روش تشخیص قارچ سمی از خوراکی از نگاه دکتر آصف

روش تشخیص قارچ سمی از خوراکی از نگاه دکتر آصف را در مجله آموزشی هاگ بخوانید. عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور گفت: هیچ روش شناسایی برای تشخیص و تفکیک قارچ های سمی از خوراکی وجود ندارد و تقریبا تمامی قارچ های خودرو و وحشی روییده در طبیعت سمی هستند!

دکتر محمدرضا آصف اظهار داشت: تشخیص قارچ سمی و غیر سمی (خوراکی) برای افراد عادی غیر ممکن است. هیچ روش شناسایی بدون انجام آزمایش، برای تشخیص آن ها وجود ندارد.

وی افزود: تنها افرادی که میتوانند قارچ های سمی را از خوراکی و غیرسمی تشخیص دهند، افراد دارای تخصص قارچ شناسی و حاضر در آزمایشگاه های قارچ شناسی هستند.

اهمیت شناسایی صحیح قارچ ها در عرصه طبیعت

دکتر آصف در خصوص اهمیت تشخیص علمی قارچ‌ها تاکید کرد: قارچ‌ها دامنه وسیعی از نظر تعداد و تنوع رویشگاه دارند. آنها گیاه نیستند و بصورت مستقل در کنار گیاهان و جانوران فعالیت می‌کنند. تقسیم بندی قارچ‌ها بر اساس ترکیبات موجود در سلول‌های آنها صورت می‌گیرد.
دسته‌بندی آنها شامل قارچ‌های خوراکی، سمی و دارویی می‌باشد.
وی افزود: شناسایی  صحیح قارچ‌ها اهمیت حیاتی دارد. زیرا تفکیک و تشخیص قارچ سمی از خوراکی از نگاه دکتر آصف، تشخیص مرگ و زندگی است. از نظر وی، تشخیص قارچ‌ها فقط باید توسط متخصصین و در آزمایشگاه‌های تخصصی صورت گیرد.
هرگز نمی‌توان به روش‌های سنتی و خانگی رایج اعتماد کرد. سمیت اغلب قارچ‌های کشنده‌ای موجود در کشور با جوشاندن، فریز کردن و خشک کردن از بین نمی‌رود.

ریسک مرگ و زندگی

رییس بخش رستنی‌های موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور ادامه داد: بیش از 1000 گونه قارچ کلاهک‌دار در ایران وجود دارد. از میان آنها، 100 گونه سمی و 10 گونه کشنده هستند. آمانیتا فالوئیدس(کلاهک مرگ) کشنده‌ترین قارچ دنیا در پوشش‌های جنگلی ایران به وفور رشد می‌کند. بنابراین اشتباه در تشخیص آن بسیار خطرناک است.

دکتر آصف شایان توصیه کرد: با توجه به شباهت زیاد گونه‌های سمی و غیرسمی، تشخیص قارچ به هیچ وجه نباید در طبیعت انجام شود. این امر تنها توسط میکروسکوپ و در برخی موارد با بررسی‌های مولکولی صورت می‌گیرد. لذا مردم باید از مصرف قارچ‌های موجود در طبیعت خودداری کنند.

جمعیت قارچ‌ها در شمال کشور بسیار زیاد است، اما درغرب و دامنه‌های زاگرس مسمومیت‌های ناشی از مصرف قارچ به مقدار زیادی گزارش میشود. بطوریکه در بهار سال 1397 به دلیل اشتباه در تشخیص قارچ سمی از گونه بومی، تعداد مسمومان به بیش از 3500 نفر رسید! باید توجه داشت بطور کلی در هر جغرافیایی از ایران امکان رویش قارچ سمی وجود دارد.

این محقق قارچ شناس در مورد علایم مسمومیت با قارچ سمی تصریح کرد: قارچ‌های سمی بر اساس علایم و عوارضی که ایجاد می‌کنند تقسیم بندی می‌شوند. این نشانه‌ها از دل‌درد یا تهوع ساده تا مرگ متغیر است. بطور کلی هر حالت غیرعادی بعد از مصرف قارچ در طبیعت، باید مسمومیت تلقی شود. چون علایم می‌تواند تنها گوارشی نباشد و طیف وسیعی از علایم در حواس پنجگانه را در برگیرد.
وی در پایان گفت: فصل بهار زمان اوج رویش قارچ‌های سمی است، لذا مردم نباید به هیچ وجه خودشان اقدام به تشخیص و مصرف قارچ‌های موجود در طبیعت کنند. همچنین از مطالب غیرمستندی که در مورد تشخیص قارچ‌ها انتشار می‌یابد، استفاده نکنید.

روش شناسایی وجود ندارد

دکتر آصف ادامه داد: علاوه بر آن هیچ روش واضح و غیر واضحی نیز برای شناسایی آن ها وجود ندارد.

مسئول تشخیص قارچ های سمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیان کرد. به عنوان مثال چند سال گذشته در منطقه غرب کشور در میان گونه قارچ غیرسمی، قارچ سمی رویش پیدا کرد که این دو گونه دقیقا شبیه یکدیگر بودند. همین امر موجب شد تا افراد محلی هم قارچ های سمی و غیرسمی را با یکدیگر برداشت و مصرف کنند. که در نهایت موجب مسمومیت بسیاری از افراد نیز شد.

وی تاکیدکرد: تنها راه جلوگیری از بروز مسمومیت با قارچ ها این است که احتیاط کرد و قارچ هایی که در طبیعت میرویند را مصرف نکنید. فقط از قارچ های پرورشی تهیه‌شده از مراکز مجاز مصرف نمایید.

دکتر آصف تصریح کرد: تمامی قارچ های پرورشی که در واحدهای تولیدی قارچ(مزارع قارچ) کشت و تولید میشود، غیر سمی است. مصرف آن ها هیچ گونه مشکلی را ایجاد نخواهد کرد.

این دکتر قارچ شناسی در ادامه بیان کرد: رویش حدود 3800 گونه قارچ در ایران شناسایی‌شده که از میان آن ها 1000 گونه دارای کلاهک بوده و قابل رویت است.

وی افزود: از 1000 گونه مذکور حدود 100 گونه سمی و غیرخوراکی هستند. از آن 100 گونه هم 10 گونه بسیار سمی و کشنده میباشند.

تراکم رویش

دکتر آصف ادامه داد: 100 گونه قارچ سمی در اغلب مناطق شرقی، شمال شرقی، شمالی، شمال غربی و غرب کشور متناسب با نوع گونه، جغرافیا و فصل میروید. وی تصریح کرد: رویش 10 گونه کشنده نیز در مناطق مختلف کشور پراکنده‌است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی خاطرنشان کرد. تقریبا تمامی قارچ های سمی که در ایران می روید از نوع گوارشی بوده و مشکل گوارشی ایجاد می کند.

وی گفت: بر اثر تماس با قارچ سمی، مسمومیت ایجاد نمی شود و فقط ممکن است حساسیت های پوستی ایجاد شود.

نشست خبری

نشست خبری قارچ‌ سمی در انجمن قارچ با حضور جناب مهندس تقوی مدیر امور باغبانی، گلخانه‌ای و قارچ جهاد کشاورزی و جناب آقای دکتر محمدرضا آصف. در مورد کشف و علل مشکلات به وجود آمده از قارچ‌های سمی و با شناسایی دو گونه از قارچ‌های خودرو به‌ عنوان علل مسمومیت هموطنان برگزار گردید. که طی آن دکتر آصف قارچ شناس برجسته کشور و عضو هیات علمی مجتمع گیاه پزشکی صحبت هایی را در این رابطه انجام دادند. طی آن به سوالات خبرنگاران نیز پاسخ دادند.

صحبت‌های جناب آقای دکتر آصف عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور در حاشیه نشست خبری مخاطرات مصرف قارچ‌های وحشی و خودرو

1-روش تشخیص قارچ سمی از خوراکی از نگاه دکتر آصف قسمت اول:

2- قسمت دوم:

3- قسمت سوم: