تغییرات نرم در عرصه مدیران؟!

تغییرات نرم در عرصه مدیران لازم و ضروری است. در سالهای نه چندان دور صنعت یعنی دهههای 70 و 80، با ورود طیف خاصی از بزرگان وقت و قرارگیری ایشان در کرسیهای تصمیمگیری صنعت، آرامش بیشتری احساس میگردید. همچنین از تنشها و چالشهای متنوع و رنگارنگ امروز اثری مشاهده نمیشد.
به نظر میرسد که تواناییهای مدیریتی و اراده مدیران وقت مزارع و صنعت، متناسب و مناسب با مقتضیات آن دوره از لحاظ شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، میزان عرضه و تقاضای محصول، هزینه تمامشده محصول، سیستمهای فروش سنتی بودهاست. اینطور نتیجهگیری میشود که حضور این عزیزان در راس امور و در پشت سکان هدایت صنعت قارچ کشور در آن برهه از زمان، اتفاقی فرخنده و مفید بود.
با گذر زمان، تغییر در شرایط اقتصادی و سیاسی جامعه سبب شد تا مشکلات و معضلات صنعت چهرهای جدید به خود گرفت. یعنی لزوما برای حل آن مشکلات و گذر از آن، اطلاعات، تصمیمات و دانش جدیدی احساس میگردد.

بکارگیری تفکرات جدید و تغییرات نرم در عرصه مدیران
باید اذعان نمود که دیگر بکارگیری تفکرات و تصمیمات دهه 80-70 البته نه همه آنها، برای حل مشکلات جدید در عصر حاضر صنعت کاربردی ندارد. زیرا تاریخ انقضاء آن نیز فرا رسیدهاست. نمونه بارز این تفکرات که از آن زمان به اوایل دههِ 90 به یادگار رسید، موضوع فعالیت بورس هاشمی و دیدگاه و روش کار آن است. موردی که مطلعین صنعت نیز بر ناکارآمدی و ضعف آن شهادت میدهند.
مشکلات بورس هاشمی به شرح زیر بود.
- بزرگترین مشکل بورس هاشمی در آن زمان عدم توجه به آینده صنعت و روند به رشد تولید بود.
- همچنین تمرکز و توجه آن تنها به بازارهای داخلی(مقوله رقیب شناسی) و بیتوجهی به بازارهای بزرگ هدف بود.
عواملی نظیر صادرات و توسعه آن، تسخیر بازارهای داخلی بالقوه جدید نظیر ورود قارچ به سازمانها و ارگانهای بزرگ دولتی، تشکیلات نظامی، بیمارستانها کشور میتواند موثر باشد. توسعه صنایع تبدیلی با ایجاد همگرایی و همکاری درون صنفی(همسنگر شناسی بجای رقیبشناسی) یا حتی آیندهنگریهای لازم برای مشکلات احتمالی آینده صنعت است.

متاسفانه به دلیل وجود تفکرات سنتی، استراتژیها و روشهای قدیمی و عدم تغییرات نرم در عرصه مدیران این صنعت دچار رکود است. بدون دگردیسی و بروزشدن حاکم بر صنعت به تاثی از راهبران و متولیان وقت صنعت، آسیبها و لطمات مالی و غیرمالی زیادی به صنعت وارد شد. من جمله عدم بهرهگیری از نیروی جوان و تفکرات بروز ایشان در حل مشکلات به صنعت وارد گردیدهاست.
ایجاد مشکلات
شایان ذکر است که وجود تفکرات و بینش دهه 70-80 نزد مدیران ارشد اکثریت مزارع و اصرار بر اجرای آن بدون توجه به نواقص آن و نیاز به ارتقاء و بروزرسانی آن از یک سو و حاکمیت این تفکر بر راس هرم صنعت بواسطه بزرگان و تصمیم گیرندگان در اواخر دهه80 و اوایل دهه90 از سوی دیگر، مشکلات بدیعی را برای صنعت ایجاد نمود.
با گذشت سالها و تغییرات در شرایط کشور، رنگ و جنس چالشهای صنعت دچار تغییراتی شدهاست. بدیهی است این گذر عمر سبب شد تا برخی از پیشکسوتان و مدیران با تفکرات سنتی از صحنه تولید و تصمیمگیری فاصله بگیرند. بدین ترتیب فضای مناسبی برای تفکرات جدید و بروز بواسطه حضور مدیران جوان و خوشفکر در کرسیهای تصمیم گیری صنعت بوجود آمد. درنتیجه به دنبال آن تغییرات متنوع و چشمگیری بدون توجه به کیفیت و اثرات آن در صنعت حادث شد.
نکته مهم در خصوص تغییرات نرم در عرصه مدیران
نکته مهم در این تغییرات این است که تفکرات و ایدههای متنوع و جدیدی در اذهان نسل جدید فعالان صنعت فراخور شرایط و مقتضیات روز جامعه وجود دارد. که با تغییر در فضای تصمیم گیری می توان آن را به مرحله ظهور و اجرا درآورد. در این میان نباید فراموش کرد که کماکان تفکرات سنتی و قدیمی تولید،مدیریت، و بازرگانی نزد برخی از فعالان وجود دارد و نباید از آن غافل شد.
عقل و منطق این اصل را پذیراست که باید به تدریج تغییرات نرم و بطئی را در ابتدا در حوزه مدیران مزارع و بدنبال آن در لایه تصمیم گیر صنعت ایجاد کرد. به شکلی که تضاد یا تناقضی بوجود نیامده و صنعت از آسیبهای احتمالی در امان باشد.
منظور از تغییرات تدریجی حذف یکباره مدیران و پیشکسوتان صنعت از حوزه فعالیت آنها نخواهد بود. بلکه در جهت هم افزایی و دانش افزایی، اضافه کردن صندلی و کرسی های جدید در کنار این بزرگان است. بطوریکه آنها در جلسات، سمینارها و نشستهای تخصصی با عنوان مشاور و اختصاص آن به مدیران مطلع، بروز، مجرب و کاربلد شرکت نمایند. تا در نهایت ضمن ارتقا برآیند تجربه و دانش روز تیم تصمیم گیرنده، تمامی احاد صنعت از منافع حاصل از این تغییرات منتفع شوند.

پویش ریکاوری مناسب
در انجمن صنفی به منظور ادامه روند موفقیت یک پویش لازم است. تا در شرایط و زمان مناسب، عملیات احیا و ریکاوری مناسب در سطح مدیران، تصمیم گیرندگان و مجریان پویش با بهرهگیری از مشاوران و اطاقهای فکر پویا در دستور کار قرار گیرد. به منظور جلوگیری از سستی و روزمرگی نزد صاحبان نظر پیشنهاد میگردد تا تصویب قانون حداکثر دو دوره متوالی برای اعضاء هیئت مدیره انجمن صورت پذیرد. به اینصورت به تدریج با تزریق نیروی جوان و مشتاقبه بدنه تیم تصمیمگیرنده از اثرات مفید تغییرات بهترین استفاده را به نفع اکثریت برد.
در این بین میتوان در دهه 90 به موفقیتهای نسبی کسبشده در اواخر آن دهه اشارهنمود. این مورد نتیجه همگرایی و ائتلاف مدیران متنوع و غیر متجانس صنعت با تصمیمات بدیع و بیسابقه در صنعت نظیر تشکیل هیات امنا و خرید تضمینی قارچ بود. نمونه این موفقیت در دهه 80 را میتوان موفقیتهای کسبشده سالهای 85-86 در ثبات بازار فروش بود. همچنین میتوان در دهه 70 به سال 72، مصادف با ائتلاف و اتحاد مزارع تولید با تشکیل انجمن صنفی اشاره نمود.
سخن پایانی
در خاتمه امیدواریم تا با ایجاد تغییرات نرم و موثر تدریجی در حوزه مدیران مزارع تولید و تسری آن به تیم تصمیم گیرنده انجمن صنفی(اعضاء محترم هیئت مدیره و مشاوران و عناصر اطاق فکر آن) در قالب ترکیبی از مدیران مجرب و پیشکسوت موفق در کنار مدیران جوان، پرانگیزه، به روز و موفق بهترین آرایش و ترکیب تیم تصمیمگیرنده برای حل مشکلات متنوع صنعت حاصل شود.
قلم سردبیر