روشهایی برای تشخیص قارچ سالم از قارچ فاسد

تشخیص قارچ سالم از قارچ خراب یا بی‌کیفیت، یک دغدغه همیشگی افراد هنگام خرید است. اینکه از کجا بفهمیم قارچ خراب شده نیز در داخل منزل یکی از معضلات خانم‌های خانه‌دار است. اما نگران نباشید چون تشخیص قارچ فاسد و خراب از سالم کار سختی نیست.
آیا قارچ سیاه شده خراب است؟ آیا قارچ سیاه شده ضرر دارد؟ عکس قارچ خراب شده چه شکلی است؟ علائم قارچ خراب و فاسد چیست؟ اینها نیز سوالاتی هستند که بعضی اوقات برایمان پیش می‌آید.

ما در این مطلب پاسخ سوالات شما را خواهیم داد. همچنین مشکل شما برای تشخیص قارچ خراب شده از قارچ سالم را حل خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.

چرا تشخیص قارچ سالم مهم است؟

تغذیه هر فرد یکی از مهمترین عوامل موثر در سلامتی است. از این رو توجه و دقت در تغذیه سالم اهمیتی ویژه دارد. قارچ‌های خوراکی هم یک از مواد غذایی مفید برای سلامتی است که در بسیاری از غذاها و از جمله در رژیم غذایی افراد گیاهخوار (وجترین)، کاربرد زیادی دارد.

سالانه حدود 20 درصد از کل محصولات تولیدی بخش کشاورزی به دلیل فساد از بین می‌رود. متاسفانه قارچ نیز ماندگاری کمی دارد. در روند خرابی قارچ، ماده‌ای بنام مایکوتوکسین تولید می‌شود. این ماده سمی قادر به بروز مسمومیت حاد تا اثرات طولانی‌مدت مانند سرطان، است.

به این جهت آشنایی با علائم فاسد‌شدن قارچ و روش‌‌های تشخیص قارچ خراب از قارچ سالم، این امکان را برای شما ایجاد می‌کند تا بتوانید با انتخاب بهترین قارچ‌ها، طعم و کیفیت غذای خود را بهبود بخشید.

در ادامه مقاله به سوالات شما نظیر “از کجا بفهمیم قارچ خراب شده؟” پاسخ میدهیم. همچنین عکس قارچ خراب شده را نیز نشانتان میدهیم، تا بتوانید به راحتی قارچ فاسد را تشخیص دهید.

روش‌های تشخیص قارچ سالم:

برای اینکه بدانید قارچ‌های شما خراب شده‌اند یا نه، آزمایش طعم و مزه لازم نیست. از روی ظاهر قارچ نیز می‌توان تازگی یا خرابی آن را تشخیص داد. برای تشخیص قارچ سالم، تازه و باکیفیت به این پارامترها، توجه نمایید.
بطور کلی علائم قارچ خراب و فاسد به شرح زیر است.

رنگ قارچ اولین روش تشخیص قارچ سالم

معمولا تصور می‌کنیم اگر قارچی بدون لکه‌های قهوه‌ای باشد مرغوبیت بالایی دارد و قارچ سفید کیفیت بالایی را در بین قارچ‌های موجود در بازار دارد. هرچند این روش تشخیص بر اساس رنگ، یکی از باورهای عامه می‌باشد و مردم قارچ‌‍‌های کرم رنگ را انتخاب نمی‌کنند، باید به این موضوع توجه داشت که رنگ قارچ، سلامت قارچ را تایید یا رد نمی‌کند.
گاهی اوقات قارچ‌های بیش از حد سفید رنگ، حاوی مواد شیمیایی هستند. معمولا این مواد بصورت غیرمجاز در پروسه تولید برای سفیدی قارچ بکار رفته‌است.

بطور کلی رنگ قارچ سالم و تازه باید یکنواخت باشد.

وزن قارچ

یکی از راه‌‌های مورد توصیه برای تشخیص قارچ‌های سالم و باکیفیت، توجه به وزن قارچ است. اگر قارچی وزن کمی داشته باشد و به اصطلاح تو خالی و سبک باشد، احتمالا مانده است و کیفیت لازم را ندارد. باید به دنبال قارچ‌هایی باشید که تو پر و سنگین‌تر هستند. زیرا در تشخیص قارچ سالم، قارچ‌های کهنه به دلیل از دست‌دادن آب درون خود، وزن کمی دارند. قارچ‌های محتوی مواد بیشتر، سنگین‌تر هستند و در زمان تولید به خوبی رشد می‌کنند.

بافت قارچ

محکم بودن بافت و به اصطلاح توپر بودن قارچ، نشانه تازگی و سلامت قارچ است. هرچقدر قارچ کهنه‌تر شود، از استحکام آن کاسته‌شده و قارچ شل و پوک‌تر می‌شود.

بافت قارچ سالم و باکیفیت، باید ترد و محکم باشد.

ظاهر قارچ یکی از روشهایی تشخیص قارچ سالم

قارچ حاوی مقدار زیادی آب است. طی گذشت زمان، این آب تبخیر و از قارچ خارج خواهد شد. بنابراین قارچ شروع به پیر شدن و چروک خوردگی می‌کند.

پس چین خوردگی و چروک سطح قارچ نشانه کهنگی آن است. اگر چین و چروک‌های سطح قارچ زیاد بود، احتمالا قارچ فاسد است و باید از مصرف آن خودداری نمایید.

البته چین‌خوردگی کم ایرادی ندارد و می‌توان قارچ را خورد. ولی دیگر نباید آنها را بیش از این نگهداشت.

وجود لکه‌ های قهوه‌ای روی قارچ

تغییر رنگ هیچ‌گاه علامت خوبی در سلامت و تشخیص قارچ سالم و مواد غذایی نیست. وجود لکه با رنگ تیره، یکی از علائم قارچ خراب و فاسد است.

انواع لکه‌هایی که ممکن است روی قارچ ببینید، شامل موارد زیر است.

• لکه‌های قهوه‌ای شبیه زنگ‌زدگی
• لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه که گود رفته‌اند
• لکه‌های سیاه
• لکه‌های تیره و لزج
• کپک (سبز – آبی)
• پرزهای شبیه تار عنکبوت

هنگام مشاهده لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه، بهترین راه بریدن لکه‌ها از روی قارچ و پخت آنها است. خیالتان راحت، مصرف این قارچ‌ها بعد از پخت، برای سلامت شما مضر نخواهد بود.

وجود پوشش لزج روی قارچ

برای تشخیص قارچ سالم باید به قسمت کلاهک و زیر آن هم نگاهی بیندازید. اگر متوجه شدید که این قسمت خیلی نرم است و به راحتی فرو می‌رود یا گودال‌هایی در آن وجود دارد و حالت لزج و چسبناک دارد، یعنی باید قارچ‌‌ها را دور بیندازید. احتمالاً در چنین حالتی باکتری و کپک به داخل آن نفوذ کرده است.
همچنین زمانی که روی قارچ کپک مشاهده کردید یا احساس کردید پوشش آن لزج است، نیز باید مستقیماً آنها را دور بریزید. چرا که دیگر این قارچ‌ها برای مصرف شما مفید نیستند. حتی اگر کپک یا پوشش لزج آن‌ها را جدا کنید، باز هم قارچ‌ها سالم نیستند و ممکن است شما را به شدت بیمار کنند. پس از علائم فساد قارچ می‌توان به وجود پوشش لزج اشاره کرد.

بوی ترشی یا بوی ماهی

همانند هر مواد غذایی دیگری توجه به بوی قارچ، نیز برای تعیین سلامت آنها مفید است. اگر بوی نامطبوعی احساس کردید، قارچ فاسد شده‌است. بنابراین باید آنها را دور بریزید.
قارچ‌‌های سالم بوی بخصوصی ندارند. پس وقتی قارچ بوی تند یا بوی ماهی بدهد، خراب شده‌است. یکی دیگر از راه‌های تشخیص قارچ خراب، انتشار بوی ترشی شدید (شبیه به بوی آمونیاک) می‌باشد. این قارچ‌ها را نباید بخورید، چرا که نه تنها طعم خوبی ندارند، بلکه آسیب زننده هم هستند.

نکته: نگذارید قارچ کپک ‌زده در داخل یخچال بماند! زیرا باعث آلودگی دیگر مواد غذایی موجود در یخچال و حتی فضای درون یخچالتان خواهد شد. همچنین امکان اینکه کپک بین مواد غذایی دیگر گسترش پیدا کند، نیز هست.

تیره شدن زیر کلاهک قارچ

به زیر کلاهک قارچ نگاه کنید که می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد سلامت یا خراب بودن قارچ به شما بدهد. اصولا پشت‌باز بودن کلاهک قارچ، نشانه کیفیت پایین و ماندگی آن است. یکی دیگر از نشانه‌های قارچ فاسد، تیرگی و خشکی بیش از حد زیر کلاهک آن می‌باشد. در نتیجه برای تشخیص قارچ سالم ریسک نکنید و آنها را دور بیندازید.

ماندن بیش از ۷ روز

نگهداری بیشتر از 10 روز از قارچ‌ها موجب فساد آنها می‌شود و باید حتما آنها را دور بیندازید. البته شاید این مدت زمان کمتر از ۱۰ روز هم باشد. هر‌چقدر که قارچ بیشتر در معرض هوای آزاد قرار بگیرد، احتمال وجود باکتری و خرابی زودتر از موعد، در آن بالا می‌رود. برای تشخیص قارچ سالم طبق دستور فوق عمل کنید.

قارچ اگر بصورت وکیوم در یخچال باشد 7 الی 10 روز ماندگاری دارد. ولی اگر در ظرف یا کیسه‌های دربسته نباشد و در معرض هوا قرار بگیرد، 5 الی 7 روز ماندگاری خواهد داشت. البته دمای نگهداری قارچ نیز مهم و تاثیرگذار است (دمای مطلوب 4 درجه سانتیگراد یا 40 درجه فارنهایت).

تشخیص قارچ خراب با نمک

برای تشخیص قارچ خراب با نمک، قارچ را برش دهید. روی قسمتی از آن کمی نمک بریزید. پس از چند دقیقه اگر قارچ سیاه شد، قارچ سالم است. اما اگر قارچ زرد شد، یعنی خراب است. بنابراین باید دور بریزید.

*** البته این روش در تشخیص قارچ سالم پایه و اساس علمی ندارد و نتایج آن خیلی قابل اطمینان نیست. فقط در بین عوام رواج یافته‌است.

عکس قارچ خراب شده

در اینجا چند نمونه عکس قارچ خراب شده و فاسد یا کپک زده را تماشا میکنید. در عکس‌ها به وضوح علائم قارچ فاسد مشخص است. امیدواریم آشنایی با قارچ خراب شده، شما را از مسمومیت‌های احتمالی و مشکلات گوارشی، دور نگاه دارد.

سوالات متداول درباره تشخیص قارچ سالم

در اینجا به چند سوالی که شاید برای خیلی از ما  در خصوص قارچ فاسد و خراب پیش بیاید، پاسخ میدهیم.

آیا قارچ سیاه شده خراب است؟

احتمالا بله! البته بستگی به مقدار سیاهی قارچ دارد. ولی قسمت‌های سیاه‌شده قارچ قطعا خراب و فاسد هستند.

قارچ سیاه شده ضرر دارد؟

بستگی به میزان سیاه شدن قارچ دارد. اما اگر کل قارچ سیاه نشده می‌توان قسمت‌های سیاه آن را برید و باقیمانده را درصورتیکه بوی نامطبوعی ندهد یا لزج نباشد، مصرف کرد. همانطور که در بالای متن توضیح دادیم تشخیص قارچ سالم بسیار آسان است.

قارچ بسته‌بندی ماندگاری بیشتری دارد یا قارچ فله؟

تفاوتی ندارد. بستگی به کیفیت و تازگی قارچ خریداری، دارد.
البته هنگام خرید قارچ فله، می‌توانید محصول را لمس کنید. بنابراین بررسی آن آسان‌تر است. اما قارچ بسته‌بندی را نمی‌توان از نظر پارامترهای مذکور بررسی نمود.

اگر قارچ کپک زده چه کنیم ؟

قارچ کپک زده را باید حتما دور بریزیم. بریدن قسمت های کپک زده فایده‌ای ندارد. زیرا کپک در داخل بافت قارچ و مواد غذایی دیگر نفوذ میکند و باعث خرابی آن میگردد. برخی کپک ‌ها در مواد غذایی سم میکوتوکسین تولید میکنند که برای کبد بسیار خطرناک است.
لکه های سبز، آبی یا سیاه کپک در واقع هاگ‌ها یا اسپورهای قارچ میکروسکوپی کپک هستند. میسلیوم کپک سفیدرنگ است و در خیلی از موارد با نگاه کردن ساده، قابل تشخیص نیست. پس حتی اگر شما نتوانید کپک را در قسمت هایی از مواد غذایی مشاهده نمایید، باز هم امکان اینکه هیف های کپک در آن نفوذ کرده باشند، بسیار زیاد است.

افزایش ماندگاری و سلامت قارچ

برای ماندگاری بیشتر قارچ‌های خوراکی راه‌های زیادی وجود دارد که میتوانید آن را در مقاله روش های نگهداری قارچ برای مدت طولانی را مطالعه کنید. اگر دوست دارید قارچی که در یخچال نگه میدارید سیاه نشود، مقاله قارچ را چگونه فریز کنیم سیاه نشود؟ را بخوانید.

کلام آخر:

برای دریافت کامل مواد مغذی در قارچ پیشنهاد می شود قارچ را بصورت روزانه تهیه و مصرف کنید. حتی المقدور از نگهداری قارچ بیشتر از 7 روز خودداری کنید. در صورت لزوم از روشهای انجماد و بلنچ برای نگهداری طولانی مدت استفاده‌کنید. همچنین می‌توانید از قارچ خشک نیز استفاده‌نمایید. زیرا ماندگاری زیادی دارد.

مولف:

گردآوری، ترجمه و تحریر توسط تیم رسانه هاگ
کپی فقط با ذکر منبع مجاز است.