کوچک شدن بازار قارچ خوراکی
بسیاری از واحدهای تولیدکننده قارچ خوراکی ژنراتور ندارند
این نکته به ویژه برای تهیه سالادهایی که در ترکیب آنها از قارچ خام استفاده میشود، اهمیت دارد. البته قیمت قارچ فله که در بسته بندیهای ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرمی به مغازهها ارائه میشود تا بر اساس وزن مورد تقاضای مشتری فروخته شوند، از کیلویی ۲۸ هزار تومان به بالا است. تحولات قیمت قارچ در دو سال اخیر، تقریبا همپای سایر کالاهای خوراکی مشابه بوده است.با این تفاوت که در اوایل سال جاری، شاهد یک دره عمیق در قیمت قارچ خوراکی بودیم. این روزها در حالی بازار با کاهش عرضه و افزایش قیمت قارچ خوراکی مواجه است که در ابتدای سال جاری قیمت این محصول بهشدت روند کاهشی داشت و قیمت عمدهفروشی هر کیلوگرم قارچ تا ۸ هزار تومان هم افت کرد.آن زمان فعالان بازار مواد خوراکی پیش بینی کردند که این کاهش قیمت پایدار نخواهد بود و به متضرر شدن بسیاری از قارچ کاران و تعطیلی سالنهای پرورش قارچ منجر خواهد شد که بازگشت قیمت قارچ خوراکی به دامنه قیمتی حدود ۳۰ هزار تومان در هر کیلوگرم را به دنبال خواهد داشت.
قطع برق و افت کیفیت و تولید قارچ
محمد حسن افشار یکی از فعالان صنعت قارچ درباره تحولات اخیر بازار این ماده غذایی میگوید: یکی از عمدهترین مسائلی که در کاهش تولید و کمبود قارچ در بازار موثر بوده، بحث قطعی برق است. بسیاری از واحدهای تولیدکننده قارچ خوراکی، ژنراتور ندارند و زمانی که برق قطع میشود اگر سالن در حال قارچدهی باشد کلیه قارچها به اصطلاح پشت باز میشوند. در نتیجه سالنی که باید طی یک هفته قارچ بدهد، ظرف یک روز تبدیل به سالنی مملو از قارچ درجه ۳ میشود. افشار با بیان اینکه دوره تولید قارچ از زمانی که سالن پر میشود تا زمان برداشت ۳۶ روز طول میکشد و با احتساب ۲۰ روز زمان باردهی۵۶ روز میشود، افزود: با توجه به اینکه در بهار بازار قارچ شاهد کاهش جدی قیمتها بود، بهطوری که قارچ کاران محصول خود را حتی تا کیلویی ۶هزار تومان هم فروختند، در نتیجه تعداد زیادی از قارچکاران از چرخه تولید خارج شدند زیرا تولیدکنندگان پس از این شوک قیمتی، قادر به تهیه کمپوست و خاک نبودند در نتیجه بسیاری از سالنها خالی ماند و به این ترتیب عرضه قارچ در مقطع کنونی کم شده است.
افزایش قیمت نهادههای تولید
مهمترین نهادههای تولید قارچ را کود مرغ تشکیل میدهد.این نهاده اخیرا به دلیل کاهش جوجهریزی در مرغداریها، کاهش تولید را تجربه کرده که به افزایش قیمت تا بیش از ۲ برابر منجر شده است. اما نکته جالب اینکه تا دو هفته پیش، با وجود افزایش قیمت نهادههای تولید قارچ خوراکی، چون بازار با کاهش ۳۰ درصدی تقاضای خرید مواجه بود، تاثیری در قیمت فروش قارچ نداشت. اما اکنون با بلااستفاده ماندن ۶۰ درصد از ظرفیت سالنهای تولید قارچ، شاهد افزایش قیمت هستیم. در واقع کاهش تولید قارچ، با سرعتی فراتر از کاهش تقاضا حرکت کرده است. رضا حسنی که در میوه فروشی خود قارچ نیز عرضه میکند در این خصوص به خبرنگار ما گفت: قبل از کرونا، حدود نیمی از فروش ما به فست فودها بود که این بخش از فروش ما با رکود جدی مواجه شد. اما در ماههای اخیر، شاهد برگشت این مشتریان خود هستیم.تا دو سه هفته پیش هر چقدر به وانت باری که برای ما محصولات مختلف از جمله قارچ میآورد سفارش میدادیم، مشکلی نبود.اما خود ما سفارش مان را در حدود ۱۰ کیلوگرم در روز کنترل میکردیم چون قارچ محصولی است که زود خراب میشود. اما اکنون در هفته، فقط ۳ بسته ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرمی به میوه فروشی ما قارچ تحویل میدهد در حالی که تقاضای ما حدود ۲ برابر یعنی ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم در هفته است.
بازار در انتظار کاهش قیمت
حسنی درباره پیش بینی خود از تحولات بازار قارچ گفت: تجربه سالهای گذشته نشان میدهد که با کاهش دمای هوا و از نیمه دوم شهریور، عرضه قارچ افزایش پیدا میکند. چون سالنهای تولید قارچ به هوای خنک احتیاج دارند و برخی از آنها، در اوج گرما از سطح زیر کشت خود کم میکنند تا هزینه برق کمتری پرداخت کنند. اما به محض تعدیل درجه هوا، تولید خود را به حداکثر میرسانند و به تبع آن، قیمتها اندکی کاهش مییابد. به گفته وی، قارچ یک محصول ساده و کاملا داخلی است و تحولات سیاسی و قیمت ارز و…روی آن تاثیر مستقیم نمیگذارند. هر چند اگر اوضاع مالی مرغداریها به هم بریزد، تاثیر خود را بر بازار قارچ هم نشان میدهد. ولی این تاثیر، چندان چشمگیر نیست.