صادرات قارچ خوراکی و دارویی
صادرات قارچ در ایران با توجه به تولید سالانه 150 الی 200 هزار تن قارچ در کشور و رشد سالانه حدود 20 درصدی تولید این محصول، قارچ خوراکی را در جایگاه ممتازی بین محصولات کشاورزی صادراتی قرار داده است. هم اکنون ایران در رتبه 6 الی 7 تولید قارچ در دنیا قرار دارد که می توان از این جهت با صادرات قارچ خوراکی مقدار قابل توجهی ارز را وارد کشور نمود.
حالا بسیاری از تولیدکنندگان قارچ در کشورمان برای افزایش بهره‌وری و جلوگیری از هدر رفت این محصول، بکارگیری از آن در صنایع تبدیلی را نیز در دستور کار قرار داده‌اند. به این ترتیب که محصولاتی، چون کنسرو، ترشی، سس و بسیاری از محصولات ترکیبی قارچ حاصل استفاده از این محصول در صنایع تبدیلی است.
ارزش صادراتی قارچ خوراکی
این محصول ارزشمند به دلیل تمام دارا بودن شرایط و ویژگی‌هایی که چه از لحاظ تولیدی و چه خواص بی شماری که دارد، بیشتر از هر محصول دیگری مستعد به دست آوردن لقب طلای سفید کشاورزان است.
با وجود آنکه این روزها ما با پیشرفت این صنعت و روی آوردن بسیاری از تولیدکنندگان به کشت آن روبه رو هستیم، هم چنان این محصول توانایی پیشرفت بسیاری در کشور ما دارد.
از جمله مزایای اقتصادی پرورش قارچ در مقایسه با بسیاری از محصولات کشاورزی، میتوان به این نکته اشاره کرد که قارچ میتواند چندین سطح زیر کشت داشته باشد. به همین دلیل تمام سالن‌های پرورش دارای سطح کشت طبقاتی هستند و محل کاشت قفسه بندی شده‌است. این مسئله علاوه بر ارائه‌ی چندین برابری محصول، در بر دارنده‌ی سود اقتصادی بیشتری نیز هست.
پتانسیل بالای صادرات قارچ
قارچ محصولی است که توانایی و پتانسیل بالای صادرات و ارز آوری را برای کشور دارد. اما در حال حاضر مجموعه تولیدات این محصول فوق‌العاده در نهایت بتواند نیاز داخلی را تأمین کند.
اگر شرایط مناسب مهیا باشد، با بکارگیری از توسعه‌ی تولید و منابع تولیدی این محصول میتوان صاحب صادرات گسترده‌ای باشیم و امتیاز ویژه‌ای در سطح بین‌المللی کسب کنیم. دست یابی به این موقعیت مستلزم مشارکت مسئولین در امر گسترش کشت و ارائه‌ی انواع تسهیلات جهت روی آوردن جوانان و تولید کنندگان به پرورش این محصول، است. این که بخش خصوصی با سرمایه گذاری در این صنعت ، باعث گسترش آن شود و در نهایت بتواند این صنعت را داخلی را در مسیر تجارت جهانی قرار دهد.
در نتیجه افزایش تولید این محصول ارزشمند میتواند باعث گسترش کارآفرینی شود. زیرا شرایط تولید آن نسبت به دیگر محصولات، در صورت داشتن اطلاعات کافی، بسیار ساده‌تر است و در کوتاه مدت سود آور است.
محصولات استراتژیک جهت صادرات
به عبارت دیگر، این محصول شرایط تبدیل شدن به یک محصول صادراتی و استراتژیک را در کشور ما دارد و همچنین میتواند برای کشور ارز آوری کند. در داخل نیز علاوه بر ایجاد مشاغل زیاد، در صورت فرهنگ سازی برای مصرف این محصول به سلامت جامه نیز کمک فراوانی میشود
ایران در رده هفتم کشورهای تولیدکننده قارچ در دنیا قرار دارد و ظرفیت‌های فراوانی برای تولید این محصول دارد، ظرفیت هایی که در صورت فراهم شدن امکان صادرات هرچه بیشتر این محصول، شکوفا شدنش دور از دسترس نیست. لذا تیم تخصصی ما در تلاش است تا با انتشار منسجم و مستمر اخبار مربوط به صادرات قارچ، با یاری رساندن به پرورش دهندگان قارچ خوراکی کشور، سهمی در توسعه این محصول ارزشمند دارا باشد.
شرایط صادرات قارچ
برای صادرات قارچ 2 نوع شرایط و ضوابط وجود دارد که باید رعایت شود. دسته اول ضوابط داخل کشور هستند که این شرایط کلی صادرات قارچ، هرساله توسط وزارت جهاد کشاورزی اعلام میشود. این شرایط بر حسب اقتضائات زمانی ممکن است تا حدودی تغییر نماید.
از جمله تغییراتی که به تازگی در ضوابط مربوط به صادرات قارچ، به وجود آمده، الزامی شدن کد شناسه QR Code برای محصولات کشاورزی است. زیرا اکثر کشورهای مقصد صادرات، در چند سال اخیر بر روی رصد مواد غذایی وارداتی، از نظر سلامتی و استفاده از سموم شیمیایی، حساسیت نشان داده اند. از این‌رو داشتن کد شناسه QR Code برای صادرات قارچ و دیگر محصولات کشاورزی الزامی خواهد بود.
همچنین شرایط و ضوابط کشور مقصد صادرات نیز باید رعایت شود تا محصول در تست‌ها قبول شده و بازگردانده نشود.
بطور کلی مهمترین شرایط و ضوابط صادرات قارچ به شرح زیر است:
۱- دریافت گواهینامه کیفیت و ایمنی غذایی (HACCP) برای محصولات + گواهی ارتقای سلامت QR Code
۲- انتخاب کشورهایی که به دنبال واردات هستند، با توجه به تقاضا و رقابت در بازار جهانی
۳- سرمایه‌گذاری در فناوری سردخانه و نگهداری برای حفظ کیفیت محصولات
۴- همکاری با شرکت‌های حمل و نقل و گمرک برای تسهیل و تسریع روند صادرات
مدارک مورد نیاز برای صادرات قارچ
برای صادرات هر محصولی مدارکی مورد نیاز خواهد بود. در مورد محصولات کشاورزی، نظیر قارچ نیز این قوائد وجود دارد. بطور کلی مدارک و جوازهایی که جهت صادرات قارچ نیاز است به شرح زیر میباشد:
- گواهی برای تأیید کیفیت و تمامیت قارچ صادراتی از سوی سازمان جهاد کشاورزی (گواهی تایید سلامت)
- مجوز و گواهی بهداشت و عفونت‌زدایی از سازمان بهداشت.
- مجوز صادرات از وزارت صنعت، معدن و تجارت یا سازمان دیگر صادر کننده.
- مجوز گمرکی و ایمنی برای وارد کردن قارچ به کشور مقصد.
- مدارک مربوط به حمل و نقل قارچ (مانند مدارک حمل و نقل بین‌المللی و بیمه حمل و نقل).
نحوه صادارت قارچ
برای صادرات قارچ باید از چند سازمان مجوز دریافت نمایید. همچنین کیفیت محصول نیز باید مطابق با استاندارهای جهانی باشد.
- بررسی بازار هدف: در این مرحله، ابتدا باید بازارهای مورد نظر برای صادرات قارچ را بررسی کنید. از جمله عواملی که باید مورد توجه قرار گیرد، تقاضا و رقابت در بازارهای هدف، استاندارهای لازم محصول در آن کشور، قوانین و مقررات مربوط به گمرک و صادرات در آن کشور، نوع قارچ‌هایی که در آن بازار مورد تقاضا است و هزینه‌های حمل و نقل و بسته‌بندی می‌باشند.
- گواهی‌ها و مجوزها: برای صادرات قارچ باید چند مجوز و گواهی از سازمان‌های مختلف اخذ نمایید. ازجمله گواهی کیفیت و ایمنی غذایی (مانند HACCP)، گواهی ارتقای سلامت و شناسه QR code، گواهی سازمان‌های حاکمیتی مربوطه و مجوز‌های گمرکی است.
- بسته بندی و برچسب گذاری: در این مرحله باید قارچ را با استفاده از بسته‌بندی مناسب و برچسب‌های دقیق برای صادرات آماده کنید. بسته‌بندی باید شرایط استاندارد کشور مقصد را پاس نماید. در بسته‌بندی باید از جعبه‌ها و مواد بسته‌بندی بهینه استفاده شود تا قارچ در طول حمل و نقل محافظت شود و کیفیت خود را حفظ کند.
- حمل و نقل: به دلیل ماندگاری کم و آسیب‌پذیر بود محصول قارچ، باید روش حمل و نقل مناسب برای قارچ را انتخاب کنید. این شامل انتخاب راه حمل (هوایی، زمینی یا دریایی) و همچنین همکاری با شرکت‌های حمل و نقل مطمئن و ماهر است.
- امور گمرکی: در این مرحله باید فرایند امور گمرکی را برای صادرات قارچ انجام دهید. این شامل تهیه و تکمیل اسناد مورد نیاز (مانند فاکتورها، بیل های انتقال، گواهی‌های اصالت و منشا و …)، پرداخت مالیات‌ها و عوارض و انجام امور تعریف و ترخیص محموله در گمرک است.
سود حاصل از صادرات
یکی از مهمترین مقوله ها در بحث صادرات سودآوری ارزی آن است. به سبب قیمت بالای ارز در ایران، صادرات یکی از سودآورترین فعالیت‌هایی است که میتواند در صنعت قارچ صورت بگیرد. همچنین صادرات باعث ارزآوری و رونق اقتصادی بیشتر کشور خواهد شد. از جمله بازارهای هدف صادرات قارچ ایران عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند.
قارچ های صادراتی
قارچ تازه به جهت ماندگاری کم، گزینه مناسبی برای صادرات نیست. زیرا فقط میتوان آن را به فواصل نزدیک (کشورهای همسایه) صادر کرد که بازار خوبی ندارند. از طرفی قیمت قارچ تازه نسبت به محصولات فرآوری بسیار پایین تر است و در نتیجه سود کمتری برای صادرکننده خواهد داشت.
با عنایت به موارد مذکور بهترین گزینه برای صادرات قارچ، صنایع تبدیلی و محصولات فرآوری نظیر: قارچ خشک، انواع کنسرو قارچ، قارچ بلنچ یا منجمد شده، پودر قارچ و دیگر محصولات مشتق میباشد، که ماندگاری بالا و ارزش افزوده بیشتری در مقابیسه با قارچ تازه دارند.