تشخیص قارچ سمی از خوراکی برای جلوگیری از مسمومیت
چگونگی تشخیص قارچ سمی از خوراکی، قارچها دسته‌ای از موجودات زنده هستند که برخی از انواع آن مصرف خوراکی دارد، اما همه قارچها خوراکی نبوده و بعضی سمی و بسیار خطرناک هستند. مصرف چند تکه از این قارچها امکان از کارافتادگی کبد، کلیه و مغز فرد در پی دارد و حتی احتمال مرگ شخص را نیز دارد. اخیرا روش‌هایی نظیر تشخیص قارچ سمی با شیر و تشخیص قارچ سمی با نمک در کشور فرا گیر شده‌است که در مقاله چگونگی نحوه تشخیص قارچ سمی از خوراکی تمام ابعاد این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با ما همراه باشید.
گونه‌های سمی ممکن است به شرح زیر طبقه‌بندی شوند.
- آنهایی که حاوی موادی هستند که پس از مدت طولانی نهفتگی باعث تخریب سلول‌های بدن (بخصوص کلیه و کبد) میشوند: Amanita phalloides ، Amanita verna و Amanita virosa کشنده هستند. Lepiota helveola نیز متعلق به این گروه است اما از خطر کمتری دارد.
- آنهایی که حاوی موادی هستند که می‌توانند باعث فلج سیستم عصبی شوند: Amanita muscaria ، Amanita pantherina و Inocybe patouillardi.
- آنهایی که حاوی موادی هستند که گلبول‌های قرمز را از بین میبرد: Gyromitra esculenta
تشخیص قارچ سمی از خوراکی با شیر و نمک
توجه داشته باشید که روش‌های سنتی نظیر نحوه تشخیص قارچ سمی با شیر و نحوه تشخیص قارچ سمی با نمک برای شناخت قارچهای وحشی و خودرو مناسب نیست. چراکه احتمال خطای بسیار وجود دارد و باعث مرگ و میر می‌شود. توصیه موکد کارشناسان بر این است که حتی‌المقدرو از برداشت و مصرف قارچهای خودرو و وحشی اکیدا خودداری کنید. به یاد داشته باشید که همه قارچها خوراکی هستند اما برخی فقط برای یک بار. ینی با تشخیص اشتباه و مصرف و میل اینگونه قارچها جان خود را از دست خواهید داد. برای بهره‌مندی از خواص و فواید این ماده‌غذایی از قارچهای بسته‌بندی پرورشی استفاده‌کنید.
نحوه تشخیص قارچ سمی از خوراکی
دکتر مسعود قنبریان، رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز می گوید: حتی افراد متخصص هم بدون انجام ازمایش در آزمایشگاه نمی‌توانند از روی ظاهر یا مزه قارچ بگویند کدام قارچ وحشی خوراکی و کدام قارچ سمی است. تنها در آزمایشگاه‌های ویژه می‌توان خوراکی بودن قارچها را تایید کرد. هیچ آزمایشی هم وجود ندارد که افراد عادی بتوانند انجام دهند و از طریق آن از خوراکی بودن قارچ نظیر تشخیص قارچ سمی با شیر و تشخیص قارچ سمی با نمک اطمینان یابند.
چگونه می‌توان تفاوت و تشخیص قارچ سمی از خوراکی را بیان کرد؟
پاسخ ساده است، بدون شناخت مشخصات قارچی که پیدا کرده‌اید، نمی‌توانید تفاوت را بیان کنید. با این حال، برخی از قوانین خوب برای جلوگیری از مسمومیت با قارچهای سمی اعمال می‌شود:
- از قارچ‌هایی با تیغه‌های سفید، دامن یا حلقه روی ساقه و پیاز و یا پایه‌ی کیسه مانند به نام ولوا(جوانه) دوری کنید.
- از قارچ‌هایی با رنگ قرمز روی کلاهک یا ساقه خودداری کنید.
- هیچ قارچی را مصرف نکنید مگر اینکه ۱۰۰٪ ازآنچه که هست اطمینان داشته باشید.
این ۳ قانون به این معنا نیست که همه قارچهای دیگر بی‌خطر هستند، اما به تشخیص برخی از انواع نادر کمک می‌کنند.
ممکن است با رعایت این قوانین برخی از قارچهای خوراکی خوب را از دست دهید، اما هدف این است که حتی‌الامکان از مسمومیت‌ها جلوگیری کنید.
در خاتمه مصرا اعلام می شود که بهترین راه تشخیص سمی بودن قارچ ارسال آن به آزمایشگاه تخصصی و آنالیز مواد و ترکیبات آن خواهد بود.
راهکار‌های پیشگیری از مسمومیت با قارچ
برای اینکه از مسمومیت با قارچ های سمی در امان باشید، نکات زیر را به خاطر سپرده و رعایت نمایید.
- در سفرها از چیدن و خریدن و خوردن گیاهان و قارچهای وحشی، پرهیز کنید.
- فقط از قارچهای خوراکی پرورشی در کارخانه‌های معتبر استفاده کنید.
- سم قارچ پادزهر ندارد و تنها باید از ورود آن به بدن جلوگیری کرد.
- به دلیل وجود حشرات و باکتری‌های بیماری زا، قارچها را قبل از مصرف باید به خوبی شست و به طور کامل پخت و سپس استفاده کرد.
- عدم مسمومیت جانورانی که از این گیاهان و قارچها مصرف داشته‌اند به هیچ وجه دلیل غیر سمی بودن آنها نیست. تشخیص گیاهان و قارچهای سمی از انواع بی خطر بسیار مشکل است.
- استفاده از قارچها و گیاهان موجود در طبیعت، در تهیه دارو، معجون یا چای خانگی پرهیز کنید.
- در صورت وقوع مسمومیت با گیاهان موجود در طبیعت و یا قارچ ها، مصدوم را در سریع‌ترین زمان ممکن به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کنید.
- پختن، آب پز کردن یا کباب کردن قارچهای وحشی، سم آنها را از بین نخواهدبرد. تنها راه پیشگیری از مسمومیت با قارچهای خودرو، پرهیز از مصرف این قارچها است.
- روش‌های سنتی نظیر فرو بردن قارچ در شیر یا تماس با قاشق نقره و غیره به هیچ عنوان جنبه علمی ندارند و هیچ گونه کمکی به تشخیص سمی بودن یا خوراکی بودن قارچ نمی‌کنند.
- احتمالا برخی از این قارچهای سمی عوارض پوستی هم به دنبال داشته باشند بنابراین حتی از لمس قارچهای سمی هم می‌تواند موجب مسمومیت افراد و عوارض مختلفی را هم به دنبال داشته باشد پس بطور جد از کندن قارچ در طبیعت و حتی دست زدن به آن خودداری نمایید.
پخت قارچ سمی
حرارت و پخت قارچهای سمی نمی‌تواند سموم موجود در آنها را از بین ببرد!
انسیه لطفعلی دکترای تخصصی قارچ شناسی پزشکی در این باره میگوید: حرارت و پخت نمی‌تواند سموم موجود در قارچهای سمی را از بین ببرد. بنابراین هرگز با جوشاندن، سرخ کردن و یا حرارت دادن، از میزان سمیت قارچ کم نخواهد شد.
نشانه‌های مسمومیت با قارچ سمی
علائم مسمومیت با قارچ طی 1 الی 24 ساعت پس از مصرف، در فرد نمایان میشوند. این علائم باتوجه به نوع مسمومیت که ممکن است گوارشی یا عصبی باشد، شامل مواردی نظیر تهوع و استفراغ، اسهال و شکم درد و تعریق خواهد بود. گاهی علایم دیگری مانند تب، توهم، خواب آلودگی، تشنج و یا بی‌قراری نیز در فرد مسموم مشاهده میگردد.
همچنین مسمومیت کبدی، کلیوی یا آسیب های مغزی، آسیب‌هایی است که بروز می‌یابد که متاسفانه برخی از آنها تا زمانی که حاد نشده باشند، نشانه‌ای بروز نمی‌دهند. هرچه علائم مسمومیت دیرتر بروز نماید، نشانه وخیم تر و شدیتر بودن مسمومیت و خطر بیشتر خواهد بود!
درد معده، استفراغ، اسهال، تب بالا، نبض تند، ضربان نامنظم قلب، کاهش فشار خون، سردرد، سرگیجه، غش، تاری دید، مشکلات تنفسی، سستی و بی حالی، تشنگی بیش از حد، هذیان، تشنج، کما و حتی مرگ، از علائم مسمومیت با قارچهای سمی است.
از بدترین علائم مسمومیت با قارچهای سمی، آسیب به کبد و کلیه‌ها است که می‌تواند در ابتدا به صورت یرقان یا زردی بروز پیدا کند.
اگر به مسمومیت با قارچ مشکوک شدیم، چه کنیم؟
- در صورت هرگونه شک به مسمومیت با قارچ باید هرچه سریع‌تر فرد مسموم را به بیمارستان منتقل کرد.
- نباید جلوی تخلیه معده فرد مسموم را گرفت. حتی گاهی لازم است تا فرد مسموم را تحریک و مجبور به استفراغ و تخلیه معده کنید. این عمل سبب می‌شود تا قارچهای سمی باقیمانده خارج شود و از ورود سم بیشتر به بدن پیشگیری شود.
همچنین در صورت امکان، نمونه باقیمانده قارچ مصرفی توسط بیمار را برای شناسایی توسط کادر پزشکی بیمارستان، با خود به همراه داشته باشید.
چه اقداماتی در بیمارستان برای فرد مسموم با قارچ انجام می‌دهند؟
- موارد فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن فرد مسموم را کنترل می‌کنند.
- احتمال دارد برای تخلیه معده و روده از قارچهای باقیمانده به فرد مسموم مواد مسهل با یا بدون موادی که تهوع ایجاد می‌کنند، بدهند.
- ممکن است به فرد مسموم موادی نظیر ذغال خورانده شود. این مواد به سموم موجود در روده متصل میگردد و به دفع سریع‌تر مواد سمی و جلوگیری از جذب بیشتر آنها در بدن، کمک میکند.
- زمان بستری شدن در بیمارستان، بیمار از نظر عوارض شدید مسمومیت با قارچ مانند تشنج، نارسایی کبد و کلیه مراقبت می‌شود.
همراه ما باشید با گزارش نحوه تشخیص قارچ سمی در شبکه سیما
مطالب مرتبط جهت مطالعه بیشتر:
