هیفای قارچ چیست و چه نقشی در قارچ ایفا می‌کند؟

هایف چیست؟ هیفای قارچ چیست و چه نقشی در قارچ ایفا می‌کند؟ اگر درباره کاربردهای متنوع قارچ و میسلیوم شنیده باشید، حتما اسم هیفا(هایف) یا هیف قارچ به گوشتان خورده است.

در این نوشتار می‌خواهیم با این ساختار مرموز زیرزمینی(هیف) که نبض حیات در کره زمین را به دست دارد آشنا شویم.

تعریف هیفای قارچ(هایف چیست؟)

 هیفا (نخینه) شاخه‌های رشته‌ای نخ مانند بلندی هستند که در قارچ‌ها و اکتینوباکتری‌ها می‌توان آنها را یافت. از کنار هم قرار گرفتن آنها میسلیوم تشکیل می‌شود. 

ساختار هیفا

هر هیف قارچ حداقل از یک سلول تشکیل شده است. توسط یک دیواره سلولی محافظ – معمولاً از کیتین – ساخته شده است. حاوی سپتوم‌های داخلی است که به عنوان تقسیم کننده سلول‌ها عمل می‌کند. هیف‌ها ​​تقریباً 4 تا 6 میکرون اندازه دارند.

رشد هیفای قارچ

رشد هیفا با گسترش دیواره‌های سلولی و اجزای داخلی از نوک آنها اتفاق می‌افتد. در طول رشد نوک، یک اندامک تخصصی به نام spitzenkörper (کلمه‌ای آلمانی به معنی بخش فوقانی)، با نگهداری وزیکول‌های حاصل از دستگاه گلژی و رها کردن آنها در امتداد راس هیفا، به تشکیل دیواره سلولی و ساختارهای غشایی جدید کمک می‌کند.

همانطور که spitzenkörper حرکت می‌کند، نوک هیفا از طریق آزاد شدن محتویات وزیکول، که دیواره سلولی را تشکیل می‌دهد، و غشای وزیکول، که یک غشای سلولی جدید ایجاد می کند، گسترش می‌یابد. با گسترش هیفا، سپتوم‌های جدید می توانند برای تقسیم داخلی سلول‌ها ایجاد شوند. انشعاب مشخصه هیف‌ها نتیجه تشکیل یک نوک جدید از هیفا یا تقسیم نوک در حال رشد است.

نقش هیفا در رشد قارچ

متناسب به نیازهای خاص هر گونه قارچ، هیفا ممکن است نقش‌های مختلفی در قارچ ایفا کند.

در زیر لیستی از متداول‌ترین نقشهای آن را فهرست کرده‌ایم:

جذب مواد مغذی از میزبان

برخی از هیفای قارچ های انگلی برای جذب مواد مغذی در یک میزبان خاص تخصص دارند. این هیف‌ها دارای نوک‌های تخصصی به نام haustoria هستند که برای به دست آوردن مواد مغذی به دیواره سلولی گیاهان یا بافت‌های موجودات دیگر نفوذ می‌کنند.

جذب مواد مغذی از خاک

برخی از گونه‌های قارچی (مثلاً میکوریهیزا ) رابطه همزیستی با گونه‌های گیاهی آوندی ایجاد کرده‌اند. قارچ‌ها هیف‌های تخصصی به نام آربوسکول را تشکیل می دهند که می‌توانند در ریشه یا شاخه گیاهان آوندی یافت شوند و برای جذب مواد مغذی و آب از خاک عمل می‌کنند. به این ترتیب، هیفای قارچ با افزایش دسترسی گیاهان به مواد مغذی در خاک و در عین حال تسهیل رشد خود، به گیاهان کمک می‌کند.

سازه های تله

در برخی از گونه‌ها، هیفای قارچ به ساختارهای تخصصی به دام انداختن نماتد تبدیل شده‌اند که از شبکه‌ها و ساختارهای حلقه‌ای برای به دام انداختن گونه‌های نماتد استفاده می‌کنند.

حمل و نقل مواد مغذی

چندین گونه قارچ هیفهایی متشکل از ساختارهای وتر مانند را نشان می‌دهند که آکوردهای میسلیوم نام دارند. توسط قارچ‌ها (مانند گلسنگ ها و قارچ‌ها) برای انتقال مواد مغذی در فواصل دور استفاده می‌شود.

طبقه بندی هیفا

به طور کلی هیف قارچ را می‌توان بر اساس صفات زیر طبقه بندی کرد:

ویژگی‌ های هیف قارچ

ویژگی‌های هیف روش مهمی برای طبقه‌بندی گونه‌های مختلف قارچی است. سه ویژگی اصلی در هیف قارچ وجود دارد:

ترکیب هیف

گونه‌های قارچی نیز بر اساس سیستم های هیف موجود در آنها طبقه بندی می شوند. چهار زیرگروه کلی هیفای قارچ وجود دارد:

انکسار هیف

در زیر میکروسکوپ، ظاهر هیف‌های روغنی یا دانه‌ای زیر میکروسکوپ را گلئوپلروز می‌نامند. این اصطلاح همچنین برای طبقه‌بندی بیشتر هیف‌های گونه‌های مختلف استفاده می شود.

تقسیم سلولی

هیف قارچ ها را می توان بر اساس وجود سپتوم‌های داخلی (سپتات در مقابل گونه‌های آسپتات) نیز طبقه‌بندی کرد. هایف را می توان از گونه‌هایی که از طریق تقسیم سلولی شبه هیف تولید می‌کنند نیز متمایز کرد.