اصطلاحات مربوط به قارچ
برای آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات قارچی با ما همراه باشید.
در این مقاله تلاش بر این است تا با برخی از اصطلاحات تخصصی قارچ آشنا شویم. اصطلاحات تخصصی دایره‌ای از واژگان اختصاصی یک موضوع محسوب می‌شود که برای نامیدن و شناخت بیشتر آن موضوع از این واژگان استفاده می‌شود.
هدف از معرفی واژگان تخصصی، ساده و راحت ادا کردن حق مطلب است تا وقتی از قارچ صحبت می‌کنیم دقیقا بدانیم از چه چیزی و با چه عناصری صحبت می‌شود که در اینجا با اختصار به بعضی از واژگان مهم می‌پردازیم.
مهمترین اصطلاحات صنعت قارچ
اسپان چیست؟
اسپان بذر اولیه قارچ است که به اندام‌های رویشی قارچ به همراه مواد غذایی همراهان اطلاق می‌شود.
یعنی بعد از آنکه میسلیوم قارچ خوراکی بر روی یک ماده زمینهای مغذی رشد کرد و از آن برای رشد رویشی خود استفاده نمود به مخلوط این مواد غذایی و شبکه میسلیومی رشد کرده بر روی آن اسپان می‌گویند. در واقع اسپان همان بذر قارچ برای کشت است.
چرا از اسپان استفاده می‌کنیم؟
در طبیعت قارچ‌ها برای تداوم خود از اسپور ها استفاده می‌کنند که بسیار کوچک‌اند به همین دلیل استفاده از ان توسط
پرورش‌دهندگان قارچ مشکل است و هم برای جوانه‌زنی به زمان ۷-۱۰ روزه نیاز دارند.
در صورت استفاده از اسپور این قارچ در کمپوست قبل از جوانه‌زنی اسپور قارچ خوراکی، قارچ‌های رقیب ممکن است در کمپوست جوانه بزنند و آنجا را اشغال کنند به این دلیل کشت خالصی از میسلیوم مطلوب قارچ خوراکی که بر روی دانه رشد کرده را به بستر کشت اضافه می‌کنیم تا سریع بستر کشت را اشغال کرده و جلوی رشد قارچ رقیب گرفته شود این عمل افزودن کشت خالص میسلیوم به کمپوست را مایه‌زنی می‌گویند.
میسیلیوم چیست؟
یکی دیگر از اصطلاحات کاربردی درباره قارچ‌هاف میسلیوم(ریشه قارچ) است. این میسلیوم ها هستند که باید انتقال راحت آب و مواد غذایی را از کمپوست برای رشد قارچ‌ها تضمین نمایند. بنابراین کیفیت میسلیوم یکی از ضرورت‌هایی است که باید از مراحل ابتدائی رشد قارچ، با توجه به نوع خاک پوششی مصرفی در عملیات خاک دهی قارچ، به آن توجه ویژه داشت.
کمپوست
کمپوست پسماندهای آلی تجزیه‌شده و نسبتاً پایدار حاصل فرایند پوسش هستند و پوسش یا کمپوست کردن عمل پوساندن و تجزیه بقایای گیاهی، حیوانی یا زباله‌های شهری همچنین لجن فاضلاب است که تحت شرایط خاص و روش‌های گوناگون انجام می‌گیرد.
مواد آلی موجود در توده مصرفی برای کمپوست از ضایعات کشاورزی، مواد خوراکی و زباله‌هایی است که از راه تجزیه هوازی و بی‌هوازی به خاک سیاه و سفید غنی تبدیل می‌شوند که به عنوان کود در کشاورزی مصرف می‌شود.
فرایند کمپوست بسیار ساده است و به‌دست افراد با تجربه در خانه‌های خود، کشاورزان در زمینهای شان، و به شکل صنعتی نیز انجام می‌شود. کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیکی میکروارگانیسم‌هایی است که توانایی شکستن مولکول‌های درشت مواد آلی را دارا می‌باشند.
انواع کمپوست
برای تهیه کمپوست، برحسب مواد مصرفی و نحوه تولید، انواع مختلف کمپوست تهیه می‌شود:
- کمپوست حاصل از پسماند تَر شهری(بقایای مواد غذایی و سبزیجات) Municipal solid waste compost
- کمپوست سبز Green waste compost تهیه شده از پسماندهای باغبانی، پسماندهای حاصل از هرس گیاهان در فضای سبز و پارک‌ها که طی فرایند تجزیه و تخمیر توسط میکروارگانیسم‌ها، تبدیل به کمپوست می‌شوند.
- ورمی کمپوست Vermicompost
- کمپوست قارچ خوراکی Mushroom Compost
- کمپوست جهت بستر کشت و تأمین‌کننده مواد غذایی قارچ دکمه ای
پوسال
این کود که از پسماندهای کشاورزی، خانگی و خوراکی تولید می‌شود یکی از عالی‌ترین کودها برای مصارف کشاورزی به‌شمار می‌رود و تولیدکنندگان گل و گیاه نیز امکان بهره‌گیری از این کود را دارند.
منیزیوم و فسفات موجود در این کود سبب آبرفتی شدن خاک‌های کشاورزی و جذب سریع تر مواد مغذی درون خاک می‌شود. کمپوست، خاک بسیار غنی و مورد استفاده است که در مکان‌هایی همچون در باغ‌ها، محوطه سازی، باغداری، و کشاورزی به عنوان کود بکار می‌روند.
کمپوست به عنوان یک آفت‌کش طبیعی برای خاک نیز می‌باشد. در خاک پوسال اکوسیستم‌ها برای کنترل فرسایش، زمین و جریان بهسازی خاک، ساخت و ساز تالاب، و به عنوان پوشش دفن زباله بسیار مفید است.
کلاهک یا پیلوس قارچ
پیلوس می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد و شکل آن‌ها می‌تواند در طی دوره چرخه رشد قارچ تغییر کند. آشناترین شکل پیلوس شکل محدب یا برآمده است. پیلوس‌های برآمده اغلب به گسترش خود تا زمان مسطح شدن ادامه می‌دهند. بیشتر گونه‌های شناخته شدهٔ قارچ پیلوس برآمده دارند.
