آشنایی کامل با نماتدها یا کرم‌های لوله‌ای

نماتدها موجودات بسیار ریزی هستند که تاثیر آنها بر روی تولید با توجه به نوع نماتد(کرم لوله ای)، جمعیت و نوع عادت غذایی آنها متغیر است. نماتدها در بستر قارچ براساس نوع تغذیه به سه دسته تقسیم می شوند.

انواع نماتدها در بستر قارچ

• نماتدهای ساپروفاژ که با قطعات دهانی مکنده از مایعات حاوی باکتری ها و قطعات ریز مواد الی موجود در بستر تغذیه می کنند.
• نماتدهایی انگلی که با استفاده از قطعات دهانی سوزنی خود از محتویات داخلی میسلیوم قارچ تغذیه می کنند.
• نماتدهای شکارچی که سایر موجودات نظیر حشرات را شکار می کنند.

در این مقاله به تشریح کامل تری از نماتود های ساپروفاژ پرداخته‌ایم.

نماتد ساپروفاژ

نماتد ساپروفاژ در حقیقت نوعی کرم لوله‌ای است که اندازه ای در حدود ۳۰۰ میکرون تا ۱ میلی‌متر دارد. این موجودات بسیار ریز تنها هنگامی‌که جمعیت آنها در یک نقطه بسیار زیاد و در هم تنیده شوند، با چشم غیر مسلح قابل‌مشاهده خواهند بود و اغلب از اواخر دوره رشد میسیلیوم در خاک پوششی، دوره هوا دهی سالن و در فلاش اول بر روی سطح خاک پوششی بستر با حرکت مواج  قابل تشخیص خواهد بود.

برای دیدن این نماتد کافی است منبع نور یا چراغ‌قوه را به بستر نزدیک و در زاویه ای خاص و در نقاط ویژه مثل برآمدکی کلوخه ها یا بر روی بقایای پوسیده گیاهی تا نماتودها یا اجرام با حرکت موجی را یافت.

این موجودات کوچک دارای دستگاه گوارش شامل ۶ عدد لب، دهان، حفره دهانی، مری، روده و مقعد هستند. وجود نماتدها  نشانه‌ فقدان اکسیژن و بی‌هوازی بودن محیط  و همچنین عدم پاستوریزه مطلوب خاک و کمپوست است.

میزان خسارت وارده به زمان و شدت الودگی اولیه بستگی دارد. این بدان معنی است که اگر الودگی اولیه دیرتر و در انتهای دوره تولید حادث شود ،میزان کاهش راندمان تولید بسیار کم خواهد شد.

عدم رعایت نکات بهداشتی در مزرعه و همچنین عدم رعایت اصول در عملیات پاستوریزاسیون خاک پوششی سبب افزایش جمعیت این نماتد در بستر خواهد شد.

با افزایش جمعیت نماتودها و افزایش حجم فضولات آنها در بستر تغییراتی درنوع ترکیبات موجود در بستر به وجود خواهد آمد که در نهایت سبب واکنش بر میسیلیوم قارچ و در نهایت کاهش در تولید محصول خواهد شد.

نکات مهم در کنترل نماتدها

• تشخیص و شناسایی نوع نماتد
• رعایت رژیم دمایی مناسب در پاستوریزه خاک پوششی
• رعایت تمام نکات بهداشتی موجود در دستور العمل بهداشتی مزرعه
• نگهداری خاک پوششی در محل پاک و تمیز
• انجام C00k-out سالن در پایان دوره برداشت و انتقال محتویات سالن به فاصله مناسب و دور از مزرعه (1000متر)