احیاء بستر پس از خاک ورزی در پرورش قارچ
پارامترهای اقلیمی در طول دوره احیاء بستر پرورش قارچ
احیاء بستر پس از خاک ورزی در پرورش قارچ امری بسیار ضروری است. در حین اجرای عملیات خاک‌ورزی در پرورش قارچ، رشته‌های میسیلیوم پاره و به اجزاء کوچک تر تقسیم میشوند.
در طول عملیات احیاء رشته‌های کوچک در بستر شروع به رشد کرده و توده میسیلیومی مجدداً تشکیل میشوند تا مجدداً بستر با میسیلیوم قارچ کامل پر شود. با اجرای Cacing میسیلیوم شانس رویش در همه قسمت‌های خاک را خواهد داشت.
پس از اتمام دوره احیاء وضعیت ایده‌آل بستر آنست که شبکه میسیلیومی خوب و قوی در داخل خاک بر روی آن تشکیل شود. ارتباط خوبی بین میسیلیوم‌های بالغ در کمپوست و میسیلیوم‌های جوانتر در خاک پوششی باید به وجود آمده باشد.
این موضوع سبب میشود تا جذب و انتقال آب و مواد غذایی از کمپوست به سطح خاک پوششی بدون اختلالی انجام شود.
فاکتورهای اقلیمی مهم برای رشد رویشی میسیلیوم
دما
احیاء میسیلیوم‌ها، به‌ویژه آن دسته از میسیلیوم‌ها که در سطح خاک پوششی وجود دارند، مهم است. دمای هوا 25 درجه سانتی گراد برای رشد میسیلیوم ایده‌آل است ولی ممکن است سبب افزایش دمای کمپوست شود. اگر دمای کمپوست به بالاتر از 27 درجه سانتی‌گراد رسید، توصیه میشود دمای هوا بین 21 تا 25 درجه تنظیم شود.
غلظت co2
با حفظ غلظت co2 محیط در محدوده ppm 4000 ، میسیلیوم به رشد رویشی خود ادامه خواهد داد. در داخل کمپوست این مقدار ممکن است به محدوده Goov-7000 ppm نیز برسد. غلظت بالاتر از 4000 ppm اثر تحریکی بر رشد رویشی بیشتر میسیلیوم خواهد داشت ولی غلظت بالاتر از 6000 ppm اثر کاهشی و حتی ممکن است اثرمنفی بر رشد رویشی میسیلیوم داشته باشد.
رطوبت نسبی Relative humidity
رطوبت نسبی 95% – 100% در طول مرحله احیاء برای رشد رویشی میسیلیوم ایده‌آل است.
نکات پرورشی در طول دوره احیاء
هدف از دوره احیاء هدف از دوره احیاء تلقیح کامل یکنواخت لایه به خاک پوششی و سطح آن بدون تحریک بستر در تولید قارچ‌های زودهنگام و بی موقع است. بر اساس توضیحات فوق، با حفظ دمای بستر و سالن و با حداقل خروج co2 و رطوبت نسبی از سالن این امر میسر است و بدان معنی است که در این دوره نیازی به ورود هوای تازه به سالن نخواهیم داشت.
فعالیت بیولوژیکی میسیلیوم برای رشد و توسعه سبب تولید گرما، co2 و افزایش میزان رطوبت نسبی سالن خواهد شد و کنترل اقلیم سالن تنها در صورت افزایش پارامترها از حد مجاز و ایده‌آل صورت خواه.
بکارگیری سیرکوله
بکارگیری سیستم سیرکوله با هوای برگشتی در حداقل ممکن و تنها با هدف جلوگیری از ایجاد اختلاف دمای بین نقاط مختلف کمپوست و نیز در صورت نیاز به کویل‌های آب سرد ضرورت دارد. دریک شرایط ایده‌آل، ممکن است حتماً به سیرکوله نیز نیازی احساس شود.
در صورت نیاز به کاهش گرمای سالن و به کارگیری کویل‌های آب سرد، تنها هوای سیرکوله با هدف co2 در مطلوب‌ترین میزان خود به کار بگیرید.
به منظور جلوگیری از پیشامد فوق، توصیه میشود تا دمای کمپوست تا قبل از زمان اجرای خاک‌ورزی با استفاده از کویل آب سرد و هوای سیرکوله، در دمای 25-24 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.
در طول دوره احیاء ممکن است دمای کمپوست به 27 درجه سانتی‌گراد بدون نیاز به کویل آب سرد رسیده و حفظ شود.
غلظت co2 هوا
غلظت co2 هوا با توجه به میزان هوابند بودن دیواره‌های سالن، هواساز و میزان فعالیت میسیلیوم ممکن است بین 3000 – 10000 ppm برسد.
به منظور تأمین و ایجاد یکنواختی در میزان رطوبت خاک پوششی بعضاً آبیاری سبک در حدود 1 لیتر بر مترمربع، پس از عملیات خاک‌ورزی صورت میگیرد که اثر آن ایجاد یک میسیلیوم قوی‌تر در بستر خواهد بود. در صورتی که میسیلیوم کم و ضعیف پس از خاک ورزی بر روی بستر مشاهده شد، بهتر آنست که این آبیاری انجام نشود زیرا که سبب تأخیر در رشد میسیلیوم و اختلال در احیاء بستر خواهد شد.
در طول دوره احیاء هیچگونه آبیاری نیاز نخواهد بود و در این صورت طول دوره احیاء 1 روز طول خواهد بود.
هفت عامل طولانی شدن دوره احیاء در پرورش قارچ
- میسیلیوم خیلی کمی در خاک پوششی و یا میزان کمپوست Cacing کم
- طول دوره رشد میسیلیوم در خاک و کمپوست خیلی طولانی شده باشد. (میسیلیوم ها به شکلی به مرحله بلوغ خود رسیده باشند)
- در اثر خاک‌ورزی خیلی عمیق و یا آب زیاد بین کمپوست و خاک پوششی فاصله‌ای ایجاد شده باشد.
- دمای هوا خیلی پائین با توجه به فعالیت زیاد کمپوست
- قرار داشتن فن سالن در وضعیت سرعت بالا به دلیل وجود اختلاف دما در نقاط مختلف کمپوست
- رشد میسیلیوم در کمپوست کمتر از حد نرمال و یا وجود میسیلیوم بیش از حد در سطح زیرین خاک پوششی روی بستر.
- خاک پوششی مصرفی بیش از حد سنگین و فشرده باشد.
خاک ورزی
تکنیک دوم پس از پوشش خاک به روی بستر مورد استفاده قرار میگیرد. خاک ورزی یا است هدف از شکل گیری داخل اختلاط سیلیوم قارچ در داخل خاک پوششی به منظور تشویق رشد بافت یکدست در تمام خاک پوششی است. در عمق بستر، سلیوم ها در تمام نقاط بستر باید یک سرعت مشابه و یکسانی در رشد داشته باشند تا شرایط بوجود آمدن قارچ یکنواخت یکدست مهیا شود.
اهداف
- تهییج و تشجیع بستر برای ظهور یکدست قارچ در فلاش
- تحریک میسیلیوم برای التیام رویشی سیلیوم
- حذف لایه های انسدادی بین خاک و کمپوست همانطور که گفته شد یک لایه پوسیده در روی کمپوست و در محل تماس با خاک خشک پرسیلیوم که مانع از انتقال مواد غذایی و آب از کمپوست به خاک پوششی خواهند شد. اگر داخل با عمق کافی انجام شود. این لایه حذف خواهد شد.
- به وجود آوردن شرایطی مطلوب در جهت تبادلات گازی بین کمپوست خاک و محیط سالن پس از داخل انتظار می رود تا خاک بافت و ساختمانی باز و نرم داشته باشد. آبیاری های پیش از مراحل سبب چسبندگی خاک می شود. در فاز رویشی این موضوع مشکل و چالشی محسوب نمی شود زیرا با تجمع غلظت در خاک سبب رشد فزاینده سیلیوم می شود. پس از مراحل ساختمان خاک نرم و با رشد بدین ترتیب اجازه تبادلات گازی بهتر را خواهد این موضوع برای تکامل زایش مناسب بسیار عالی است.
شرایط اقلیمی سالن در طول کشت
پس از خاکدهی بهترین دما برای کمپوست قارچ است. در شرایطی که آلوده به یک در بستر وجود دارد بهتر است تا دما پایین تر از این حد نگهداری شود چون کپک سبز سرعت بیشتری نسبت به سلیوم قارچ در دمای بالا از خودنشان می دهد. در چهار روز اول پس از خاکدهی امکان خنک کردن سالن با هوای آزاد وجود دارد ولی بهتر است با هدف جلوگیری از ظهور قارچ پیش رسی در سالن به دلایل پایین غلظت خشک کردن بسته داخلی یا جریان و حرارت هوا در سالن بستگی به اختلافات دمایی کمپوست دارد. اگر تمام نقاط دمای یکسن داشته باشند.حداقل جریان هوا نیاز است و اگر اختلاف دما در کمپوست زیاد باشد بهتر است سرعت جریان هوا را افزایش درکمپوست های فعال و پس از کمپوست فاز سه در سالن، سالن بهتر است بهمراه جریان زیاد هوا به شدت خنک شود این کار سبب خروج حجم قابل توجهی از آب در حدود 6-8 لیتر در متر مربع می شود.
در چنین شرایطی است که خاک خشک خواد شد. مواردی نظیر رطوبت خاک پوششی، وزن کمپوست در متر مربع و میزان مواد مکمل مصرفی وجود پلاستیک و پوشش روی بستر به میزان خشکی خاک اثر گذار تعریف غلظت سبب نمک می شوند. کاهش میزان هوای آزاد به کاهش در اثر عملیات دست ورزی، رشته های سیلیومی از هم پاره خواهد شد و در طول دوره بهبودی دچار تکه های دارای انشعاب خواهند شد و قطعات سلیومی تا کمپوست به طورکامل درهم تنیده و یکی میشوند. باعملیات میسلیوم این فرصت را خواهد داشت در پخش بالایی خاک رشد و تنیده شود.
پس ازانجام دوره احیا بهترین وضعیت در بستر تشکیل یک شبکه نرم و توده دار از رشته های میسلیوم در سطح خاک پوششی می باشد که باید ارتباط مکفی بین میسلیوم های مانع در کمپوست و میسلیوم های جوان تر در خاک ایجاد کرده باشد.
این شبکه بوجود آمده اجازه خواهد داد تا پروسه جذب و انتتقال آب و مواد غذایی بدون انتقال از کمپوست تا سطح خاک پوششی انجام شود.
پارامترهای اقلیمی
تعدادی از فاکتورهای موثر در رشد رویشی خوب به شرح ذیل است.
دما – غلظت – ذرطوبت نسبی
دما
- احیاد بهبود سیلیوم بویژه در بستر بسیار مهم است. دمای هوای 25 درجه برای رشد سیلیوم ایده ال است اما ممکن است باعث افزایش دمای کمپوست شود پس اگر دمای کمپوست بالاتر از شد دمای بالاتر 21 و کمتر از 25 اغلب استفاده می شود.
غلظت
- با غلظت بالای گاز دی اکسید کربن در هوا، سیلیوم در وضعیت رشد رویشی خواهد ماند در کمپوست میزان CO2 افزایش یابد. غلظت بالای اثری تحریکی به رشد سیلیوم دارد و بالای اثر کاهشی و حتی اثر معکوس و به رشد خواهد داشت.
رطوبت نسبی
- رطوبت نسبی رطوبت 95 الی 100 درصد در طول دوره احیا سلییوم برای رشد و رویش ایده ال و مطلوب است.
تکنیک های پرورش در طول دوره احیا میسیلیوم
هدف از دوره احیا میسیلیوم در خاک تلقیح لایه خاک پوششی با سیلیوم بدون تحریک آن در جهت تحریک و تهییج در تشکیل میوه قارچ است. همانطور که در پاراگراف قبل اشاره شد، کمترین گرما، رطوبت و از سالن گرفته خواهد شد و این بمعنی عدم تهویه (هوای آزاد) اساس است.
فعالیت بیولوژیکی و میکروبی رشد میسیلیوم سبب تولید گرما وافزایش رطوبت نسبی می شود و کنترل شرایط اقلیمی ساکن تنها در زماین لازم است که این پارامترها از محدوده های ایده ال فراتر رفته باشند.
چرخش هوا در حداقل نگهداری شود و توصیه می شود تنها در شرایطی که اختلاف دمای قابل توجهی در کمپوست اساس وجود داشته و یا اگر قصد استفاده از کویل آب سرد (سیستم سرمایشی) را دارید استفاده شود در یک شرایط ایده آل فراتر ممکن است که اصلا از جریان هوا استفاده نشود. در صورت نیاز به استفاده از سیسستم سرمایشی داخل، باید به نحو از چرخش هوا(سیر کرد) استفاده شود که غلظت در حد بالا باقی بماند. به منظور پیش گیری از این مقوله (نیاز به سرمایش) اغلب دمای کمپوست تا قبل از دست ورزی خاک به دمای 21 -25 درجه پایین آورده می شود.
در طول دوره احیا دمای کمپوست ممکن است که به محدوده 27 بدون نیاز به سیستم سرمایش داخلی برسد غلظت هوای سالن 10000- 3000 در سالنهای کاملا ایزوله و سیلیوم های خاک در حال رشد خواهد رسید.
بلافاصله پس از ورزی با هدف شروع یکنواخت احیا و رطوبت دهی به خاک یک آبیاری سبک ممکن است انجام شود (البته در صورت وجود میسیلیوم قوی در بستر) در صورت میسیلیوم معمولی بهتر است از آبیاری پرهیز شود زیرا که سبب تاثر در رشد و احیا میشود.
در طول احیا آبیاری نباید انجام شود. طول دوره احیا بستر پس از دست ورزی خاک معمولا 1 تا 3 روز طول می کشد.
در صورت موارد ذیل ممکن است که دوره احیا طولانی تر شود.
- در صورت میسیلیوم های خیلی کوچک و ضعیف و یا میسیلیوم های ضعیف در مواد مورد استفاده
- دوره طولانی رشد میسیلیوم در بستر بدین معنی که از میسیلیوم های خیلی بالغ برای دوره احیا سریع استفاده شود
- عدم انجام تبادلات گازی بین کمپوست و خاک به دلیل آب زیاد بستر و یا دست ورزی سطحی خاک
- دمای هوای پایین سالن به دلیل کمپوست با فعالیت پایین
- سرعت بالای حرکت هوا (مسیرکوله) در سالن در شرایطی که اختلاف دما در نقاط مختلف کمپوست زیاد باشد
- سرعت رشد میسیلیوم ضعیف تر از شرایط سالن که سبب شود میسیلیوم در عمق خاک بماند
- خاک پوششی مصرفی خیلی سنگین و یا کوبیده شده باشد
هدف از شوک توقف باشد رویش میسیلیوم و تشویق آن به شروع رشد زایشی و تشکیل میوه است.
فاکتورهای اقلیمی
پارامتر اصلی بر توقف رشد رویشی سیلیومی تاثیر دارند.
دما – غلظت – رطوبت نسبی
- دما
دما یکی از مهمترین پارامترهای که شوک دمایی را سبب می شود. دمای کمپوست و هوا به صورتی پایین آورده میشود که سیلیوم ها یک واکنشی شک یا غافلگیری را از خود نشان می دهند. این شک سبب توقف رشد رویشی خواهد شد و سیلیوم درهم فشرده و شکل رشته های ضخیم به خود میگیرند.
- دی اکسید کرن
در طول دوره شوک دهی غلظت گاز باید کمتر از تقلیل یافته این موضوع سبب توقف رشد رویشی سیلیوم در خاک پوششی خواهد شد.
- رطوبت نسبی
کاهش دما و CO2 به طول کلی برای توقف رشد رویشی سیلیوم کافی است بعنوان یک محرک اضافی می توان رطوبت نسبی سالن را پایین آورد تا افزایش در تبخیر در سالن و بستر حادث شود. ولی تبخیر بیش از حد می تواند سبب خشکی در سیلیوم و مرگ آنها شود. این سیلیوم ممکن یک سطح زیادی را مثلا درطول زماین سرعت سیر کوله کاهش یافته بپوشاند به منظور دست یافتن به تغییرات اقلیمی فوق دما و استحصال شده از بستر افزایش خواهد یافت که این میزان باید افزایش حجم هوای ورودی به سالن قابل تنظیم خواهد در مجموع حجم هوای ورودی به سالن باید افزایش یابد.
تشخیص زمان شوک دهی
زمان شوک به طور اخذ بستگی به اهداف و نیاز های سالن دارد اگر شوک دهی به آهستگی صورت گیرد سیلیوم به رشد رویشی خود در سطح خاک دسته به مدت چندین روز ادامه خواهد داد شوک دهی حقیقی اغلب در مراحل اول صورت میگیرد. کشتکارهایی که برای برداشت از ماشین آلات برداشت استفاده صورت میگیرد کشتکارهایی که برای برداشت از ماشین آلات برداشت استفاده میکند به طور قطع همه سایزی قارچ به روی بستر نیاز دارند میسیلیوم قارچ باید به صورت کاملا یکنواخت در داخل خاک پوششی رشد کرده و پیش از شروع شوک دهی خاک را از میسیلیوم شود.
آبیاری
آبیاری همزمان به شروع شک سه وظیفه با نتیجه را همراه دارد
- سیلیوم هایی که بیش از حد در خاک پوششی رشد کرده اند با آب به بستر خواهند چسبید که این عمل به طور کلی برای ظهور فلاش قارچ یکددست مفید است.
- تشکیل میوه در عمق بیشتر یا خاک
- آبیاری سبب توقف رشد رویشی و انتقال به مرحله تولید میوه راحت صورت خواهد گرفت
به طور کلی آبیاری با هدف چسباندن سیلیوم ها به خاک یک عمل اضطراری و اتفاقی است که در برداشت های دست کم تر از برداشتهای ماشینی و مکانیکی انجام می شود.
الگوی دمایی
سرعت پایین آمدن دمای هوا کمپوست تشکیل میوه قارچ در بستر را تحت تاثیر قرار می دهد. کاهش سریع دمای کمپوست عموما بی اختیاری در تشکیل قارچ را سبب می شود. کاهش دمای کمپوست پایین تر از نیز میوه زیادی بر روی بستر تولید میکند.
کاهش تدریجی و طولانی مدت دما سبب می شود تا سیلیوم رشد رویشی در مرحله ای و زمان نامناسب را شروع کند و این بدین معنی است ظهور غیر معمول و دور از انتظار بر روی بستر را خواهیم داشت میزان فعالیت و مناسب کمپوست به منظور حفظ و اجرای وره شوک دهی معقول بسیار مه است.
در نمودار زیر دو روشی کاهش دمای کمپوست و هوا از مرحله شوک دهی نشان داده می شود.
روش شوک دهی تدریجی و آرام
رشد سیلیوم به صورت همزمان در هم نقاط بستر متوقف نمی شود ولی رشد سیلیوم در خاک برای چندین رود ادامه خواهد داشت. میوه های تشکیل شده به روی بستر در مراحل مختلف تکال و رسیدن خواهند بود و عملیات برداشت در روزهای بیشتری انجام خواهد شد. این روش شوک دهی، برای میوه دهی کمی ایجاد می کند و معمولا برای نژادهایی که میوه دهی بی اختیار زیاد (حساس به شرایط شوک دهی) استفاده می شود.
روش شوک دهی سریع و فشرده
رشد سیلیوم همزمان انجام می شود تمام میوه های قارچ با یک سن بر روی بستر ظاهر و رشد می شود تحریک تشکیل میوه قارچ بیشتر انجام میوشد. این روش هوادهی معمولا برای برداشتهای ماشینی ویا نژادهایی که با رشد کم (تبدیل ناز رویشی به زایشی کم) استفاده میشود. مشکلی که با این روش حادث می شود این است که میزان قال توجهی از فعالیت کمپوست از دست می رود که سبب ایجاد مشکلات آتی در تشکیل و تکامل رشد میوه بر روی بستر می شود.
اگر یک نژاد با رشد کم (تبدیل ناز رویشی به زایشی کم) که بازداشت ماشینی خواهد داشت مورد استفاده فرا گیرد حدود سطحی از دو روش و توصیه می شود.
برای شوک دهی از هوای تازه استفاده میوشد که حتی کاهش دما کاهش در رطوبت را نیز سبب می شود در طول وحله شوک دهی استفاده از سیستم خنک کننده داخلی (هوای سیر لوه و سرمایی) استفاده میشود به شرطی که به شت پایین باشد.
در طول مرحله شوک دهی به قدرت کفایت جریان هوا به منظور اطمینان از کافی و تبخیر رطوبت مناسب از بستر وجود داشته باشد. جریان زیاد هوا سبب کاهش فعالیت و توانایی کمپوست می شود
اگر به قدر کفایت هوای تازه در طول شوک دهی نباشد کاهش کم و رطوبت را خواهیم داشت.
