سبزی های کوهی ویارانه ملکه «مهد اولیا» در معرض نابودی
ضرورت جلوگیری از برداشت غیر حرفه ای سبزی های کوهی
باران بهاری که می بارد فاجعه ای بزرگ در دامنه های کوه البرز که روستاهای غرب تهران در آن واقع شده است، رقم می‌خورد. وقتی باران بهاری می‌زند، کم کم ساقه و برگ های سبزی های کوهی در ارتفاعات شمال غرب تهران و روستاها سر از خاک بیرون می‌آورند و کوه‌ها و تپه‌های اطرافش یکدست رخت سبز بر تن می‌کند. لوچوک، ریواس، والک و قارچ کوهی، سبزی های کوهی ارتفاعات این مناطق است.
اهالی از «والک پلو» به عنوان غذای محلی و سنتی این بخش نام می برند که سبزی یا والک آن در فصل بهار از دامنه های روستا و کوه های اطراف چیده می‌شود. بر اساس صحبت های اهالی، مادر ناصرالدین شاه به والک پلو علاقه زیادی داشت؛ برای همین، عده ای را مأمور کرده بود تا از کوه های، «سنگان» «کیگا» و «رندان» برایش والک جمع آوری کنند.
سال هاست که بومیان و روستاییان این محدوده از اواخر فروردین ماه تا اوایل مرداد برای چیدن این سبزی های پرخاصیت و معطر با بیلچه ای کوچک و چاقو راهی کوه می‌شوند و طولی نمی‌کشد که با کیسه پر از سبزی هایی مانند والک، سیرک، قارچ و ریواس بر می‌گردند.
«ملانوروزی» دهیار روستا سنگان به از بین بردن بخش وسیعی از گیاهان دارویی در این محدوده اشاره می‌کند و میگوید: «سبزی، قارچ و گیاهانی که به دور از عوامل انسانی و کودهای شیمیایی روییده است، عطر خوش آنها فراموش نشدنی و طعمشان هم تا مدت ها زیر زبان باقی می ماند. کوه های وردیج، سنگان و رندان از جمله نقاطی است که در فصل بهار و تابستان علاوه بر اهالی، ساکنان غیر بومی هم برای چیدن قارچ های خوراکی و سبزی ها به آنجا سر می‌زنند.
او میگوید که روستاییان به اندازه مصرف خود می‌چینند و با نحوه چیدن آنها آشنا هستند، اما در سال های اخیر عده ای به صورت تیمی و گروهی گیاهان دارویی و سبزی های کوهی را از کوه های اطراف جمع آوری می‌کنند. اغلب این کارگران، مهاجران افغان هستند و این سبزی ها را با قیمت گزاف در بازار های شمال شهر مانند بازار تجریش می فروشند. مثلاً کارگران افغان به صورت حرفه ای از یک کوه بالا می‌آیند و شروع به تراشیدن همه این گیاهان کرده و کوه را بایر می‌کنند.
به دلیل نداشتن اطلاع و آگاهی کافی از نحوه چیدن برخی از این گیاهان، آنها را از پیاز یا ریشه اش از خاک بیرون می‌کشند. به همین خاطر سال بعد دیگر ریشه یا پیازی وجود ندارد که دوباره جوانه بزند. » او در ادامه درباره گسترش آن در سال‌های اخیر میگوید: «متأسفانه ۲ سالی است که با بهره برداری از اتوبان تهران- شمال، راه دسترسی آسانی برای آنها فراهم شده و اکنون این کارگران به نقاطی که تاکنون دسترسی نداشتند هم دسترسی دارند و می توانند گیاهان آنجا را نیز جمع آوری و برای عرضه به شهر با خود ببرند.
برای پیشگیری از این اتفاق موازی کاری در ارگان ها وجود دارد. به همین خاطر سازمان محیط زیست و برخی ارگان های دیگر مسئولیت نگهداری و حفاظت از این زمین ها را بر گردن یکدیگر می اندازند. خوشبختانه بر اساس پیگیری بخشدار کن و دهیاران روستاها در روزهای آتی عوامل محیط بانی در ابتدای جاده سنگان مستقر خواهند شد تا از این اقدام جلوگیری و افراد خاطی دستگیر شوند.
منبع: همشهری
