کتاب قارچ تکمه‌ ای تالیف مهندس حسین متقی

کتاب قارچ تکمه‌ ای تکنولوژی پرورش تولید شناسایی و کنترل آفات بیماری‌ها تالیف مهندس حسین متقی نشر آییژ می باشد.

• عنوان: کتاب قارچ تکمه‌ ای تکنولوژی پرورش تولید شناسایی و کنترل آفات بیماری‌ها
• تألیف: مهندس حسین متقی
• ناشر: آییژ
• قطع: وزیری
• نوبت چاپ: اول
• تاریخ چاپ: ۱۳۹۷
• تیراژ: ۱۰۰۰
• صفحات: ۲۸۰
• شابک: ۹-۶۳۹-۹۷۰-۹۶۴-۹۷۸

مقدمه کتاب قارچ تکمه ای

در کتاب قارچ تکمه‌ ای که پایه و اساس غالب مباحث و مندرجات علمی و فنی آن ترجمه و برداشت‌هایی گزینه‌ای از کتاب The Cultivation of Mushroms و کتب دیگر که در منابع ذکر گردیده و نیز دستاوردها و تجارب نویسنده می‌باشد. در این کتاب سعی بر این گردیده است که با توجه به وضعیت آب و هوایی و امکانات آزمایشگاهی و تجهیزات و ماشین‌آلات و مواد اولیه موجود در ایران، راهکارها و اطلاعات مورد لزوم در رابطه با پروسه تولید قارچ در اختیار علاقه‌مندان قرار داده شود.

صنعت و تولید قارچ

در کشورهایی که صنعت قارچ کاری از قدمت و فن‌آوری برتری برخوردار می‌باشد، انجام مراحل مختلف مربوط به تولید، به‌ وسیله بخش‌های خصوصی مورد وثوق صورت میگیرد. لذا سطح خدمات مدیریت یک واحد تولید قارچ، با توجه به کاهش مسئولیت‌های مختلف ازجمله بازاریابی و تهیه مواد خام کمپوست و خاک‌ پوششی، سوپلیمان، تهیه اسپان، فروش و … منحصراً به قسمتی از تولید معطوف می‌گردد.

در واحدهای تولید قارچ ایران به علت فقدان و یا وجود نادر اینگونه بخش‌های خصوصی، غالباً تمام مراحل فوق را رؤسا عهده‌دار هستند. با توجه به در دسترس نبودن برخی از امکانات فنی، ماشین‌آلات و ابزار و تجهیزات خاص آزمایشگاهی واحد تولید، لاجرم گستردگی وظایف مدیریت واحد، انجام کلیه مراحل ذکر اشد، تحت آن مدیریت غالیة از کیفیت لازم برخوردار نبوده و از این نظر راندمان تولید در واحد سطح در مقایسه با واحدهای تولیدی کاملاً صنعتی و پیشرفته مطرح در جهان، در سطح نازل‌تری قرار دارد.

بهداشت و تولید قارچ

قارچ نیز مانند هر موجود زنده گیاهی دیگر دارای نیازها و حساسیت‌هایی در مقابل شرایط و عوامل غیرطبیعی می‌باشد. اما به علت وضعیت خاص خود، قادر به تهیه مواد غذایی از طریق فتوسنتز نبیست. لذا مواد غذایی موردنیاز آن بایستی بصورت پرورده و آماده در اختیارش قرار داده شود. بنابراین تهیه مواد غذایی سلکتو قارچ یعنی کمپوست پاستوریزه و عاری از هرگونه آفات و امراض و نیز تهیه اسپان خالص نژاد موردنظر، بایستی فاقد هرگونه آلودگی باشد.

این امر، آزمایشگاه‌ها، تجهیزات، ماشین‌آلات و مواد اولیه ویژه‌ای را طلب می‌نماید، که صرفاً با برخورداری از مدیریت کارآزموده قابل وصول خواهد بود. در قارچ کاری یک مدیریت آگاه و کارآمد باید مسائل و مراقبت‌های بهداشتی را در اولویت کامل قرار دهد. بهداشت خوب موجب جلوگیری از حضور آفات و بیماری‌ها می‌گردد. در این صنعت تولیدی، شعار “پیشگیری بهتر از درمان است” مصداق عینی دارد. زیرا تا زمانیکه یک واحد تولیدی مراقبت‌های بهداشتی را دقیقاً رعایت نماید (البته ضمن اعمال قانونمندی‌ها و استانداردهای طول پروسه تولید) می‌تواند به تولید مطلوب خود مطمئن باشد.

در غیر اینصورت یعنی زمانیکه آلودگی به هر شکل ظاهر گردد، کاهش تولید رخ خواهد داد. هرچند که درمان‌هایی بر آن متصور است، اما درمان محصول آن دوره کشت، علاج ناپذیر به نظر می‌رسد. به علت گستردگی دامنه علوم مربوط به قارچ و لزوم اشراف و برخورداری از تخصص‌های مورد شمول (به‌عنوان نمونه احداث استاندارد بنای واحد تولید و آزمایشگاه تولید اسپان و ملحقات, تأسیسات، ماشين آلات و تجهیزات، تهیه کمپوست سلکتی، تولید اپان، افات و بیماری‌های قارچ و علوم مربوط به آنها و …) اعمال مدیریت صحیح و کاربردی در این رشت تولید ضروری به نظر می‌رسد.

تنظیم و اجرای عملی بهداشت

محققین و عزیزانی که به امر تولید قارچ اشتغال دارند، به تأثیر و اهميت کاربری و اجرای صحیح و به موقع هر یک از پارامترهای بی شمار موثر در راندمان تولید آگاهی دارند.
این پارامترها شامل:

• درجه حرارت
• رطوبت نسبی هوا
• میزان گاز کربنیک
• مقدار تبخیر
• رطوبت کمپوست و خاک
• رعایت بهداشت محیط کار و کشت
• استفاده از مواد اولیه خالص و کیفی
• میزان استاندارد اختلاط مواد
• عمل آوری کمپوست و خاک پوششی
• پروسه پاستوریزاسیون کمپوست سلكتبوه اسبان خالص
• استفاده به موقع از سموم و مواد ضدعفونی کننده جهت پیشگیری و مبارزه با آفات و بیماری ها 

آنها بر حسب تجربه دریافته اند که هرگونه رفع الوقت و عدم دقت و مراقبت در تنظیم و اجرای عملی و دقیق هر یک از موارد، می‌تواند تولید کننده را از اهداف اصلی تولید بازدارد. همچنین در نهایت منجر به ضرر و زیان های جبران ناپذیر شود. این کتاب صرفا دریچه ای است به جهان قارچ کاری و علوم مربوط به قارچ. یعنی این موجود زنده و پیچیده و دقیقا قانونمند آنقدر گسترده و نامتناهی است که ادعای اطلاع کامل و احاطه بر آن مقرون به مقبولیت نیست.

اینجانب با شناخت پوسته ای از این دانش، دست به کار انتشار این مجموعه زدم. تا شاید بتواند ره توشه ای برای ادامه تحقیق و بررسی محققین و دانش پژوهان و نیز ساماندهی مشکلات آن دسته از عزیزانی باشد که به نحوی نیازمند کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه می باشند. در خاتمه قطعا این مجموعه خالی از نقص و کاستی نیست. لیکن با عنایت به مراتب، اینجانب در حد بضاعت موظف به ادای دین و تقديم امانت گردیدم.