سازمان جهاد کشاورزی ممنوعیت آتش زدن کاه و کلش گندم را اعلام کرد. این تصمیم به منظور جلوگیری از فرسایش خاک و مقابله با آلودگی هوا، اخذ گردیده‌است. در این راستا طبق ماده 20 قانون هوای پاک و همچنین ماده 45 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، که توسط مجلس به تصویب رسیده‌است، آتش‌زدن و سوزاندن کاه و کلش گندم ممنوع و با خاطیان بر اساس قانون برخوررد خواهد شد.
متاسفانه کشاورزان بنا بر باورهای غلط سنتی و همچنین به خیال از بین‌بردن علف‌های هرز یا آفات و آماده‌سازی زمین برای کشت بعد، در کمترین زمان و با کمترین هزینه، اقدام به‌سوزاندن کاه و کلش گندم می‌نمایند.
برخی کشاورزان نیز با ناآگاهی، به غلط تصور میکنند که در پی این اقدام، نیاز کمتری به استفاده از سموم و کود در کشت دوم، خواهد بود. اما امروزه بصورت علمی ثابت‌شده که تنها دستاورد آتش زدن کاه و کلش گندم، آلودگی هوا، نابودی اکوسیستم و ویرانی ساختمان خاک است!
آتش زدن کاه و کلش جرم است !
بر اساس ماده 20 قانون هوای پاک و با استناد به مواد قانونی بند 4 ماده 2 قانون مدیریت پسماند و ماده 30 آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند و همچنین ماده 45 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل‌ها و مراتع، آتش‌زدن بقایای مزارع و باغات داخل یا مجاور جنگل بدون اجازه و نظارت ماموران جنگلبانی و محیط زیست ممنوع است.
چنانچه در اثر سهل انگاری، آتش سوزی به جنگل‌ها و مراتع سرایت کند متخلف برابر قانون به 1 تا 2 سال حبس تادیبی و پرداخت خسارت محکوم میشود.
با توجه به ماده 20 قانون هوای پاک نیز، اقدام به‌سوزاندن کاه و کلش گندم جرم محرز بوده و اداره کل حفاظت محیط زیست در راستای ایفای وظیفه قانونی خود، با متخلفین از طریق معرفی آنان به محاکم قضایی، برخورد خواهد کرد.
جریمه آتش زدن کاه و کلش
بر اساس قانون متخلفان محکوم به پرداخت 2 تا 8 میلیون تومان جزای نقدی خواهند شد. (معادل 2 تا 5 برابر خسارت وارده)
مجازات آتش زدن کاه و کلش
بر اساس ماده 19 قانون مجازات اسلامی، جرائم نقدی و حبس تا 1 سال برای افرادی که اقدام به‌سوزاندن کاه و کلش گندم میکنند، در نظر گرفته خواهد شد.
همچنین بر اساس مواد 45 و 47 قانون حفاظت جنگل‌ها و مراتع، برای متخلفان جزای حبس نیز در نظر گرفتة خواهد شد.
بر اساس احراز جرم و تشخیص قاضی، جزای حبس افراد به شرح زیر خواهد بود.
- طبق ماده 45، بین 2 ماه تا 1.5 سال
- طبق ماده 47 حدود 2 تا 8 سال
مضرات آتش زدن کاه و کلش
بنا بر غلط، این اقدام از قدیم در مزارع مرسوم بوده و متاسفانه تا امروز ادامه دارد. اما بصورت علمی ثابت‌شده که‌سوزاندن کاه و کلش گندم، عوارض جبران ناپذیر ی به ساختار خاک، وارد میکند. همچنین نامرغوبی محصولات کشت‌های بعدی را نیز رقم خواهد زد. اگر کشاورزان از مخاطرات این امرنابجا مطلع شوند تکرار نخواهند کرد.
به‌علاوه دود غلیظ آتش سبب آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای زیادی خواهد شد که بر گرمایش زمین نیز تاثیرگذار است. همچنین چهره شهرهای اطراف را زشت و دود یا خاکستر آن، برای مردم محلی آزاردهنده است.
اما مهمترین معایب آن به شرح زیر است.
- این اقدام سبب تردی و شكنندگی سطح خاک خواهد شد. در نتیجه نفوذپذيری خاک به شدت کاهش می‌یابد و مقدمات فرسايش خاک و شستشوی مواد غذايی آن، فراهم میشود.
- آتش مواد آلی داخل خاک را به ازت، فسفر، پتاسيم، كلسيم و منيزيم تبديل میكند. مقداری از این ازت و گوگرد موجود در خاک، با حرارت آتش تبخیر و هدر میرود. باقی مواد نیز از طریق شستشو و فرسایش خاک، تلف خواهد شد.
- كمبود مواد آلی در خاک، علاوه بر كاهش حاصلخيزی آن، سبب كاهش تضعیف محصول زراعی به آفات، بيماري‌ها و تنش‌های محيطی مانند بی‌آبی، سرما و موارد مشابه خواهد شد.
- حرارت آتش موجب از بين رفتن موجودات مفيد خاک(كرم خاكی و سایر حشرات و باکتری‌ها) میشود.
- اتداوم این کار سبب ضعیف‌تر شدن خاک و کاهش کیفیت محصولات خواهد شد.
- گازهای سمی و خاکستر حاصل از آن، علاوه‌بر آلودگی هوا، موجب بيماري‌های تنفسی مردم منطقه خواهد شد.
- خطر احتمال سرایت آتش به دیگر نقاط (جنگل‌ها، مراتع، باغات و مزارع مجاور)
فیلم آموزشی
در ویدیوی زیر دکتر داوود عادلیان کارشناس جهاد کشاورزی به بیان مضرات آتش زدن کاه و کلش گندم می‌پردازد. امیداوریم مورد توجه کشاورزان قرار گیرد. لطفا برای آگاهی سازی بیشتر کشاورزان این ویدیو را با آنها به اشتراک بگذارید.
اخبار مربوطه:
در ادامه به خبرهای پیرامون این موضوع و صحبت‌های مسولین جهاد کشاورزی، نگاهی می‌اندازیم. برای آگاهی بیشتر از نقش کلش گندم مقالات مربوط به این پسماند با ارزش کشاورزی، مقالات حرف ما در سایت هاگ را مطالعه نمایید.
1404/07/10
حفظ سرمایه خاک با مدیریت کاه و کلش
ابوالفضل فرشبافیان مدیر جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، با تأکید بر معضلات زیست‌محیطی ناشی ازسوزاندن کاه و کلش گندم، گفت: هر سال پس از پایان فصل برداشت، برخی کشاورزان برای تسریع در آماده‌سازی زمین و کاهش هزینه، اقدام به‌سوزاندن بقایای کشاورزی میکنند.
متاسفانه این کار، علاوه‌بر ایجاد آلودگی، منجر به نابودی سرمایه‌های ارزشمند بخش کشاورزی میشود.
از جمله خواص کاه و کلش برای خاک، ارتقای مواد آلی، حاصلخیزی و قابلیت نگهداری آب است. همچنی می توان از این بقایا برای تولید کمپوست قارچ، علوفه دام و ساخت کود، استفاده کرد.
اما این اقدام سبب تخریب خاک و زمین‌های کشاورزی با کاهش مواد آلی، فرسایش خاک، نابودی موجودات مفید، کاهش نفوذپذیری آب و افزایش وابستگی به کودهای شیمیایی خواهد شد. عدم آگاهی کشاورزان در این مورد، چالش بزرگی برای کشور ایجاد میکند.
اخبار پیشنهادی: توسعه کارگاه های کشت قارچ با اجرای طرح ملی زنان كارآمد
طبق ماده 16 قانون حفاظت از خاک، متخلفین علاوه بر توقف فعالیت و لزوم بازسازی خاک، به پرداخت جزای نقدی 2 تا 5 برابر خسارت وارده محکوم میشوند. همچنین بر اساس ماده 688 قانون مجازات اسلامی، ماده 22 قانون جلوگیری از آلودگی هوا، ماده 6 قانون پسماند و ماده 45 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها، آتش زدن کاه و کلش گندم و بقایای گیاهی، جرم محسوب و متخلفین به جزای نقدی و حبس تا 1 سال محکوم خواهند شد.
1402/03/21
آدرس اشتباه !
درحالیکه در بسیاری از نقاط جهان شاهد ترویج کشاورزی پایدار با پرورش قارچ و چینش سیستم‌های مدرن و متمرکز برچرخه بازیافت هستیم، با کمال تعجب با سخنان رییس سازمان جهاد کشاورزی گیلان، مبنی برای آتش زدن کاه و کلش و لاستیک و سرشاخه‌های هرس‌شده مواجه شدیم!
هم اکنون در تمام دنیا، دولت‌ها تلاش میکنند تا جلوی‌سوزاندن کاه و کلش گندم و سایر بقایای کشاورزی قابل بازیافت را بگیرند، تا میزان آلایندگی هوا را بکاهند. همچنین از اثرات مخرب زیست محیطی آن جلوگیری نمایند.
استفاده از کاه و کلش برای تولید کمپوست قارچ در دستور کار کشورهایی مانند چین، هلند و حتی کشورهای آفریقایی و آسیایی است.
[highlight color=”yellow”]در مقاله تبدیل زباله به گنج در چین روش تولید یکپارچه و استفاده مناسب از کاه و کلش در چین را مطالعه کنید. تا بر میزان ارزآوری از دست‌رفته آن چیزی که در ایران براحتی میسوزد، حسرت بخورید![/highlight]
عجیب است که در کشور ما، نه تنها کمک و سازمان‌دهی برای گردآوری کاه و کلش و بازیافت آنها صورت نگرفته، بلکه یک مقام سازمانی که خودش باید عامل جریان سازی فرهنگی در این راستا باشد، دستور به آتش‌زدن آنها به همراه لاستیک می‌دهد!
انتظار میرود مسئولین کشاورزی ما، اطلاعات خود را پیرامون بازیافت ضایعات کشاورزی بروز نمایند و حداقل مطالعاتی میدانی در حوزه کاری خویش داشته‌باشند. امروزه کمتر کسی از مضرات آتش‌زدن ضایعات برای محیط زیست باخبر نیست و راهکارهای درآمدزای آن را نمیداند.
طی مقاله کلش گندم و صنعت قارچ به تفصیل وضعیت کلش در ایران را مورد بررسی قرار داده‌ایم و در بخش اصطلاحات تخصصی کمپوست، با نقش کلش در کمپوست قارچ میتوانید آشنا شوید. از مقامات مسئول به ویژه رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان درخواست مطالعه این مقالات را داریم.
1401/02/25
مدیریت درست پسماندهای کشاورزی
بهروز قمرزاده مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دزفول از جمع‌آوری 50 هزار تن کاه و کلش، همزمان با برداشت محصول گندم این شهرستان خبر داد. این محصولات به منظور تامین علوفه برای واحدهای های دامداری و همچنین تولید بستر رویش قارچ (کمپوست) برای کشت قارچ مورد استفاده قرار میگیرند.
بنا بر اظهارات وی، این میزان کاه و کلش در درجه اول، نیازهای استان را برطرف و مازاد آن در استان‌های همجوار توزیع خواهد شد.
متاسفانه در اغلب موارد همزمان با فصل برداشت محصولات زراعی، کشاورزان اقدام به سوزاندن کاه و کلش گندم می‌نمایند. این امر علاوه‌بر اینکه موجب آلودگی هوا و آسیب به خاک، به دلیل گسترش با بادهای موسمی، میتواند برای مناطق اطراف خطرآفرین باشد.
همانطور که عامل سهل‌انگاری و خطای انسانی در وقوع آتش سوزی‌ها نقش دارد، فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی کشاورزان نیز، قطعا بر کاهش وقوع چنین حوادثی اثرگذار است. بنابراین باید به عنوان یک برنامه مهم از سوی سازمان‌های مرتبط دنبال شود.
مدیر جهاد کشاورزی دزفول با تاکید بر ممنوعیت آتش زدن کاه و کلش مزارع گندم، به گندمکاران توصیه کرد که به بعد اقتصادی و درآمدزایی از این محصولات نیز توجه نمایند.
وی خاطرنشان کرد: هرگونه خدمات دولتی به کشاورزان متخلف، ممنوع است!!!
این مواد اولیه یکی از ارکان تولید کمپوست است. بیشترین تاثیر را بر روی قیمت نهایی محصول مزارع دارد. متاسفانه سال های اخیر به دلیل سوئ مدیریت آتش میزنند. حال بهترین راه برای جلوگیری از این کار خرید تضمینی کلش است. این امر میتواند به قیمت منطقی محصول نهایی کمک و در کورس صادرات رقبا به کشور کمک شایانی نماید.
اخبار جهاد کشاورزی مربوط به قارچ را از طریق سایت دانشنامه هاگ، دنبال کنید.
