، سبب خواهد شد تا مشکلات تکراری که سال هاست خسارات بسیار سنگینی به تولید کنندگان، مصرف کنندگان و فعالان در بازار قارچ وارد نموده، را از گردونه خارج خواهد کرد.

برای آشنایی با چالش های درون صنفی و راهکارهای پیشنهادی حرف ما در صنعت قارچ هاگ را دنبال کنید.

سردبیر