خرامه قطب تولید قارچ استان فارس
۲۰۰ سالن پرورش قارچ با حمایت سپاه و بسیج سازندگی راه اندازی شده‌اند
خرامه قطب تولید قارچ استان فارس است. اواسط دهه ۸۰ بود که فشار خشکسالی به اوج خود رسید و استان فارس و بسیاری از شهرستان‌ها دیگر آبی برای زندگی و کشاورزی نداشتند. در آن زمان گروهی از مردم راه شهر‌ها را در پیش گرفتند و از روستای خود مهاجرت کردند.
طی دو دهه اخیر و با بروز پدیده خشکسالی در اکثر استان‌های کشور، بسیاری از مشاغل از جمله کشاورزی و دامداری هم با چالش‌هایی مواجه شدند. در استان فارس هم کم‌آبی درختان را یکی پس از دیگر خشک کرد و گیاهان را از بین برد و باعث شد تا کشاورزان نتوانند مثل گذشته به کار خود ادامه بدهند، اما این پایان ماجرا نبود و با ورود بسیج سازندگی و پیشنهاداتی که برای تغییر نوع کشت و همراهی کشاورزان داشت، توانست یکبار دیگر رونق را به این مناطق بازگرداند.
خرامه یکی از شهرستان‌های فارس به شمار می‌آید که مانند بسیاری از مناطق دیگر استان، دچار خشکسالی و گروهی از کشاورزان آن مجبور به انجام کارهای دیگر و تغییر شغل شده‌اند.
سال‌هایی که کشاورزی در خرامه رونق داشت، آب مورد نیاز زمین‌های زراعی از رود کر تأمین می‌شـد و کشاورزان می‌توانستند با بهره‌مندی از آن به تولید محصولات متنوع بپردازند، اما وقتی بارش‌ها کم و به تبع آن رودخانه‌ها هم یکی پس از دیگری خشک شدند، کشاورزان فهمیدند دیگر قادر به کشت و زرع نیستند و همین امر آن‌ها را به فکر تغییر شغل یا مهاجرت انداخت.
در این زمان و با ورود بسیج سازندگی به ماجرا، پیشنهاداتی در رابطه با کشت محصولات جدید و کم‌آب‌بر ارائه گردید که با استقبال کشاورزان مواجه و کار‌ها برای انجام نوع جدیدی از کشاورزی آغاز شد.
ایجاد فعالیت ۲۰۰ سالن تولید قارچ با حمایت سپاه
مهاجرت روستاییان از آب و خاک اجدادی و رهاکردن شغلی که سال‌ها مشغول آن بودند، دردی بود که خرامه را فرا گرفت. اواسط دهه ۸۰ خانواده‌ها یکی پس از دیگری اسباب و اثاثیه خود را جمع می‌کردند تا به شهری یا حاشیه‌ای پناه ببرند و کار جدیدی را شروع کنند، چون اینجا دیگر آب نداشت و کشاورزی امکانپذیر نبود.
در همین رابطه مسـئول بسـیج شـهر خرامـه گذری به آن روز‌ها زد و با بیان اینکه حدود ۱۵ سال پیش و در پی وقوع خشکسـالی و خشک شـدن آب رودخانه‌های خرامه بیشتر روستانشـینان شروع به مهاجرت به شـهر‌های اطراف کردند، می‌گوید: «در آن زمان تصمیم گرفتیم با تخصیص وام‌های اشـتغالزایی درخصوص پرورش محصولاتی با نیاز آبی کم مثل قارچ، نگذاریم روستاییان خانه‌هایشان را رها کنند. حرکتی که روز‌های اول خیلی سخت پیش می‌رفت، اما به لطف خدا به یکباره چنان قدرتی به دست آوردیم که خرامه را به قطب پرورش قارچ کشور تبدیل کرد.»
اسـماعیل جابری با تأکید بر اینکه امروز ۲۰۰ سالن پرورش قارچ در خرامه وجود دارد که همه آن‌ها با حمایت سپاه و بسیج سازندگی راه اندازی شده‌اند، ادامه می‌دهد: «از اوایل دهه ۹۰ پرورش قارچ در این منطقه رونق گرفت و از سال ۹۳ و با مشارکت خانواده‌ها شهر شکوفا شد. از آن زمان هر خانواده یـک کارگاه تولیدی کوچک پرورش قارچ دارد که علاوه بر تأمین قارچ استان به دیگر استان‌ها و حتی صادرات هم فکر می‌کنند.»
با اینکه راه‌اندازی کارگاه‌های تولید قارچ توانسته خرامه را احیا کند و حتی نام آن را بر سر زبان‌ها بیندازد، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب راه زیادی هست و کمبودها، سرعت پیشرفت را از فعالان این عرصه گرفته است.
نبود صنایـع تبدیلی یکی از مشکلات تولیدکنندگان قارچ است که در حال حاضر به عنوان مانعی بر سر راه صادرات این محصول قرار گرفته است.
هم‌اکنون قارچ‌های تولیدشـده در خرامـه بـه شـیراز ارسـال می‌شـون د تـا بسته‌بندی و در بازار‌های کشـور عرضه شـوند، ولی به گفته پرورش‌دهندگان قارچ اگر فقط یک کارگاه بسـته‌بندی متمرکز در خرامه وجود داشته باشد، می‌توان رونق تولید و پرورش قارچ در این منطقه را چند برابر کرد.
درآمدزایی برای ۶۰۰ خانوار با تولید قارچ
تا قبل از آغاز پرورش قارچ در خرامه محصولات متنوعی در این شهرستان تولید می‌شد. خرامه آنقدر آب داشت که حتی گروهی از اهالی به کشت برنج می‌پرداختند.
کرامـت علیایـی که در حال حاضر یکی از تولیدکنندگان موفق صنعت قارچ در این شـهر اسـت، کشاورزی بود که برنج کشت می‌کرد. وی می‌گوید: «از ابتدای سال ۸۰ شرایط خیلی سخت شد تا جایی که در سال ۸۵ خشکسالی به اوج خودش رسید و همه چیز را خراب کرد. قبل از آن به کشت برنج مشـغول بودم و سـالانه نزدیک به ۸۰ تن برنج برداشـت می‌کردم، اما با خشک‌شدن آب رودخانـه کـر مجبـور به مهاجرت به بندرعباس شـدم و برای گذران زندگی به مسافرکشی روی آوردم.»
علیایی ادامه می‌دهد: «قبل از اینکه دوباره به زادگاهم بازگردم، در بندرعبـاس با پرورش قارچ آشـنا شـده بودم و دو سـال آخر سـکونت خود در بندرعباس را به تحقیق در این باره گذراندم. از سال ۹۳ با گذراندن دوره‌های آموزشی سـازمان فنی و حرفه‌ای به عنوان اولین تولیدکننده قارچ در خرامه فعالیت خـودم را آغـاز کردم.»به گفته علیایی، اولیـن کارگاه تولید قارچ را به کمک همسرش در پشت‌بام منزلشان راه‌اندازی کرده است.
این پرورش‌دهنده برتر قارچ با بیان اینکه از مزیت‌های پرورش قارچ این است که به آب کمی نیاز دارد و امکان ایجاد شرایطی همچون دما و رطوبت مناسب به صورت مصنوعی و با کمترین هزینه برایش امکانپذیر است، می‌گوید: «کارگاه کوچکمان را در مدت شش سـال به پنج واحد پرورش قارچ تبدیل کردیم. البته آب و هـوای معتدل بین ۲۰-۱۵ درجـه خرامه از عوامل موفقیت پرورش قارچ در این شهرسـتان است.با وجود این شـرایط نیاز به هیچ‌گونه هزینه جانبی برای سـرمایش و گرمایش سـالن‌های تولید وجود ندارد.».
ویژگی بارز آقای علیایی این است که در حال حاضر در کنار اداره سـالن‌های پرورش قارچ خودش، مشـغول آمـوزش به اهالی خرامه و کمک به راه‌اندازی کارگاه‌های خانگی آنهاست. تلاش و آموزشی که نتیجه آن احداث ۳۰۰ واحد تولید قارچ بوده و این تعداد برای ۶۰۰ خانوار درآمدزایی کرده است.
ظرفیتی که برای ۳ هزار نفر اشتغالزایی می‌کند
پرورش قارچ که با حمایت بسیج سازندگی و همراهی کارشناسان این نیرو توانسته شهرستان خرامه را به قطب تولید این محصول در کشور تبدیل کند، علاوه بر مهاجرت معکوس در این منطقه آنقدر اشتغالزایی کرده که برخی صنایع بزرگ را زیرسایه خود قرار داده است.
به عنوان مثال، هم‌اکنون کارگاه بزرگی برای صنعت ذوب آهن در خرامه در حال ساخت است که اعلام شده ظرفیت اشتغالزایی برای ۲۰۰ نفر را دارد، این در حالی است که با احداث کارخانه کمپوست‌سازی در خرامه میزان تولید قارچ در این شـهر بـه پنج برابـر میـزان تولید کنونی خواهد رسـید و این میـزان برای نزدیک به ۳ هزار نفر ایجاد اشتغال می‌کند.
هر چند حمایت‌های سپاه و بسیج سازندگی و همکاری‌ها و تسهیلات اعطایی آن‌ها باعث راه‌اندازی کارگاه‌های قارچ شده و در طول این مدت هم قدرت مضاعفی به تولیدکنندگان این محصول داده است، اما برای گسترش کار و صادرات قارچ خرامه به دیگر کشور‌ها هنوز هم به نگاه ویژه مسئولان و همراهی آنان با فعالان این عرصه نیاز است.
منبع: جوان انلاین
