کمپوست قارچ یک بستر آماده و غنی از مواد آلی و مواد موردنیاز برای رشد قارچ است. این بستر فقط مناسب پرورش قارچ است که از مخلوط بقایای گیاهی کودهای مرغی و مواد معدنی تولید می‌شود. کمپوست قارچ حاوی انواع مواد غذایی مثل کربوهیدرات‌ها پروتئین و مواد معدنی است که برای قارچ ضروری می‌باشد.

کمپوست قارچ

قارچ‌ها گیاه نیستند! یعنی بجای اینکه مانند گیاهان توسط سبزینه (کلروفیل) طی فرآیند فوتوسنتز غذای خود را تولید کنند، برای تأمین انرژی و رفع نیازهای غذایی خود از مواد آلی ساخته‌ شدهٔ سایر موجوات زنده استفاده می‌کنند. در نتیجه باید غذای خود را از یک منبع خارجی تامین کنند که به آن منبع خارجی بستر رویش قارچ (کمپوست) می‌گوییم. نقش کمپوست یا بستر رویش برای قارچ، مانند خاک (به اضافه کود) در گیاهان است.

همه چیز درباره کمپوست

کمپوست، محصول نهایی فرآیندی طبیعی به نام کمپوست سازی است. در این فرآیند، میکروارگانیسم‌ها مواد آلی را تجزیه می‌کنند و آنها را به ترکیباتی مغذی و پایدار تبدیل می‌کنند که برای گیاهان قابل جذب هستند.

برخی از مواد اولیه کمپوست

برگ‌ها
تفاله میوه و سبزیجات
پوسته تخم مرغ
تفاله قهوه
کاغذ پاره

مزایای استفاده از کمپوست:

افزایش حاصلخیزی خاک
بهبود ساختار خاک
کاهش فرسایش خاک
کاهش نیاز به کودهای شیمیایی
حفاظت از محیط زیست

کمپوست قارچ یا بستر رویش قارچ

فصل مشترک کمپوست و خاک پوششی در پرورش قارچ چیست و چه اهمیتی دارد؟

فصل مشترک کمپوست و خاک پوششی به لایه بالایی کمپوست که در تماس با خاک می‌باشد، گفته می‌شود. جهت تولید مطلوب و عملکرد بالا، این لایه از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که این لایه به هر دلیلی دچار مشکل شود، از مقدار عملکرد تولید قارچ کم می‌شود.

طرز تهیه کمپوست:

تولید کمپوست قارچ عموما در 2 مرحله انجام می‌شود.

مخلوط، مرطوب، جمع کردن و هوا دادن یا برگردان کردن مواد اولیه تولید کمپوست. به محلی که این عملیات انجام می‌شود، «Compost yard» می‌گویند.
مرحله‌ای است که فعل و انفعالات شیمیایی در مواد اولیه صورت می‌گیرد. معمولا روند این فاز، طی شرایط کنترل‌شده و معمولاً در تونل‌های دارای شرایط بهینه انجام می‌گیرد.

البته در حال حاضر در برخی کشورها و کارخانجات پیشرفته، فرآیند کمپوست‌سازی شامل فاز سوم (Phase III) نیز می‌شود که در ادامه آن را توضیح خواهیم داد.

مواد اولیه برای تولید کمپوست قارچ:

تهیه کمپوست قارچ یک فرآیند شیمیایی است که طی آن مواد اولیه در ترکیب با هم و طی شرایط محیطی خاص واکنش شیمیایی انجام داده تا نتیجه دلخواه ما پدید آید. برای این فعالیت‌های شیمیایی حضور برخی عناصر لازم است.
عناصر لازم برای ساخت بستر رویش قارچ به شرح زیر می‌باشند:

برای آشنایی با عوامل موثر بر بهبود کیفیت کمپوست، مقاله ارتقاء کیفیت کمپوست قارچ با میکرو ارگانیسم ها را مطالعه بفرمایید.

1) آب

آب به عنوان ناقل و انتقال‌‌دهنده یون‌ها در تمامی فعالیت‌های میکروبی و غیر‌میکروبی بسیار حیاتی و مهم است. از آنجا که فرایند کمپوست‌سازی یک فرایند کاملا پیچیده میکروبی و شیمیایی است، نقش آب در آن بسیار حائز اهمیت است. آب نقش بسیار مهمی را در تنظیم PH مواد اولیه در طی فرآیند تولید بستر کشت قارچ دارد.

نکته مهم در خصوص آب کمپوست

نکته مهم در خصوص مصرف آب در فرآیند کمپوست‌سازی، بالانس رطوبتی است. زیرا بین میزان آب و اکسیژن، یک رابطه‌ معکوس وجود دارد. به این معنا که هر چقدر مقدار آب بالا باشد (رطوبت 75 درصد یا بالاتر)، به همان اندازه مقدار هوا و فضای بین توده مواد کاهش می‌یابد. بصورت برعکس نیز، هرچه مقدار آب داخل توده کم باشد (67 درصد یا کمتر)، مقدار هوای داخل و در نتیجه تهویه آن افزایش می‌یابد.

آبیاری کمپوست قارچ

آبیاری بیش‌ از حد کمپوست، منجر به پر‌شدن فضاهای داخل توده کمپوست خواهد شد. در نتیجه قدرت نفوذ اکسیژن را به داخل کمپوست کمتر میکند. در نتیجه تهویه کمپوست را با مشکل مواجه می‌کند و این امر موجب حالت بی‌هوازی در کمپوست می‌شود.
برعکس آن نیز اگر آب داخل کمپوست خیلی کم باشد، تخلخل و فضای داخل کمپوست خیلی کم شده و هوا به‌راحتی داخل کمپوست جریان می‌یابد گردش هوا موجب تخلیه حرارتی داخل توده کمپوست شده و منجر به این می‌شود که کمپوست به‌ راحتی به پیک حرارتی مورد نظر خود برسد.

2) کلش گندم

مهم‌ترین ماده جهت آماده‌‌سازی کمپوست قارچ در ایران، کلش گندم است. کلش در واقع همان ساقه گندم پس از برداشت است. این ماده پایه کربنی فعالیت شیمیایی تولید کمپوست است. کربن موجود در ساقه‌‌های گندم، منبع کربنی را جهت رشد میسیلیوم قارچ تشکیل می‌دهد. این کربن در اصل در ساختار سلولزی، لیگنینی و همی‌سلولزی کلش گندم قرار دارد.

کلش گندم حاوی 36 درصد سلولز، 25 درصد پنتوزان، 16 درصد لیگنین است. سلولز و پنتوزان، هیدرات‌های کربنی هستند که از تجزیه آنها قند ساده بوجود می‌آید. لیگنین در مراحل اولیه کمپوست‌سازی به کمپلکس لیگنین هوموس، که یکی از مهمترین مواد پروتئینی مورد نیاز قارچ است، تبدیل می‌شود.

برتری کلش گندم نسبت به کلش دیگر غلات در کمپوست

از کاه و کلش غلات دیگر نظیر جو و برنج نیز می‌توان برای تهیه کمپوست استفاده نمود. ولی کلش گندم نسبت به آنها برتری محسوسی دارد. دلیل آن استحکام در کنار انعطاف‌‌پذیری بالای آن و همچنین وجود ماده پنتوز (نوعی قند) است.
به دلیل پروسه تخمیر و اختلاط‌های مکرر مواد اولیه ساخت کمپوست، وجود این دو خصوصیت (استحکام و انعطاف) در کلش بعنوان اصلی‌ترین ماده اولیه در کنار سایر صفاتی که به آن اشاره خواهد شد، برای تولید بستر رویش مطلوب، بسیار مهم و حیاتی است.

مضرات استفاده از کلش گیاهان (برنج و جو) در کمپوست

عدم مصرف کلش گندم و جایگزینی آن با کلش گیاهان دیگر ( برنج و جو) کیفیت بستر رویش قارچ را کاهش میدهد.
زیرا کلش غلات دیگر استحکام کلش گندم را ندارند. در نتیجه در اثر مخلوط کردن‌‌های متوالی، پروسه تخمیر و گرمای بالای توده، کمپوست تولیدی له، خرد و در نهایت نرم و گریسی می‌شود.
این له‌شدگی، بر روند اکسیژن‌رسانی به داخل توده، تاثیر منفی می‌گذارد. کاهش اکسیژن سبب بروز مشکلاتی در فرآیندهای داخل توده میشود که در نهایت کمپوست تولیدی نامرغوب خواهد شد.

بهترین کلش گندم برای تهیه کمپوست قارچ

بهترین کلش گندم برای تهیه بستر رویش قارچ، کلش گندم دیم می‌باشد. زیرا در کشت دیم، به دلیل مصرف آب کمتر، کلش خشک‌تر است. نبود آب در بافت کلش باعث جذب کمتر آلودگی می‌شود. در نتیجه برای فرایند کمپوست‌سازی که در محیط و شرایط ایزوله صورت می‌گیرد، بسیار مناسب خواهد بود.
اما همیشه کاه و کلش گندم دیم در دسترس نیست؛ از این‌رو از کلش گندم آبی نیز استفاده می‌کنند.

حفظ ساختار کلش بعد از خیس شدن در ساخت کمپوست

حفظ ساختار کلش بعد از خیس شدن، بسیار مهم است. زیرا کلش باید تخمیر هوازی شود، تا قابل‌ استفاده برای قارچ باشد. کلش‌های ساقه بلند و محکم در این مورد نقش مهمی دارند. زیرا طی فرآیند تخمیر در تولید کمپوست، کمتر خرد شده و از بین می‌روند. به همین دلیل در زمان خرید و انبار کلش باید دقت داشت و از کلش‌‌های ساقه بلند و طلایی هر سال برای همان سال استفاده کرد.
همچنین از خرید و استفاده کلش‌های قدیمی و انبار‌شده سال‌های پیش خودداری کنید. زیرا استفاده از کلش‌های قدیمی در ساخت کمپوست قارچ دکمه‌ای، باعث نرم شدن و گریسی شدن بافت توده کمپوستی می شود!
به علاوه باید از خرید کلش‌‌های خرد شده، خاکی و خیس‌ خورده‌ قدیمی نیز پرهیز شود زیرا حاوی آلودگی زیاد می‌باشند و سبب پایین آمدن کیفیت کمپوست می‌گردند.

کاه و کلش گندم برای کمپوست سازی

3) سنگ گچ

سنگ گچ یا ژیپس (سولفات کلسیم) ماده دیگری است که برای تولید کمپوست قارچ بسیار ضروری است.

اهداف استفاده از سنگ گچ در تهیه کمپوست

- افزایش تهویه توده کمپوست:
  
  سنگ گچ چون دارای ساختار دانه‌ای است، می‌تواند در بهبود ساختمان و ساختار فیزیکی و باز شدن ساختار کمپوست موثر باشد. باز شدن ساختار سبب بالا رفتن میزان تخلخل و تهویه بهتر برای توده کمپوست می‌باشد.
- افزایش قابلیت جذب آب:
  
  با افزودن سنگ گچ، قابلیت جذب آب بالا می‌رود. افزایش جذب آب، برای حفظ و تنظیم رطوبت در فاز 1 و 2 ساخت کمپوست لازم می‌باشد.
- تنظیم PH کمپوست:
  
  از دیگر فواید سنگ گچ، تنظیم PH توده کمپوستی در طول پروسه ساخت بستر رویش قارچ می‌باشد. همچنین در طول دوره پرورش قارچ، به دلیل تولید اسیداگزالو استیک اسید توسط میسیلیوم قارچ، وجود سولفات کلسیم سبب تنظیم PH کمپوست خواهد شد.
- جذب آمونیاک:
  
  سنگ گچ جاذب یا تله آمونیاک توده کمپوست، جهت جلوگیری از هدر رفت و تصعید آن است. در نتیجه سبب مغذی‌تر شدن کمپوست برای قارچ می‌شود.
- تأمین کلسیم:
  
  میسلیوم در مراحل رشد و پرورش قارچ به کلسیم نیاز دارد. این کلسوم از سنگ گچ موجود در بستر رویش قارچ، تامین میشود.
- برای آشنایی با عوامل موثر بر PH مقاله چه عواملی مقدار PH کمپوست را تعیین می کند؟ را مطالعه نمایید.

اهداف و دلایل استفاده از سنگ گچ در کمپوست‌سازی

4) کود مرغی

کود مرغی به عنوان منبع نیتروژن یا پایه ازتی فعالیت شیمیایی استفاده می‌شود. بهترین نوع آن کود مرغ گوشتی با میزان ازت 3.5 تا 5 درصد، با رطوبتی در حدود 30 الی 40% است.
این نوع کود معمولا به‌همراه خاک اره، نرمه کلش و حتی کاتن‌های کاغذی است. این کود باید دارای رطوبت تعیین شده باشد تا ضمن سهولت در آسیاب شدن، براحتی و به یکنواختی با سایر مواد اولیه ترکیب شود.

دلیل استفاده از کود مرغ گوشتی و مزیت آن نسبت به کود مرغ تخم‌گذار، رطوبت کمتر آن است. رطوبت کمتر باعث می‌شود فرایند تولید کمپوست کوتاه‌تر شود (چون باید رطوبت آن کم شود).

آگاهی بر میزان آنتی بیوتیک های کود مرغی در کمپوست

از آنجا که این کود دارای مقادیر بسیار زیادی از میکروارگانیسم‌های متنوعی است، از آن بعنوان منبع میکروبی ساخت کمپوست محسوب میشود. بنابراین آگاهی بر میزان آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مصرفی برای مرغ‌هایی که از کود آن برای ساخت بستر رویش قارچ استفاده می‌شود، بسیار مهم خواهد بود.

این کود معمولا کم‌کم و تدریجی و بر اساس میزان مصرف واحد، به واحد کمپوست سازی وارد می‌شود. زیرا نگهداری طولانی‌مدت کود مرغی، سبب افت کیفیت آن می‌شود. خشک بودن کود، نشانه مانده بودن آن است. کود مرغی خشک برای تولید کمپوست مناسب نیست.

استفاده از کود مرغی در تولید کمپوست‌ قارچ

فرایند ساخت کمپوست یا بستر رویش قارچ

کمپوست در دنیا با ترکیبهای متفاوتی متناسب با مواد اولیه در دسترس و بومی هر منطقه تولید می‌شود. ما در اینجا درباره فرآیند ساخت کمپوست در ایران توضیح خواهیم داد. میتوانید فیلم و توضیحات مبسوط درباره این فرآیند را در کشورهای مختلف در مقاله‌های مراحل تولید کمپوست را ببینید یا مراحل ساخت کمپوست قارچ مشاهده بفرمایید.

فرایند ساخت کمپوست قارچ فرایندی است زنده و وابسته‌ به حضور به‌ موقع و تکثیر به هنگام میکروارگانیسم‌ها.

دسته بندی میکرو ارگانیسم‌ها بر اساس نیاز به اکسیژن

1. میکرو ارگانیسم‌های هوازی (Aerobic): این گروه از میکروب‌ها برای بقا و رشد خود نیازمند اکسیژن هستند. آنها ماده آلی را به‌ سرعت و به خوبی تجزیه کرده و تولید آب و گرما می‌کنند. این گروه از میکروب‌ها اهمیت زیادی در تخمیر و پوسیدگی کمپوست دارند.
  میکروب‌ها برای زندگی نیازمند به مواد غذایی، رطوبت، دمای مناسب، اکسیژن و ph مناسب هستند.
  اکتینومیست‌ها جزو مهم‌‌ترین باکتری‌‌های هوازی و ترموفیل هستند. در مرحله آمونیاک‌گیری، حضور آنها داخل تونل لازم است.
2. میکرو ارگانیسم‌های بی‌ هوازی (Anaerobic): این گروه برای بقا نیاز به اکسیژن ندارند و مقدار کمی از مواد آلی را تجزیه کرده و مقداری آب، اسید آلی و چند نوع گاز بدبو تولید می‌کنند. محل رشد این‌ گروه از میکروب ها سرد و عمدتا رنگ زرد کمرنگ است. نقاط بی‌ هوازی برای رشد قارچ مناسب نیستند ولی حتی در بهترین شرایط تولید، باز هم دیده می‌شوند. گروهی از دانشمندان معتقدند مقدار کمی از این‌ توده بی هوازی برای کمپوست ضروری است.

فرمول پیشنهادی تولید کمپوست قارچ

فرمولاسیون کمپوست قارچ به معنی ترکیب نسبت بهینه‌ای از مواد خام مورد استفاده برای بدست آوردن یک محصول خوب و زیاد است. در فرآیند تولید بستر رویش قارچ، اولین مرحله تعیین فرمول مناسب ترکیب کمپوست است. برای ساخت بستر رویش قارچ بسته به شرایط محیطی و کیفیت مواد اولیه و تجهیزات موجود از فرمول‌‌های مختلفی استفاده می‌کنند.

فرمول پیشنهادی و کاربردی برای ساخت بستر رویش قارچ در ایران:

- کلش گندم (با رطوبت 15%) 1000 کیلوگرم
- کود مرغی (با رطوبت 40%) حدود 750 کیلوگرم
- سنگ گچ ( با رطوبت 20%) 120 کیلوگرم
- حدود 5000 لیتر آب

با پیروی از این فرمول در پایان فاز یک، حدود 2500 تا 3000 کیلوگرم کمپوست فاز یک با رطوبت حدود 72% با میزان نیتروژن 1.5 تا 1.7 درصد و اسیدیته 8 الی 8.5 تولید خواهد شد.

برای اینکه فرایند تخمیر در جهت صحیحی پیش برود، محاسبه نسبت‌های اولیه اجزاء براساس کیفیت مواد خام موجود بسیار ضروری است. با تعیین نسبت کربین به نیتروژن (C : N) در توده کمپوست، بعد از مخلوط‌کردن و در شروع فرایند تخمیر، میتوان غلظت عناصر را تنظیم کرد. در حالت نرمال این نسبت 30 :1 است. یعنی برای هر مقدار نیتروژن، باید 30 برابر آن کربن موجود باشد.

فاز اول تولید کمپوست قارچ

فاز یک کمپوست سازی معمولا به صورت out door یعنی در فضای باز صورت می‌گیرد. طول دوره فاز اول در پرورش قارچ به روشی سنتی این دوره 18 تا 22 روز است. این مرحله در روش صنعتی و مدرن 11 الی 13 روز به طول خواهد انجامید.

کمپوستینگ فاز یک با خیس و مخلوط کردن مواد اولیه شروع می‌شود. خیس کردن کلش اهمیت بیشتری نسبت به باقی مواد دارد.

روش های آبرسانی به کلش

- خیس کردن در حوضچه یا استخر
- خیس کردن بارانی

غوطه کردن کلش برای خیساندن، توسط دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود. مرحله خیس کردن اولیه یا پیش‌خیسانی کلش را Pre wet میگویند. در سیستم‌های پیشرفته کمپوست سازی جهان، با غوطه‌وری قالب‌های بزرگ کلش در تانکرهای عظیم حاوی آب، در مدت زمان کوتاهی (در حدود چند دقیقه) آب به تمام نقاط کلش نفوذ می‌کند. سپس توده‌ها را در محل خاصی بر روی یکدیگر انبار می‌کنند.

پیش خیسانی کلش کمپوست در ایران

در ایران عمل پیش خیسانی کلش عمدتا در استخرهای کم‌عمق انجام میشود. پس از توزین بلوک‌ها، قالب‌ها را باز نموده و مقدار کلش موردنیاز را برای خیساندن آماده می‌کنند عملیات خیساندن در محیط باز انجام میگیرد. جابجایی کلش در این مرحله، توسط لودر انجام میشود. طول مدت این عملیات بسته به نوع کلش، بین 1 الی 3 روز و گاهی بیشتر طول می‌کشد.

پیش خیسانی شروع فرایند کمپوست‌سازی

برای شروع فرایند کمپوست‌سازی، باید تا جایی که کلش قابلیت جذب آب دارد، به آن آب داد. طی مرحله خیساندن، کلش گندم هرچه آب بیشتری جذب کند، بهتر است. در این مرحله نگران غرقاب نمودن کمپوست قارچ و یا آب دادن بیش از حد نیاز نباشید. چون آب اضافی از توده خارج می‌شود و خطر بی‌هوازی شدن وجود ندارد.

پس از پیش خیسانی کامل کلش (نفوذ آب به داخل بافت ساقه‌های کلش)، کلش‌ها با لودر از داخل استخر خارج و به شکل توده کله‌قندی بزرگی در خواهد آمد این توده پس از1 الی 2 روز با رسیدن به دمای 45 تا 50 درجه سانتیگراد شروع به بخار (دود) کردن می‌کند با رسیدن به این مرحله عملیات اختلاط با سایر مواد اولیه آغاز می‌گردد.

مخلوط کردن کلش با کود مرغی برای تهیه کمپوست

بعد از مرحله خیساندن، نوبت مخلوط کردن کلش با کود مرغی و ژیپس (سنگ گچ) است.
شاید برایتان سؤال پیش آید که چرا کود مرغ را به کاه خیس‌شده می‌افزاییم؟ چرا آن را به کاه خشک، قبل از خیساندن، اضافه نمی‌کنیم؟

زیرا در مرحله مخلوط کردن اجزای کمپوست، وقتی‌که به توده کمپوست آب میدهیم، کود مرغی شسته می‌شود. در اینصورت امکان از دست رفتن مقدار قابل ملاحظه‌ای از ترکیبات کود مرغ وجود دارد.
به همین دلیل، بعد از اضافه کردن کود مرغ توصیه می‌شود به کاه و کلش آب اضافه نکنید.

اهمیت مخلوط کردن یکنواخت و مناسب مواد اولیه کمپوست

مخلوط کردن یکنواخت و مناسب مواد اولیه بستر رویش قارچ اهمیت زیادی دارد. در کارخانه‌های کمپوست‌سازی پیشرفته، عمل اختلاط کلش خیس با ترکیب کود مرغی و سنگ گچ، توسط ماشین آلات خاصی صورت میگیرد. به این ماشین‌آلات، دستگاه اختلاط یا Mixer line گفته میشود.

این دستگاه با لودر بارگیری می‌شود و بواسطه سرعت بالا و یکنواختی اختلاط مواد با یکدیگر، در شکل‌گیری و تولید کمپوست‌های هموژن، بسیار موثر و موفق عمل کرده است. از مزایای این دستگاه، توانایی تنظیمات مختلف در میزان اختلاط مواد و افزودن یکنواخت آب در حین اختلاط است.

اضافه کردن سنگ گچ

با تجزیه شدن ترکیبات دارای نیتروژن، گاز آمونیاک تولید می‌شود. بخشی از این گاز متصاعد و باقی آن با آب درون کمپوست مخلوط شده و تبدیل به آمونیوم می‌شود. با به وجود آمدن آمونیوم محیط بستر قلیایی خواهد شد.
برای تنظیم PH مخلوط، سنگ گچ (جیپسوم یا ژیپسوم) را به توده کمپوست اضافه می‌کنند.

بهترین زمان افزودن گچ به بستر رویش قارچ، زمانی است که کمپوست در حداکثر فعالیت (اواسط فاز اول) می‌باشد.

افزودن سنگ گچ، به 3 دلیل انجام میشود:

- تنظیم pH
- جلوگیری از متصاعد شدن و به هدر رفتن آمونیاک
- ممانعت از چسبندگی الیاف کمپوست می‌شود.

قالب زنی کمپوست قارچ

بعد از طی مراحل بالا، نوبت به توده کردن (انباشت) یا در اصطلاح حرفه‌ای قالب‌زنی کمپوست می‌رسد. توده‌کردن کمپوست یا قالب‌زنی به دلیل بهتر انجام شدن واکنش‌های شیمیایی و میکروبی است.
برای اینکه دما و انرژی حفظ شود و رطوبت هدر نرود، عملیات قالب‌زنی را انجام میدهند. هوادهی (شدت تبادل هوا در داخل توده کمپوست) و کنترل فعالیت میکروارگانسیم‌ها، بستگی به شکل و اندازه قالب کمپوست و فشردگی آن دارد.

شکل و اندازه توده، بستگی به ماشین‌‌آلات مورد استفاده دارد. نوع سنتی آن به‌ صورت قالب چهارگوش و طویل است، که توسط لودر و دستگاهی بنام کمپوست‌ترنر (کمپوست برگردان) انجام می‌گیرد.
با توده کردن بستر، دمای کمپوست تا 70 الی 75 درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. در روش سنتی برای یکنواخت کردن دما، رطوبت و انجام فرایندهای میکروبی، اقدام به برگردان یا هم‌زدن توده یا قالب‌ها با فواصل زمانی معین، میشود.

روش های جدید برای یکنواخت کردن دما و رطوبت در کمپوست قارچ

در روش‌های جدید کمپوست‌سازی، برای کوتاه کردن دوره تولید، از بونکر برای نواخت کردن دما و رطوبت در تمام سطح بستر، استفاده میکنند.

بونکر سازه‌ای با دیوارها و کف بتونی است. در بونکر هوا با فشار زیاد از سوراخ‌‌هایی بنام‌ اسپیگوت که در لایه‌ی زیرین کف بونکر، تعبیه‌ شده خارج می‌شود. لوله‌های هوا که بر روی آن اسپیگوت‌ها قرار دارد، به دستگاه هواساز متصل است. همچنین آب اضافی توده نیز می‌تواند از اسپیگوت‌ها خارج شود.

انواع بونکرها

بونکر کم‌‌فشار

در بونکرهای کم‌‌فشار تعداد اسپیگوت‌ها در واحد سطح زیاد است و هوا با فشار کم وارد میشود. فاصله‌ اسپیگوت‌ها از هم 20 الی 40 سانتیمتر و قطر منفذ هر کدام 5 الی 15 میلیمتر است. فشار هوای خروجی در بونکر کم‌فشار 2000 تا 3500 پاسکال است. بونکرهای کم‌فشار باید بسیار یکنواخت از کمپوست پر شود، بطوریکه هوا بتواند به تمام نقاط توده برسد.

بونکر پر‌فشار

تعداد اسپیگوت‌ها در بونکر پرفشار، کمتر است. در نتیجه هوا با فشار زیاد از منافذ خارج میشود. فاصله اسپیگوت‌ها در این بونکرها 40 تا 60 سانتیمتر و قطر منفذ 5 تا 6 میلیمتر است. فشار هوا در بونکر پرفشار 4500 الی 9000 پاسکال است.

رساندن اکسیژن به توده کمپوست

فرایند تولید کمپوست احتیاج به اکسیژن دارد. اینکه چه مقدار اکسیژن، کی و کجا بایستی به کمپوست برسد، یکی از مهمترین شرایط تولید کمپوست مرغوب می‌باشد. اکسیژن از طریق نفوذ هوا به داخل توده کمپوست تأمین میشود.
مقدار اکسیژن در هوای معمولی حدود 21٪ است. اگر مقدار هوادهی زیاد باشد، کمپوست گرم نخواهد شد. در نتیجه فرایند کمپوست شدن، شروع نمیشود.
به همین دلیل، درجه حرارت سطح توده کمپوست با درجه حرارت هوای اطراف آن، تفاوت ندارد.

با توده کردن کمپوست و هوادهی از کف، فعالیت میکروب‌ها آغاز می‌شود. در نتیجه دما افزایش می‌یابد و به 80 درجه سانتیگراد می‌رسد. افزایش دما و رسیدن به 80 درجه نشانه شرایط مناسب تولید کمپوست، مخلوط شدن یکنواخت مواد اولیه، مقدار کافی اکسیژن و عدم وجود توده بی‌هوازی در بونکر است.

فرایند بی‌هوازی

وقتی درجه حرارت کمپوست به اندازه کافی بالا نرود، باکتری‌ها و قارچ‌های مزوفیل فعال خواهند بود. فعالیت آنها منجر به هدر رفتن مقدار زیادی از ماده آلی خواهد شد. برای جلوگیری از تخمیر بی‌هوازی و فعالیت بهینه آکتینومایستها و قارچ‌های گرمادوست در بستر، لازم است میزان اکسیژن در توده کمپوست در حد 15 تا 18٪ حفظ شود.
با کم شدن درصد اکسیژن در توده کمپوست، فرایندهای بی هوازی شروع می‌شوند که اثر منفی بر کیفیت کمپوست قارچ خواهد داشت. رطوبت زیاد، رنگ زرد، بوی زننده و دمای‌کم توده بستر، نشانه‌ بی‌‌هوازی شدن کمپوست است.

هوادهی از کف توده کمپوست قارچ و بالا رفتن دمای توده کمپوست

برای هر تن کمپوست چند متر مکعب هوا لازم است؟

برای هر تن کمپوست، 15 متر مکعب هوا لازم است. در صورتیکه مقدار هوا و اکسیژن کافی باشد، تولید گاز کربنیک (CO2) در وسط توده کمپوست به 20% خواهد رسید. برای مخلوط شدن بهتر، هر 2 تا 3 روز یکبار، توده کمپوست را جابجا می‌کنند.

همانطور که توضیح داده‌شد، دو عمل توده کردن و هوا دادن یا برگردان کردن، در این مرحله کمپوستینگ (کمپوست سازی) انجام می‌شود.
در آغاز پروسه ساخت کمپوست موقعی که بافت کاه سفت و محکم است، حجم توده کمپوست (قالب) باید خیلی بزرگتر از حجم آن در پایان پروسه تخمیر باشد. اما در انتهای پروسه تخمیر، بافت کلش بسیار نرم‌تر می‌باشد. در نتیجه، تبادل توده هوا به داخل آن کندتر صورت می‌گیرد. بنابراین، در انتهای پروسه باید ابعاد قالب را کوچکتر گرفت.

هرچند وقت یکبار کمپوست قارچ بایستی برگردانده شود؟

در برگرداندن بایستی دقت شود که توده کمپوست خوب از هم باز شود، تا همه قسمت‌های آن هوادهی شود. حال ممکن است که سؤال شود هرچند وقت یکبار قالب توده باید برگردانده شود؟
جواب این سؤال بستگی به شدت استفاده از اکسیژن درون توده کمپوست توسط میکروارگانیسم‌ها دارد. زمانی اقدام به مخلوط‌کردن و هم‌زدن کمپوست میکنیم، که اکسیژن توده کاهش یافته و برای فرایندهای تخمیری کفایت نمی‌کند.

قالب زنی توده کمپوست

بهترین درجه حرارت برای فعالیت ترموفیل‌ها در کمپوست قارچ

پس از اینکه ترکیبات کمپوست بطور کامل مخلوط شد و رطوبت کافی در آن مهیا گردید، در دمای حدود 35 درجه باکتری‌ها و قارچ‌های مزوفیل، شروع به رشد و تکثیر می‌نمایند. طی این فرایند کربن و نیتروژن آلی از مخلوط جذب میشود و ساختار شیمیایی کاه و کلش می‌شکند. در نتیجه مخلوطی از سلولز، همی‌سلولز و لیگنین بوجود می‌آید.
در اثر این واکنش‌ها انرژی گرمایی زیادی تولید میشود که سبب گرم شدن کمپوست میشود. باکتری‌ها و قارچ‌های ترموفيل در اثر این گرما جایگزین مزوفیل‌ها میشوند.

در ادامه بر اثر فعالیت ترموفیل‌ها، باز هم درجه حرارت توده افزایش پیدا میکند. این افزایش تا جایی ادامه پیدا میکند که دمای توده از حد قابل تحمل آنها (حدود 55°C) نیز می‌گذرد.

در روش سنتی کمپوست‌سازی دمای توده به 75°C و در روش مدرن (استفاده از بونکر) به 81°C می‌رسد.

ضرورت هم زدن کمپوست قارچ

با مرگ ترموفیل‌ها و کاهش جمعیت آنها گرمایی تولید نمی‌شود و توده شروع به سرد شدن میکند. در این زمان هم‌زدن کمپوست ضروری است.
در غیر اینصورت، در اثر سرد شدن توده و کمبود اکسیژن در آن، تخمیر بی‌هوازی شروع میشود.

خواص هم‌زدن کمپوست

- فراهم نمودن اکسیژن برای فعالیت مجدد باکتری‌ها و قارچ‌ها
- جابجایی قسمت‌های بیرونی توده با قسمت‌های داخلی و تنظیم رطوبت کمپوست

اگر کمپوست را بدون ضرورت به دفعات زیادی برگردانید(هم بزنید)، مانع از گرم شدن توده می‌شوید. در نتیجه شرایط را بیشتر برای مزوفیل‌ها فراهم میکنید و فرایندهای ترموفیل انجام نخواهد شد.
همچنین کاه و کلش در اثر این عمل خرد میشود. در نتیجه نفوذ هوا به داخل آن کاهش می‌یابد و خطر تخمیر بی‌هوازی بیشتر میشود.

طی روش سنتی کمپوست‌سازی، 1 روز در میان یا هر 2 روز یکبار توده کمپوست برگردانده میشود. در روش‌های مدرن (استفاده از بونکر) کمپوست هر 2 تا 4 روز یکبار جابجا می‌شود.

هوادهی و هم زدن متوالی یا برگرداندن کمپوست

هوادهی و هم زدن متوالی یا برگرداندن کمپوست باعث میشود که هوای تازه به درون توده کمپوست نفوذ کند. سپس با قالب‌زنی مجدد، گرما و شرایط لازم برای شروع مجدد فعالیت باکتری‌های هوازی تأمین میشود.

پس بصورت خلاصه آنچه که اتفاق می افتد آن است که در فرایند تخمیر هوازی، ابتدا باکتری‌ها و قارچ‌های مزوفیل فعال میشوند. آنها می‌توانند در دمای ۲۵°C به خوبی رشد کنند و فعالیتشان سبب بالا رفتن دمای توده می‌گردد.
در ادامه با افزایش درجه حرارت این موجودات از بین رفته و گروه دیگری (ترموفیل‌ها) که می‌توانند دماهای حدود 48°C را تحمل کنند، فعال می‌شوند.

مشخصات کمپوست در پایان مرحله اول یا فاز 1:

کاه و کلش نرم و انعطاف پذیر است، ولی در برابر شکستن مقاومت می‌کند.
رطوبت در حد 72% الی 74%
بوی آمونیاک به شدت استشمام می‌شود.
pH حدود 8 تا 8.5
توده بصورت جزئی و پراکنده توسط آکتینومایست‌های سفیدرنگ اشغال شده است.
مقدار نیتروژن آن بین 1.5% الی 1.8% است.

فاز دوم تولید کمپوست قارچ

فاز 2 ساخت بستر رویش قارچ بصورت in door یعنی در مکان‌های سربسته و پوشیده انجام می‌شود این فاز شامل حرارت دادن کمپوست فاز یک و آمونیاک‌گیری (شیرین‌کردن) آن است. این فرآیندها در تونل‌های نسل جدید تولید کمپوست، حدود 7 روز زمان می‌برد.
فاز یک کمپوست سازی شامل یک مجموعه فعل انفعالات بیولوژیکی و شیمیایی است. درحالیکه فاز دوم، صرفاً یک پروسه بیولوژیکی است. این مرحله را می‌توان آن را به نوعی مکمل فرآیند میکروبی فاز یک دانست.

اهمیت فاز دوم کمپوست قارچ دکمه ای

فاز دوم کمپوستینگ (تولید بستر رویش قارچ) به دو دلیل انجام می‌شود:

- پاستوریزه کردن کمپوست قارچ
- ایجاد شرایط بهینه برای رشد میسیلیوم

تونل فاز دوم کمپوست چیست؟

تونل فاز دوم کمپوستینگ سازه‌‌ای است مستحکم که عمدتاً از بتن آرمه (تقویت با میلگرد) ساخته می‌شود.

مشخصات تونل فاز 2:

- چهار دیواری
- مسقف
- کاملاً ایزوله با کمترین میزان هدر رفت دمایی
- دارای دو درب بزرگ (ایزوله) در دو طرف (طول تونل)
- مجهز به هواده بسیار قوی از کف تونل

فرایند داخل تونل فاز 2

در تونل فاز 2، کمپوست فاز یک بصورت توده و کاملاً یکنواخت تا ارتفاع حدود 3.5 الی 4 متر پر می‌شود. با توجه به دانسیته یا چگالی بالای کمپوست فاز یک و فشار ناشی از وزن ارتفاع توده کمپوست، سیستم هوارسانی بسیار قوی و با فشار بالا در تونل ها بکار گرفته میشود.
تزریق هوای کافی به داخل تونل، سبب فراهم شدن شرایط مناسب کمپوست برای رشد میسلیوم قارچ میشود. هرچه مقدار نیتروژن موجود در کمپوست بیشتر باشد، هوای بیشتر مورد نیاز است.
همچنین در تابستان هوای بیشتری نسبت به زمستان باید به بستر رویش قارچ داده شود.

مراحل فاز دوم تولید کمپوست قارچ دکمه‌ای

فاز دوم کمپوست سازی به دلایل ذکر شده از اهمیت ویژه‌ای در پرورش قارچ دکمه‌ای برخوردار است. این فاز به بخش‌های جداگانه به شرح ذیل تقسیم میشود.

هم دمایی Leveling

زمان‌بر بودن عملیات پر تونل از یکسو و از سوی دیگر وجود میزان فعالیت کمپوست و اختلافات دمایی در بخش‌‌های مختلف توده کمپوست قارچ، سبب می‌شود تا در پایان پر تونل اختلافات دمایی محسوسی در نقاط مختلف توده کمپوست موجود در تونل شکل بگیرد. بعضاً این اختلاف به 5 الی 6 درجه نیز خواهد رسید.
با ایجاد هم‌دمایی در نقاط مختلف کمپوست و نیز مهار کردن فعالیت ذاتی کمپوست‌های بیش‌فعال، با استفاده از هوای سیرکوله به همراه میزان مناسبی هوای آزاد و در مدت 5 تا 15 ساعت (با توجه به میزان فعالیت کمپوست) اختلاف دمایی موجود در توده کمپوست قارچ به حداقل ممکن خواهد رسید. (دامنه دمایی این مرحله 45 الی 50 درجه سانتیگراد است)

گرم کردن warm up

با ایجاد هم‌دمایی در نقاط مختلف کمپوست با استفاده از هوای سیرکوله به همراه هوای آزاد دمای تمام نقاط توده کمپوست به تدریج و میزان 1 الی 1.5 درجه در ساعت افزایش خواهد داشت. افزایش دما تا رسیدن به دمای 58 الی 59 درجه(دمای بهینه برای فعالیت میکروب‌ها) ادامه می‌یابد.
علت این اقدام، افزایش دمای کمپوست در تمام نقاط آن، بصورت همزمان است. زیرا در نقاطی از کمپوست که به مدت معین در دمای مناسب قرار نگرفته‌اند، عملیات کشت ناموفق را خواهیم داشت.

پاستوریزاسیون killing period

در طول فاز یک کمپوست‌ سازی، به دلیل شرایط و موقعیت تولید، در کمپوست و محیط کمپوست‌سازی (فضای باز) عوامل میکروبی و جانوری (عمدتا مگس‌ها و کنه‌ها) فراوانی تولید میشود. بخشی از این موجودات در طول روند فاز یک، به دلیل گرمای زیاد داخل توده از بین خواهند رفت. ولی جمعیت قابل توجهی از آنها به همراه کمپوست فاز یک، وارد مرحله بعد یعنی فاز دوم خواهند شد.
هدف از این مرحله از بین بردن عوامل بیماری‌ زا، آفات و سایر عوامل ناخواسته در توده کمپوست قارچ است. در این مرحله دمای کمپوست در داخل تونل را به مدت 6 الی 8 ساعت، در دمای 60 درجه حفظ می‌کنند.
عمده عوامل بیماری‌‌زا مانند کپک‌ها و باکتری‌ها در دمای 60 درجه به مدت یک ساعت از بین می‌روند. اما عامل کپک تریکودرما به مدت‌ زمان بیشتری برای از بین رفتن نیاز دارد.

خنک کردن Cooling down

بعد از اتمام مرحله پاستوریزاسیون، دمای کمپوست را کاهش می‌دهند. این کاهش به میزانی است که به دمای دلخواه میکروب‌های ترموفیل (گرمادوست) برسد.
پس از پایان مرحله پاستوریزاسیون (killing period) در فاز دوم کمپوست‌سازی، دمای توده کمپوست از طریق افزایش حجم هوای آزاد و بالا بردن دور فن، با شیبی ملایم کاهش می‌یابد این کاهش به میزان 2 تا 3 درجه در ساعت، تا زمان رسیدن به دمای 46 الی 48 درجه ادامه خواهد داشت.

- نکته: کاهش دما نباید بیش از 15 درجه در روز باشد.

شیرین کردن Conditioning

در مرحله پاستوریزاسیون بر اثر دمای بالا، بخش قابل توجهی از ارگان‌های مفید داخل کمپوست از بین می‌رود. این امر سبب میشود تا با اعمال رژیم دمایی و محیطی مناسب، مجددا این ارگان‌ها به جمعیت حداکثری خود بازگردند.

نام این مرحله شیرین کردن کمپوست است. دوره شیرین کردن کمپوست قارچ، عموماً 3 تا 4 روز زمان می‌برد.

بهترین دمای مرحله شیرین کردن کمپوست 46 الی 48 درجه سانتیگراد است. دمای هوای محیط باید از این مقدار کمتر باشد.

کاهش غلظت آمونیاک موجود در توده کمپوست

هدف این مرحله در فاز 2 تولید و ساخت کمپوست قارچ، کاهش غلظت آمونیاک موجود در توده کمپوست به کمتر از ۰/۱ درصد است. در این فرایند گاز آمونیاک و سایر ترکیبات نیتروژنه به پروتئین میکروبی تبدیل میشود.
در این مرحله باز کردن دریچه سیرکوله باید در دستور کار قرار گیرد. این کار برای جلوگیری از افزایش دمای کمپوست به بیش از 50 درجه است.
در طول این فرآیند، دمای هوای محیط را میتوان به کمتر از 43 درجه کاهش داد.

فاز 2 تولید بستر رویش قارچ

کمپوستینگ فاز 2 چه موقع به پایان می رسد؟

کمپوستینگ فاز 2 هنگامی به پایان می‌رسد که هیچگونه بوی آمونیاک به مشام نرسد. همچنین کمپوست پوشیده از کلنی‌های سفید‌رنگ اکتینومیست (Fire–fang) باشد.
با استفاده از دراگر و ایندکاتور آمونیاک (Derager gas indication tube) و نمونه‌برداری از هوای برگشتی، غلظت گاز آمونیاک آمونیوم تونل اندازه‌گیری می‌شود.

در این مقطع با کاهش غلظت گاز آمونیاک به میزان 5 ppm، کمپوست آماده تلقیح خواهد شد.

مقدار آمونیاک کمپوست

مقدار آمونیای کمپوست باید کمتر از 1% PPm و مقدار نیتروژن 2 تا 5/2 درصد باشد. گاز آمونیا برای رشد میسلیوم قارچ خوراکی سمی تلقی میشود. میکروب‌های مفید و گرمادوست با تبدیل گاز آمونیا به محلول و جذب آن و سنتز پروتئین در سلول خود، غذای مخصوصی را برای تغذیه میسلیوم قارچ فراهم می‌کنند.

فاز سوم تولید کمپوست قارچ

این فاز از کمپوست‌سازی جزء پیشرفت‌های جدید صنعت قارچ است. مهمترین مزیت آن افزایش تعداد دوره کشت قارچ در سال، از 6 دوره به 8 دوره است.
این امر سبب افزایش راندمان تولید و سود فعالیت پرورش قارچ می‌گردد.

قدمت کار با کمپوست فاز 3 در هلند که از پیشگامان کشاورزی و پرورش قارچ می باشد، 30 تا 40 سال قبل باز می‌گردد! در حالیکه تولید کمپوست فاز 3 در ایران، نوپا است.

کمپوست فاز 3 چیست؟

کمپوست فاز سه ، در حقیقت کمپوستی است که با اسپان قارچ (بذر قارچ) مخلوط شده و پس از رشد رویشی و ریسه‌دوانی کامل میسیلیوم قارچ در آن، آماده انتقال به سالن پرورش قارچ خواهد شد.
در فرایند تولید کمپوست فاز 3، تلقیح بذر و رشد میسلیوم روی بستر، در تونل‌ها ویژه‌ای انجام می‌شود. بعد از این مرحله، کمپوست مرحله به اصطلاح طلایی‌شدن را در تونل فاز 3 سپری خواهد کرد.

در پایان کمپوست قارچ تولیدی، بسته‌بندی و وکیوم می‌شود. نگهداری بسته‌های کمپوست قارچ در دمای مناسب جهت آماده‌سازی ارسال به سالن‌های کشت قارچ.

فرایند فاز 3 کمپوست سازی

تونل فاز 3 کمپوستینگ، مشابه تونل‌ های فاز 2، یک سازه بزرگ به طول 40 متر، عرض 4 متر و ارتفاع 4.15 متر است. این تونل‌ها از مصالح ویژه‌ای (Gas concrete) ساخته می‌شوند.
از این تونل‌ها برای تبدیل کمپوست فاز 2، به کمپوست فاز 3 استفاده می‌گردد. در تونل با ورود هوای تازه و کنترل میزان آن در تمام طول دوره، امکان کنترل دقیق دما، رطوبت و اکسیژن توده کمپوست قارچ را فراهم می‌شود. نظر به حساسیت این موضوع برای این توده بزرگ کمپوست (حدود 100 تن)، این مسئولیت به کامپیوتر و سنسورهای آن سپرده می‌شود.

نقش دمپرها در تونل های کمپوست فاز 3

هنگامی‌ که رطوبت کمپوست و یا غلظت دی‌‌اکسید‌کربن (CO2) بالا رود یا اکسیژن در تونل کم شود، میزان هوای ورودی بطور اتوماتیک بیشتر می‌شود. در نتیجه به علت تجمع هوا در قسمت بالایی تونل، فشار هوا افزایش پیدا خواهد کرد. این امر باعث باز شدن دمپر می‌شود. وظیفه دمپرها، خروج هوای اضافه تونل به بیرون است.

مزایای استفاده از کمپوست فاز سوم

استفاده از کمپوست فاز سوم، مزایایی دارد که به شرک زیر است.

کاهش ریسک انتشار آلودگی در مزرعه پرورش قارچ

- کوتاه شدن طول دوره پرورش به مدت حدود 15 روز
- رشد بیماری‌ها و احتمال اپیدمی شدن آن در مزرعه کمتر می شود. زیرا کمپوست مدت زمان کمتری در سالن‌های پرورش قارچ در دسترس عوامل بیماری زا خواهد بود.

افزایش تعداد دوره کشت قارچ در سال

افزایش تعداد دفعات کشت قارچ یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از بستر رویش قارچ فاز سوم است. این مورد به پرورش‌دهنده این امکان را می‌دهد تا از فضا و امکانات موجود و سالن‌های پرورش، استفاده بیشتری نماید. همچنین تولیدکننده میتواند محصول بیشتری به بازار عرضه کند.
به علاوه افزایش تعداد دوره کشت در سال، از ریسک‌ها و ضررهای احتمالی مزرعه نیز می‌کاهد.

امکان افزودن مکمل

از ویژگی کمپوست فاز 3، امکان افزودن مکمل یا ساپلیمنت به آن است. این مکمل‌ها مواد غذایی و کربن بیشتری را در اختیار میسلیوم قرار می‌دهند. دسترسی بیشتر به غذا، قدرت و توان میسلیوم را برای تولید محصول قارچ بالا خواهد برد.

فاز 3 تولید بستر رویش قارچ - کمپوست فاز سوم

افزودن اسپان ومکمل های غذایی در کمپوست مصرفی بر عملکرد قارچ دکمه ای چه تاثیری دارد؟

معمولا تولید قارچ پس از فلش دوم کاهش می‌یابد. این کاهش به این علت است که مواد مغذی خاص، از کمپوست تخلیه شده‌اند.

در برخی موارد تزریق کازئین آبدار هیدرولیزات در مقاطع متنوع خاکدهی، موجب افزایش عملکرد قارچ می‌شود. مکمل‌دهی و خاکدهی مجدد کمپوست قارچ با مواد مغذی که به کندی رها می‌شوند، بعد از اولین، دومین و سومین فلش، عملکرد قارچ را تا ۴۰ الی ۵۰ درصد بیشتر از کمپوست قارچ بدون مکمل افزایش می‌دهد.

چرا کمپوست ملارد را باید پیشکسوت تولید کمپوست در ایران دانست؟

شرکت کشت و صنعت ملارد (کمپوست ملارد) از پیشرفته‌ترین و مجهز‌ترین مراکز تولید کمپوست قارچ در ایران می‌باشد که بخش عمده بازار فروش کشور را در اختیار دارد.

ساخت این مزرعه در سال ۱۳۶۴ در سرآسیاب شهرستان ملارد واقع در ۱۰ کیلومتری جنوب شهر کرج و ۴۵ کیلومتری غرب تهران آغاز شد. در سال ۱۳۶۸ انتقال کمپوست ملارد فاز دو به روستایی در ۹ کیلومتری جنوب مزرعه فعلی به نام حصار شالپوش صورت گرفت.

در سال ۱۳۷۹ با همکاری مشاوران انگلیسی، ساخت چهار تونل با کف هوادهی اسپیگت فلور فاز II در سال ۱۳۸۰ انجام شد. (اولین واحد متمرکز تولید کمپوست در کشور) هم اکنون حدود ۳۰% از کل تولید کمپوست به مزارع کوچک و بزرگ قارچ کشور عرضه می‌شود.

کمپوست قارچ دکمه ای چگونه تولید می شود؟

مراحل تولید کمپوست قارچ دکمه‌ای

- تهیه مواد اولیه
- خیساندن کاه و کلش
- مخلوط کردن مواد
- گرم کردن
- مرحله گرمازدگی
- پاستوریزه کردن
- مرحله سرد شدن
- آماده‌سازی برای کاشت

شاید سوال شما این باشد که اصلاً کمپوست قارچ دکمه ای چیست؟

کمپوست قارچ دکمه‌ای ، بستری خاص و مغذی است که برای رشد میسلیوم‌های قارچ تهیه می‌شود. طراحی این کمپوست به طور مخصوص فقط برای قارچ‌ها است و مواد آلی و معدنی مورد نیاز برای رشد این قارچ‌ها را فراهم می‌کند.

هر تن کمپوست چقدر قارچ می دهد؟

میزان قارچی که از هر تن کمپوست به دست می‌آید به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

کیفیت کمپوست
نوع قارچ
شرایط محیطی
مدیریت و رسیدگی

با توجه به این عوامل، میزان برداشت قارچ از هر تن کمپوست می‌تواند بین 200 تا 500 کیلوگرم باشد. در ایران، به طور متوسط از هر تن کمپوست قارچ دکمه‌ای حدود 300 تا 400 کیلوگرم قارچ برداشت می‌شود.

لازم به ذکر است که این ارقام فقط تخمینی هستند و ممکن است در شرایط مختلف به طور قابل توجهی متفاوت باشند.

فروش قارچ را چگونه انجام دهیم؟

1- فروش حضوری قارچ

در این روش می‌‌توانید محصول تولیدی را به افراد مختلف بفروشید و در واقع خرده ‌فروشی قارچ را شروع کنید. این روش فروش قارچ اولین راهکاری است که به ذهن تولید کننده‌‌های قارچ خطور می‌کند. برای خرده ‌فروشی قارچ می‌توانید مغازه ‌ای را به این منظور درست کرده و محصولات خود را به فروش برسانید که خود به سرمایه‌‌ای برای راه ‌اندازی مغازه نیاز دارید.

2- فروش آنلاین قارچ

دیگر دوران فروش محصولات به صورت حضوری به سرآمده و افراد فروش اینترنتی و آنلاین را به فروش حضوری ترجیح می‌دهند. به جرئت می‌‌توان گفت که بهترین راه برای خرید و فروش قارچ در ایران فروش اینترنتی است. در این روش می‌توانید بدون محدودیت مکان و زمان محصول خود را به فروش ‌رسانید.

مزایای فروش اینترنتی قارچ:

- - فروش در سریع ‌ترین زمان ممکن
  - جلوگیری از خراب شدن محصول
  - حذف کلیه واسطه ‌های فروش
  - راحت بودن فروش
  - حفظ کیفیت بالای محصول
  - عمده فروشی قارچ

از کجا کمپوست قارچ بخریم؟

مهم‌ترین دغدغه واحدهای تولید قارچ بعد از احداث واحد پرورش قارچ تأمین کمپوست قارچ باکیفیت است.

هنگام انتخاب فروشگاه کمپوست قارچ، موارد زیر را در نظر بگیرید:

- کیفیت کمپوست: یک کمپوست امرغوب باید از مواد اولیه با کیفیت و همچنین عاری از علف هرز، آفات و بیماری‌ها باشد.
- قیمت: قیمت کمپوست قارچ باتوجه به کیفیت، نوع قارچ و منطقه متفاوت است. قبل از خرید، قیمت های مختلف را مقایسه کنید.
- شرایط حمل و نقل: اگر کمپوست را به صورت آنلاین یا از راه دور خریداری می کنید، از شرایط حمل و نقل آن مطمئن شوید. کمپوست باید در شرایط خشک و خنک حمل شود تا فاسد نشود.
- خدمات فروشگاه: فروشگاه مورد نظر باید خدمات خوب و مناسبی ارائه دهد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی بتوانید به آنها مراجعه کنید.

با توجه به توضیحات و نکات خرید کمپوست، یکی از بهترین فروشگاه‌های حال حاضر، هاگ مارکت است. شما می‌توانید به راحتی و با خیال راحت از این فروشگاه خرید کنید و بدون دغدغه به پرورش قارچ بپردازید.