تعریف لغوی Spawn: بذر اولیه قارچ است این واژه که در اصل ریشه‌ی فرانسوی دارد و از اسپاندر گرفته‌شده است.
اسپان
اسپان به اندام‌های رویشی قارچ (میسلیوم) و به مواد غذایی زمینه‌ای همراه آن اطلاق می‌شود. بعدازآنکه میسلیوم قارچ
خوراکی بر روی یک منبع تغذیه‌ی زمینه‌ای رشد کرد و از آن برای رشد رویشی استفاده نمود. به این مخلوط ماده غذایی و
شبکه میسلیومی رشد کرده اسپان تعریف: Spawn، بذر اولیه قارچ است این واژه که در اصل ریشه‌ی فرانسوی دارد و از
اسپاندر گرفته‌شده است. اسپان به اندام‌های رویشی قارچ (میسلیوم) و به مواد غذایی زمینه‌ای همراه آن اطلاق می‌شود.
تاریخچه
در قرن ۱۷ میلادی پرورش‌دهندگان قرچ از اسپان رشد یافته روی پهن اسب استفاده می‌کردن و همین نوع از اسپان دارای آلودگی
بود و در اواخر قرن ۱۹ اسپان با یک نوع نژاد ویژه بدون آلودگی تولید شد و صنعت قارچ را متحول کرد این‌گونه بود که پژوهشگران
فرانسوی متوجه شدند چگونه مجموعه‌ای از اسپورها را روی یک محیط سترون‌شده کشت دهند و میسلیوم به‌دست آورند.
تلقیح
بعدها با تلقیح میسلیوم به توده‌ای از پهن اسب اسپان تولید شد. و بعد محصول این تلقیح را به‌صورت قالب درمی‌آوردند و بعد از
خرد کردن به درون بستر کشت پخش می‌کردند. اولین کسانی که ازاسپان کودی استفاده کردند انگلیسی‌ها بودند که تا ۱۹۳۰
مورداستفاده سراسر جهان قرار گرفت. مرحله‌ی بعدی اسپان توتون بود که برای تولیدان ساقه‌های خشکش را خرد می‌کردند و
با میسلیوم قارچ تلقیح می‌نمودند.
که از اسپان کودی دارای ثبات بیشتری بود و به مدت ۱۰ سال مورداستفاده قرار گرفت و در اوایل ۱۹۳۰ روش ساده‌تری برای تولید
اسپان ابداع شد. در این روش از تلقیح دانه‌های استریل شده غلات با میسلیوم خالص، اسپان تهیه شد. ابتدا پرورش‌دهندگان قارچ
تمایلی به استفاده از این اسپان نداشتند اما بعد از جنگ جهانی دوم استفاده از این اسپان رایج شد و هنوزم مورداستفاده‌ی
پرورش‌دهندگان این نوع میباشد.
تهیه‌ی اسپان
اسپان باید در محیط‌های مجهز به سردکننده‌های اتوماتیک با درجه حرارت -۲ درجه و حداکثر پنج درجه نگهداری شود. حداکثر
مدت ذخیره کردن اسپان معمولاً سه ماه است اما در برخی موارد بعد یک سال ذخیره کردن استفاده‌شده است و هنوز عملکرد
خوبی رو از خود نشان داده است. اسپان ذخیره‌شده در -۱۳ درجه نیز استفاده‌شده و قارچ تولید کرده است. اما در واحدهای
تولیدی صنعتی این روش توصیه نمی‌شود. اکیداً توصیه می‌شود که از اسپان تازه برای مایع زنی استفاده کنید. اسپان را حداکثر
را حداکثر یک ماه در یخچال نگه‌دارید. اگر داخل یخچال است قبل از استفاده آنان را به دمای ۲۴ درجه منتقل نمایید تا قبل از انتقال
به کمپوست فعالیت خود را از سر گرفته باشد.
بررسی کیفیت اسپان
کارشناس واحد تولید باید کیفیت اسپان را بررسی کند میزان رشد میسلیوم اطراف بذرها رنگ میسلیوم بویان سلامتیر کیسه‌ها
حضور مناطق آلوده با انواع بیماری‌ها پارامترهایی هستند که در تشخیص اسپان خوب برای مایع زنی کمک می‌نماید. اگر نقصی
در کیسه‌های اسپان آماده مایه‌زنی پیدا شود از قبیل بوی ترشیدگی، حضور کپک سبز، تغییر در رنگ و خسارت‌های مکانیکی به
کیسه، نبایستی از اسپان آن کیسه استفاده کرد. معمولاً اسپانی که توسط مراکز تخصصی تولید می‌شود بالاست و این نگرانی
ها وجود ندارد. درنتیجه، کارشناس واحد تولید قارچ معمولاً کیسه‌های اسپان را کنترل نمی‌کنند چون به‌ندرت ممکن است اسپان
آلوده و کیسه‌ها ناقص باشد.
نقص در کیسه معمولاً در زمان ذخیره کردن توسط شرکت تولیدکننده قارچ یا واسطه‌ها رخ می‌دهد. ازآنجایی‌که یکی از عوامل
بسیار مهم در تولید قارچ استفاده از اسپان مرغوب میباشد توصیه میباشد از کیفیت اسپان موذد استفاده اطمینان حاصل شود.
ذخیره طولانی‌مدت اسپان
اگر استفاده اسپان برای مدت طولانی ذخیره‌شده باشد در اثر رشد میسلیوم های توده ای هیف ضخیم می‌شوند و توده بذر داخل
کیسه به هم می‌چسبند. قبل از مایه‌زنی، این اسپان بایستی تکان داده شود و دانه‌ها از هم بازشوند، اما باید مواظب بود تا به
دانه‌ها صدمه‌ای نرسد. توصیه می‌شود که تا سرحد ممکن از اسپان تازه استفاده شود. اما باید مواظب بود تا به دانه‌ها صدمه‌ای
نرسد.
توصیه می‌شود که تا سر حد ممکن از اسپان تازه استفاده شود. یعنی از اسپانی که ۱۵ الی ۲۰ روز از شروع تلقیحان نمی‌گذرد
در این صورت، میسلیوم ها هنوز در حال رشد هستند که به کمپوست منتقل می‌شوند. در این صورت بلافاصله درشد میسلیوم
ها در درون کمپوست شروع می‌شود و در رقابت با باکتری و قارچ‌های رقیب جلو می‌افتند. درحالی‌که اگر از اسپان ذخیره‌شده در
یخچال استفاده شود دو روز طول می‌کشد تا رشد مجدد میسلیوم ها شروع شود. این تأخیر دو روزه به نفع باکتری‌های رقیب است.
مراحل تهیه اسپان
در این مراحل ضروری در هر مرحله مقدار میسلیوم افزایش می‌یابد.
۱-کشت مادری در آگار
۲-کشت‌های تلقیحی در ظروف پتری
۳-کشت اسپان مادری درون شیشه‌ها یاکیسه های پلاستیکی
۴-کشت اسپاون تجاری درون کیسه‌های پلاستیکی
برای مقاله با ورود آلودگی به اسپاون در حین انتقال میسلیوم، مراحل ذکرشده باید در شرایط استریل در زیر هود لامینارایرفلو
انجام شود. محیطی که اسپان به آن منتقل می‌شود نیز لاید کامکلا استریل باشد. در آخر میزان رشد و قدرت اسپاون تحت
تأثیر نوع نژاد، محیط کشت، زمان نگهداری و درجه حرارت میباشد.
