هشدار: در شاهراه افزایش تولید قارچ با حداکثر سرعت برانید!

بازار قارچ در سالهای پیش رو داغ داغ است و نیاز برای افزایش تولید قارچ بیش از پیش حس می‌شود! این را نه تنها پیش‌بینی‌های بازار قارچ تا ده سال آینده نشان می‌دهد، بلکه کمبود قارچ در بازارهای ایران، آلمان، هلند و سایر کشورها هم در چند ماه گذشته حاکی از نیاز به قارچ بیشتر بوده است.

آینده‌بینی و دوراندیشی باعث تغییر سیاست‌های کلان کشورهای مختلف شده‌است. آنها در چند سال گذشته چنان میزان تولید خود را بالا برده‌اند که ما علی‌رغم افزایش تولید در سال‌های گذشته، از فهرست ده تولیدکننده قارچ برتر جهان حذف شدیم. حالا زمان آن است که تدبیری بیاندیشم. قبل از آن که بازار را به همسایگان افغانی، اردنی، ترکمنستان، عربستانی، اماراتی و ترکیه‌ای خود بسپاریم، حداقل مهار بازار خود را در دست بگیریم.

سیاست جهانی برای تولید قارچ چیست؟

مهمترین کاری که در کشورهای مختلف انجام می‌شود، پیش‌بینی حجم بازار قبل از تولید است. هر ساله متخصصان پژوهش‌هایی درباره بازار انواع قارچ‌ها تا چند سال آینده را بر اساس مطالعات میدانی و پردازش آماری انجام می‌دهند. سپس آن را در قالب مقاله به تولیدکنندگان ارائه می‌کنند. این مقالات به سیاست‌گذاران و دولتمردان نگاه ژرف‌تری از بازار می‌دهد. همچنین کمک می‌کند استراتژی درستی برای افزایش حجم تولید قارچ در مزارع اتخاذ شود.

به کمک این پیش‌بینی حجم بازار و تقاضای قارچ، می‌توان مشخص کرد. یعنی چه میزان قارچ باید تولید شود و هر مزرعه تا چه حد از این حجم را می‌بایست پوشش دهد. متناسب با این نیاز است که تسهیلات بانکی تعریف می‌شود و متقاضیان به سمت تولید سوق داده می‌شوند.
بدون داشتن هدف معلوم، برخی تولیدکنندگان با ضرر و زیان ناشی از هدررفت سرمایه مواجه خواهند شد.

مهمترین کمبود کشور ما، نبود چنین پیش‌بینی تقاضای قارچ در سال پیش رو است. در نتیجه نبود یک نقشه راه مشخص برای رسیدن به حجم مورد نظر است. البته این امر در تمامی بخشهای کشاورزی و سایر صنایع ایران به چشم می‌خورد و متاسفانه یک مشکل عمومی در بخش سیاست‌های کلان محسوب می‌شود. اما در بخش صنعت قارچ، به نظر می‌رسد که این اهمال در ارزیابی بازار و عدم افزایش تولید قارچ به زودی به قیمت نابودی این صنعت تمام خواهد شد.

ما چه رسالتی برای پیشتازی در قافله تولید جهانی داریم؟

آنچه در بضاعت هر کدام از ما برای داشتن حضور موثر و حتی پیشتازی در این صنعت است، بی‌شک دانش‌افزایی و استفاده از منابع بروز دنیا در زمینه بازار قارچ، شناخت فناوری‌ها و سیستم‌های بروز تولید و پرورش قارچ، و در نتیجه شناخت رقبا است.

با آگاهی از آنچه در جهان پیرامون قارچ رخ می‌دهد، و شناخت میزان رشد بازار جهانی، بطور قطع با وجود خلا شناخت بازار داخلی می‌توان حداقل به آگاهی نسبی از پیرامون خود و حجم صادرات ممکن پی برد. به علاوه با ارزیابی اخبار روز، میتوان از رشد و قدرت همسایگان و رقبای مجاور در افزایش تولید نیز در بازار قارچ مطلع گشت.

البته این امر نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتر و هدفمند در این صنعت است.

به چه میزان، افزایش تولید قارچ لازم داریم؟

طبق گزارشهای جهانی، پیش‌بینی می‌شود که بازار جهانی قارچ تا سال ۲۰۲۸ با ضریب رشد ۹.۳٪ به ارزش ۱۰۰.۰۴ میلیارد دلار از ۵۱.۵۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ برسد!

به علاوه بازار قارچ خشک نیز که در سال 2021 3.9 میلیارد دلار ارزش داشت، تخمین زده می‌شود تا سال 2031 به 8.6 میلیارد دلار برسد و تا 2031 با CAGR 8.6 درصد افزایش داشته باشد.

علاوه بر این خبرها حاکی از این است که در ماه‌های گذشته با صادرات به کشورهای همسایه به ویژه عراق، بازار داخلی دچار کمبود قارچ و در نتیجه افزایش قیمت شده‌است. این در حالی است که ما هنوز در صنایع تبدیلی ورود نکرده‌ایم و حجم بازار موجود را مورد بررسی قرار نداده‌ایم.

این بررسی‌ها و توجه به این که ما هیچ جایگاهی در صادرات قارچ در جهان نداریم، نشان می‌دهد که باید با اتخاذ سیاست درست برای پر کردن بازار داخلی، با حداکثر توان بازارهای خارجی را نیز در دست بگیریم.

این یعنی به حجم تولید بالایی نیازمندیم که تعیین رقم دقیق آن کار متخصصانی است که دولتمردان باید در صدد به کارگیری دانش و تخصص آنها در این راستا باشند. هر چه هست، آمار کنونی نشان می‌دهد، سرعت ما در شاهراه افزایش تولید قارچ بسیار کم است. پس باید با شتاب بیشتری به تولید قارچ بپردازیم.

مولف:

به قلم سردبیر هاگ