روشهایی برای تشخیص قارچ سالم از قارچ فاسد
مهم ترین نشانه های قارچ خراب و غیرقابل استفاده
تغذیه هر فرد یکی از مهمترین عوامل موثر در سلامتی وی می باشد؛ از این رو توجه و دقت در تغذیه سالم اهمیتی ویژه دارد. قارچ‌های خوراکی هم یک از مواد غذایی مفید برای سلامتی است که در بسیار از غذاها و از جمله در رژیم غذایی افراد گیاهخوار (وجترین)، کاربرد زیادی دارد. به این جهت آشنایی با علائم فاسد شدن قارچ و روش های تشخیص قارچ خراب از قارچ سالم، این امکان را برای شما ایجاد می‌کند تا بتوانید با انتخاب بهترین قارچ ها، طعم و کیفیت غذا خود را بهبود بخشید.
راهکارهای تشخیص قارچ سالم
راهکارهای مختلفی برای تشخیص قارچ سالم و علائم فاسد شدن قارچ وجود دارد که در زیر فهرست کرده‌ایم:
رنگ قارچ
معمولا تصور می‌کنیم اگر قارچی بدون لکه های قهوه ای باشد مرغوبیت بالایی دارد و قارچ سفید کیفیت بالایی را در بین قارچ های موجود در بازار دارد. هرچند این روش تشخیص بر اساس رنگ به یکی از باورهای عامه تبدیل شده و مردم قارچ های کرم رنگ را انتخاب نمی‌کنند، اما باید به این موضوع توجه داشت که رنگ قارچ، سلامت قارچ را تایید یا رد نمی کند. گاهی اوقات قارچ هایی که بیش از حد سفید رنگ هستند ممکن است حاوی مواد شیمیایی باشند که در پروسه تولید برای سفید شدن قارچ به کار برده شده است.
وزن قارچ
یکی از راه های توصیه شده برای تشخیص قارچ های سالم و باکیفیت، توجه به وزن قارچ است. اگر قارچی وزن کمی داشته باشد و به اصطلاح تو خالی و سبک باشد، احتمالا کیفیت لازم را نداشته و باید به دنبال قارچ هایی باشید که تو پر و سنگین تر هستند. همچنین قارچ های کهنه نیز بدلیل از دست دادن آب درون خود وزن کمی دارند. قارچ هایی که سنگین تر هستند محتوی مواد بیشتری بوده و در زمان تولید به خوبی رشد کرده اند.
بافت قارچ
محکم بودن بافت و به اصطلاح توپر بود قارچ نشانه تازگی و سلامت قارچ است؛ هرچقدر قارچ کهنه تر شود از این استحکام کاسته شده و قارچ شل و پوک تر خواهد شد.
لکه های روی قارچ
برخی از لکه های موجود بر روی قارچ به خاطر فعل و انفعالات موجودات ریز باکتریایی در سطح قارچ به وجود می آید. این لکه های قهوه‌ای حاوی کلونی های باکتریایی بوده که در حال تغذیه از بافت قارچ هستند. به همین دلیل، با تخریب مواد موجود در دیواره قارچ، سلول های دیواره قارچ به اصطلاح سیاه شده و از بین می روند. نیازی به نگرانی در مورد این لکه های قارچی نیست؛ چراکه با گرم کردن و پختن قارچ، میکروب های موجود روی سطح آن با دما از بین می روند و به بدن شما وارد نمی شوند.
لکه های زنگی
برخی دیگر از لکه های موجود سطح قارچ به لکه های زنگی معروف هستند که این گونه لکه ها بسیار سریع پخش می شوند و تمامی قارچ های سالم را درگیر می کنند. اگر چنین لکه هایی را مشاهده کردید لکه ها را با چاقو از سطح قارچ جدا کنید و سریع قارچ را مصرف کنید. اگر اینگونه قارچ مصرف نشود صرف مدت زمان کوتاهی فاسد و از بین می رود.
شکاف کلاهک قارچ
قارچ از دو بخش کلاهک و پایه تشکیل شده است. قارچ ریشه، برگ و گل ندارد. در بخش کلاهک، پرده های سیاهی مایل به قهوه ای وجود دارند که حاوی مقادیر زیادی اسپور قارچی است. بیشتر ارزش غذایی قارچ ها در این بخش قرار گرفته است؛ بنابراین، زمانی که کلاهک قارچ شکاف داشته باشد یعنی ارزش غذایی کافی را ندارد.
همچنین دیده شدن آبشش های زیر کلاهک نشانه ای از کیفیت پایین قارچ می باشد زیرا قارچ درجه یک به اصطلاح پشت بسته است و آبشش های آن تقریبا دیده نمی شود، اما قارچ های درجه چندم را پشت باز می نامند.
نشانه های خراب شدن قارچ خوراکی
علائم قارچ فاسد چیست؟ وقتی به مدت طولانی قارچ را در یخچال نگهداری می‌کنیم رفته رفته بر ساختار آن چروک ها و لکه های قهوه ای ایجاد می شود. با ادامه پیدا کردن این روند قارچ های خراب رنگی متفاوت، پوششی لزج و بوی بدی به خود می‌گیرند. معمولا تشخیص سالم و خراب بودن قارچ ها با توجه به ظاهر آن ها انجام می‌گیرد و اگر این قارچ ها بافت محکمی داشته و بدون لک باشند، قارچ های مناسبی هستند. در ادامه متن در مورد علائم فاسد شدن قارچ بیشتر صحبت می‌کنیم.
وجود کبودی و لکه های قهوه‌ای روی قارچ
تغییر رنگ هیچ‌گاه علامت خوبی در سلامت مواد غذایی نیست. به همین دلیل هنگامی‌که این لکه های قهوه‌ای را مشاهده کردید بهترین راه بریدن لکه ها از روی قارچ و یا پختن قارچ است تا لکه ها ضرری برای سلامت شما نداشته باشند.
چین و چروک های روی قارچ
اولین علامت ظاهری که می تواند به شما کمک کند قارچ های فاسد شده را تشخیص دهید چین و چروک های موجود روی آن هاست. اگر متوجه خشکی قارچ ها شده‌اید یا دیدید که مقداری چروک روی آنها ایجاد شده، یعنی قارچ خراب شده است. اگر مطمئن نیستید که قارچ خشک شده یا نه، حتماً به بدنه آن نگاه کنید و ببینید که آیا چین خوردگی روی آن وجود دارد و اگر متوجه چروک هایی شدید، یعنی دیگر نباید آن را بخورید.
برش ها و وصله های خشک روی قارچ خوراکی
اگر این وصله ها و برش های در حال خشک شدن را روی قارچ ها مشاهده کردید سریعاً از قارچ ها استفاده کنید تا خراب نشده اند. در حقیقت در این زمان، قارچ شروع به فاسد شدن کرده و پس از مدتی بوی بد گرفته و پوسته آن لزج می شود.
وجود پوشش لزج روی قارچ
باید به قسمت بالای قارچ هم نگاهی بیندازید، اگر متوجه شدید که این قسمت خیلی نرم شده و به راحتی فرو می رود یا گودال هایی در آن ایجاد شده است و حالت لزج و چسبناک دارد؛ یعنی باید قارچ ها را دور بیندازید که احتمالاً در چنین حالتی باکتری و کپک به داخل آن نفوذ کرده است.
همچنین زمانی که روی قارچ کپک مشاهده کردید یا احساس کردید پوشش آن لزج شده است نیز باید مستقیماً آن ها را دور بریزید؛ چرا که دیگر این قارچ ها برای استفاده شما مفید نیستند. حتی اگر کپک یا پوشش لزج آن ها را جدا کنید باز هم قارچ سالمی نخواهد بود و ممکن است شما را به شدت بیمار کند. پس از علائم فاسد شدن قارچ می توان به وجود پوشش لزج اشاره کرد.
دادن بوی ترش یا بوی ماهی
همانند هر مواد غذایی دیگری توجه به بوی مواد غذایی می تواند برای تعیین سلامت آن ها کارایی داشته باشد. هنگامی که از قارچ بوی نامطبوعی احساس کردید بهتر است که آن ها را دور بیندازید. قارچ های سالم بوی به خصوصی ندارند، پس وقتی قارچ بوی تند یا بوی ماهی بدهند ناسالم هستند. اگر متوجه شدید که بوی قارچ حالت ترشی گرفته است که شبیه به بوی آمونیاک هم هست، یعنی فاسد شده است. این قارچ ها را نباید بخورید، چرا که نه تنها طعم خوبی ندارند، بلکه آسیب زننده هم است.
پس اگر در یخچال را باز کردید و متوجه بوی بد و تند قارچ شدید، یعنی که خراب شده است. اگر قارچ کپک زده در داخل یخچال بماند ممکن است پس از مدتی مواد موجود در یخچال را آلوده کرده و کپک بین مواد غذایی گسترش پیدا کند.
تیره شدن زیر کلاهک قارچ
به زیر کلاهک قارچ نگاه کنید که می تواند اطلاعات زیادی در مورد سلامت یا خراب بودن قارچ به شما بدهد و اگر متوجه شدید که این قسمت خیلی تیره شده، به معنای این است که فاسد شدنِ قارچ شروع شده است و در نتیجه ریسک نکنید و آن ها را دور بیندازید.
بلا استفاده ماندن بیش از ۷ روز
اگر قارچ ها را بیش از ده روز نگهداری کنید، یعنی خراب شده است و حتما آنها را دور بیندازید. البته شاید این مدت زمان کمتر از ۱۰ روز هم باشد. هر چقدر که قارچ بیشتر در معرض هوای آزاد قرار بگیرد، احتمال وجود باکتری و خرابی زودتر از موعد، در آن بالا می رود.
قارچ اگر بصورت در بسته در یخچال باشد 7 الی 10 روز ماندگاری دارد ولی اگر در ضرف یا کیسه دربسته نباشد و در معرض هوا باشد 5 الی 7 روز ماندگاری خواهد داشت. البته دمای نگهداری قارچ نیز مهم و تاثیرگذار است (دمای مطلوب 4 درجه سانتیگراد یا 40 درجه فارنهایت).
افزایش ماندگاری و سلامت قارچ
برای ماندگاری بیشتر قارچ های خوراکی راه های زیادی وجود دارد که میتوانید آن را در مقاله روش های نگهداری قارچ برای مدت طولانی را مطالعه کنید و اگر دوست دارید قارچی که در یخچال نگه میدارید سیاه نشود مقاله قارچ را چگونه فریز کنیم سیاه نشود؟ را بخوانید.
تشخیص قارچ سمی و غیرسمی
به طورکلی توصیه می شود که از قارچ های خودرو استفاده نکنید؛ چراکه منشأ این قارچ ها و همچنین سلامت محیط رشدشان مشخص نیست. علاوه بر این موضوع، ظاهر قارچ ها نمی‌توانند اطلاعات کافی در مورد سمی بودن یا نبودن به شما ارائه دهند. در نتیجه توصیه می شود برای خرید قارچ، همیشه از فروشگاه های معتبر قارچ تهیه کنید و هیچ‌گاه از قارچ های موجود در طبیعت استفاده نکنید.
برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله چگونگی تشخیص قارچ سمی از خوراکی و راهکارهایی برای پیشگیری از مسمومیت با قارچ را مطالعه نمایید.
