قارچ‌ها در سال‌های اخیر به دلیل پتانسیل شان در کمک به رشد و عملکرد مغز ما مورد توجه قرار گرفته‌اند. نه اشتباه نکنید، ما فقط دربارهٔ موارد روانگردان صحبت نمی‌کنیم. مصرف قارچ برای بهبود حافظه عالی است و روی عملکرد مغز تأثیر مستقیم دارد.
در مطالعه‌ای تازه که توسط یک گروه بین‌المللی از دانشمندان انجام شد، محققان ترکیباتی را در قارچ یال شیر (Hericium erinaceus) و یک گونه قارچ خوراکی که به نام یامابوشیتاکه هوتوگو نیز شناخته می‌شود – شناسایی کردند که می‌تواند بر رشد سلول‌های اعصاب و حافظه تأثیر به‌سزایی بگذارد.
برای نمونه، قارچ یال شیری مدت‌هاست که به خاطر فواید گوناگونش در سلامت روان مشهور بوده است و تحقیقات اخیر نیز بر پتانسیل آن در کاهش خطر افسردگی یا بهبود آسیب ناشی از بیماری آلزایمر صحه می‌گذارد.
فردریک مونیر (Frédéric Meunier) از موسسه مغز کوئینزلند در همین خصوص گفت:
«عصاره‌های این قارچ‌های به اصطلاح یال شیر در طب سنتی در کشورهای آسیایی برای قرن‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته، امّا ما می‌خواستیم به طور علمی تأثیر بالقوه آنها را بر سلول‌های مغزی تعیین کنیم.»
محققان ترکیبی را از قارچ یال شیر با نام علمیِ ان-دو پنیلتیل ایزوهرساین (N-de phenylethyl isohericerin) به همراه مشتق آن به نام هرسان ای (hericene A) جدا کرده و اثرات آن را بر روی سلول های عصبی کشت‌شده از جنین موش آزمایش کردند.
مونیر در مورد مصرف قارچ برای بهبود حافظه گفت:
«آزمایش‌های آزمایشگاهی اثرات نوروتروفیک ترکیبات جدا شده از قارچ یال شیر را بر سلول‌های مغزی کشت‌شده آزمایش کردند و به‌طور شگفت‌انگیزی متوجّه شدند که ترکیبات فعال برآمدگی نورون‌ها را تقویت کرده، گسترش داده و به نورون‌های دیگر متصل می‌شوند.»
دانشمندان با استفاده از میکروسکوپ‌های با وضوح بالا، متوجّه شدند که عصارهٔ قارچ و اجزای فعال آن تا حد زیادی اندازه‌یِ مخروط‌های رشدی را افزایش می‌دهند، که به‌ویژه، برای سلول‌های مغز مهم است تا محیط خود را حس کنند و ارتباطات جدیدی با سایر نورون‌های مغز بگیرند. این امر باعث رشد آکسون‌ها می‌شوند و به این توده‌های حیاتی کمک می‌کنند تا از یک سلول عصبی منشعب شوند و به سلول هدف دقیق متصل شوند.
این مطالعه همچنین آزمایش‌های رفتاری را روی موش‌ها انجام داد که برای آزمایش چگونگی تأثیر ترکیبات قارچی بر حافظه جوندگان طراحی شده بود. نتایج نشان می دهد که «مکمل غذایی با عصاره خام قارچ یال شیر حافظه فعال را به طور قابل توجّهی افزایش می‌دهد.»
قارچ‌های یال شیر سابقهٔ طولانی در طب سنتی چینی دارد و اکنون زمینه تحقیقاتی رو به رشدی است که برخی از ادعاهای چند صد ساله در مورد مزایای سلامتی آن را هم تأیید کرده است. این مطالعه ممکن است جزئیات ارزشمندی را نشان دهد، امّا هنوز راه زیادی برای یادگیری دربارهٔ اینکه این قارچ‌ها دقیقاً چه کاری می‌توانند انجام دهند، در پیش داریم.
مانند بسیاری از مطالعات مشابه، این مطالعه (مصرف قارچ برای بهبود حافظه )نیز به‌روی جوندگان آزموده شده تا تأثیر قارچ بر سلول‌ها و عملکرد مغز را بهتر درک کنیم. علی‌رغم آن‌که روی انسان‌ها آزمایش نشده، باز هم نتایجی بسیار جالب توجّهی به‌دست آمده است. امّا پیش از اینکه دانشمندان به طور کامل متوجّه شوند که این ترکیبات چگونه بر گونهٔ ما تأثیر می‌گذارد، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
در عین حال، این مطالعه تازه، قارچ یال شیر را حداقل نوعی از اثرات تقویت کننده مغزی در نظر می‌گیرند. به طور کلی، نویسندگان بر این باورند که ترکیب هریسن ای به عنوان یک «تقویت کننده حافظه قوی» عمل می‌کند.
اخبار علمی در حوزه قارچ را با هاگ بخوانید.
