بیماری تار عنکبوتی قارچ خوراکی + راه حل جلوگیری آن
قارچ عامل بیماری (Cladobotryum dendroides) در دمای ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۹۰ درصد و اسیدیته ۵ تا ۶ بهترین رشد را دارد. اما اسپورزایی در دمای ۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت ۹۵ درصد بیشتر صورت می‌گیرد. کنیدی تنها فرم معمول اسپوری این قارچ بیماری‌زا است.
به گزارش خبرگزاری هاگ- بااین‌وجود این قارچ قادر به تولید میکرواسکلروت ها در محیط کشت‌های آزمایشگاهی نیز است.اهمیت این میکرواسکلروت ها در عمل شناخته‌نشده است؛ اسپورها نسبتاً بزرگ و چند سلولی هستند اما به‌آسانی در هوا پخش می‌شوند.
هرگونه حرکت فیزیکی هوا نزدیک لکه تارعنکبوتی موجب هوازاد شدن اسپورها می‌شود. این روش عمده ترین راه برای انتقال عامل بیماری در یک فارم و یا شاید بین فارم ها باشد.
اسپورهای هوازاد ممکن است جعبه‌های پلاستیکی موجود در یک فارم را آلوده کنند و این جعبه‌های آلوده ممکن است در اثر انتقال به فارم دیگر نیز سبب آلودگی آن فارم شود.
حتی عملیات پوشاندن قارچ‌های آلوده بانمک یا یک ظرف، نیز منجر به پراکنده شدن زیاد اسپورهای این قارچ می‌شود. اسپورها همچنین توسط پاشیدن آب، آب خروجی اضافی و قارچ چین‌ها پراکنده می‌شوند.
اسپورها چسبناک نیستند بنابراین به نظر می رسد مگس‌ها یا حتی قارچ چین‌ها در انتقال بیماری نقش خیلی مهمی نداشته باشند.
علاوه بر این مکانیسم‌ها عامل بیماری از طریق قطعات میسلیومی نیز می‌تواند بر روی سطح قارچ یا خاک‌پوششی پراکنده شود.
قطعات کوچک ممکن است توسط جریان هوا به‌جای دیگری از بستر کشت منتقل شود و یا به‌صورت تصادفی طی دوره برداشت، جزئی از گردوغبار موجود در هوای سالن شوند.
منابع اولیه آلودگی
عامل بیماری در خاک یافت می‌شود و به برخی از گونه‌های قارچ‌های وحشی نیز حمله می‌کند. منابع اولیه آلودگی ممکن است شامل خاک، خاک‌پوششی آلوده، اسپورها و قطعات میسلیومی هوازاد، گردوخاک بقایای آلوده، مگس‌ها و کارگران آلوده باشد.
قارچ‌های برداشت‌شده و همچنین جعبه‌های محتوی آنها که بین فارم های مختلف برای بسته‌بندی منتقل می‌شوند نیز یکی از مهم‌ترین منابع اولیه آلودگی هستند.
اولین و معمولی‌ترین علائم بیماری در فلش‌های آخر دیده می‌شود اما بعدازاینکه این بیماری در فارم مستقر شد آلودگی ممکن است در هر فلشی دیده شود.
قطعات میسلیومی منجر به بروز خیلی سریع علائم تارعنکبوتی می‌شود درحالی‌که حتی مقادیر زیاد اسپور به این سرعت بیماری را ایجاد نمی‌کند. اسپورها به‌سرعت سبب بروز علائم لکه‌دار شدن بر روی کلاهک می‌شوند.
فلش سوم
علائم در فلش سوم ممکن است از آلودگی خاک‌پوششی قبل یا کمی بعدازاینکه اسپورها بر روی قارچ‌ها قرار گرفتند ایجاد شود.
برخلاف ورتیسلیوم و مایکوگون، عامل بیماری، نیز، قادر به رشد بر روی یا درون خاک‌پوششی است. از این نظر این امکان وجود دارد که کمپوست آلوده، نیز، به‌عنوان یک منبع آلودگی عمل کند.
گسترش بیماری، به طور قابل توجهی تحت تأثیر وجود آب یا رطوبت بسیار بالا قرار دارد. زمانی که آب از خاک پوششی یا سطح قارچ تبخیر نشود احتمال وقوع شدید بیماری تارعنکبوتی وجود خواهد داشت.
گاهی اوقات شیب موجود در سالن موجب تفاوت در میزان رطوبت در طول سالن می شود و گسترشتارعنکبوتی در بخش های مرطوب تر و سردتر بیشتر خواهد بود.
کنترل بیماری تارعنکبوتی
استفاده از خاک‌پوششی با رطوبت بالا و گسترش مقاومت به قارچ‌کش‌ها کنترل این بیماری را دشوار کرده است. رطوبت سطح و خاک‌پوششی بدون تبخیر، گسترش بیماری را افزایش می‌دهد.
جهت جلوگیری از وقوع اپیدمی، شرایط محیطی باید به نحوی تنظیم شود که تبخیر مداوم از سطوح وجود داشته باشد.
تاکنون بهترین راه کنترل بیماری، کوک آوت مؤثر بوده است. اسپورهای تازه تولیدشده با تیمار ۳۰ دقیقه‌ای در ۴۵ درجه سلسیوس کشته می‌شوند اما اگر رطوبت موجود در اسپورها پایین باشد قادر به تحمل دمای بسیار بالاتر حتی ۱۰۰ درجه سلسیوس نیز خواهند بود.
به‌طور مشابهِ میسلیوم تازه قارچ بیمارگر در دمای ۴۰ درجه سلسیوس به مدت ۱۵ دقیقه کشته می‌شود اما میسلیوم خشک می‌تواند دمای ۷۰ درجه سلسیوس را به مدت ۱۵ دقیقه تحمل کند. در فارم که امکان رسیدن به دمای بالا امکان‌پذیر نیست، کوک آوت در دمای ۵۰ درجه سلسیوس می‌تواند بسیاری از اسپورهای قارچ را از بین ببرد.
علت پراکنده شدن اسپورها
پراکنده شدن اسپورها درنتیجه آبیاری نواحی آلوده بستر یا ریختن نادرست نمک بر روی لکه‌های آلوده یکی از مهم‌ترین عوامل در شیوع بیماری تارعنکبوتی است.
اسپورهای هوازاد می‌توانند تمام سطوح را آلوده کنند. به‌عنوان‌مثال، جعبه‌های پلاستیکی استفاده شده در یک سالن آلوده به‌آسانی می‌تواند آلوده شود و قبل از استفاده مجدد بایستی تمیز شود. سایر تجهیزات و ابزارآلات نیز به همین نحو سبب انتقال آلودگی می‌شوند.
به‌منظور به حداقل رساندن اسپورهای هوازاد، قارچ‌های آلوده و بخش‌های آلوده خاک‌پوششی بایستی به‌دقت با یک دستمال‌کاغذی مرطوب پوشیده شود و سپس بانمک لبه‌های کناری شروع و تا مرکز پوشیده شود.
بررسی نقشه فارم
نقشه فارم باید بررسی شود تا امکان انتقال اسپورها از سالن‌های آلوده به سالن‌های سالم موردبررسی قرار گیرد. قرار دادن فیلتر در ورودهای و خروجی‌های هوا پخش شدن آلودگی را به حداقل می‌رساند.
فیلتر کامل و مطلق برای سالن‌های تولید نیاز نیست اما فیلترهایی که جلوی ورود بیشتر اسپورهای هوازاد را بگیرد نیاز است. یک فیلتر ۵ میکرونی معمولاً برای این کار کافی است.
در طی چیدن قارچ‌های آلوده، درب سالن‌های تولید باید تا جایی که امکان دارد بسته نگه‌داشته شود تا از حرکت هوای آلوده به سالن‌های دیگری جلوگیری شود.
وجود فشار هوای مثبت در سالن‌های تولید (به‌خصوص اگر درب‌ها باز باشد) می‌تواند به پخش شدن اسپورها کمک کند.
در انتهای دوره، اسپورها ممکن است هوازاد شده و به سالن‌های جدید دیگر منتقل شوند. در این حالت اگر به‌جای کوک آوت به روش
شیمیایی سالن‌ها تیمار شوند سمپاشی کردن همه لکه‌های تارعنکبوتی ضروری خواهد بود.
اطلاع از حساسیت عامل بیماری
پیش از بکار بردن قارچ‌کش‌ها اطلاع از حساسیت عامل بیماری بسیار اهمیت دارد. از قارچ‌کش های موجود، به بیشتر، پروکلراز منگنز (اسپورگون یا اکتاو) و بنزیمیدازول ها (باویستین، بنلات و تکتو) مؤثر هستند اما برخی جدایه ها به این قارچ‌کش‌ها مقاوم هستند.
برخی از استرین های عامل بیماری تا حدودی به پروکلراز غیر حساس هستند. همچنین تعداد زیادی از استرین ها به تیابندازول مقاوم شده‌اند در حالی که به بنومیل یا کاربندازیم حساس هستند. برخی از استرین ها به همه بنزیمیدازول ها مقاوم هستند.
قارچ‌کش کلروتالونیل (داکونیل) تا حدودی همه استرین ها را کنترل می‌کند اما به‌اندازه سایر قارچ‌کش‌ها مؤثر نیست.
اخیرأ ترکیب طبیعی به نام Trilogy در ایالات‌متحده آمریکا برای کنترل این بیماری توصیه‌شده است. برای کنترل این بیماری عمومأ دو قارچ‌کش پروکلراز منگنز و کاربندازیم انتخاب می‌شوند.
نکات کلیدی در مورد مدیریت بیماری تارعنکبوتی
- – قارچ‌های آلوده و بخش‌هایی از خاک‌پوششی که آلوده‌شده است را به‌محض مشاهده با استفاده از دستمال‌کاغذی مرطوب و نمک به‌دقت بپوشانید.
- – هرگز بخش‌های آلوده را آبیاری یا دست‌کاری نکنید.
- -به‌منظور به حداقل رساندن شانس انتقال اسپورها و قطعات میسلیومی هوازاد سالنی به سالن دیگر روش‌های برداشت را بررسی نمایید.
- – از نصب درست فیلترهای هوای ورودی و خروجی سالن‌های کشت اطمینان حاصل کنید.
- – هرگز از سالن‌هایی که ازنظر آلودگی بررسی و تیمار نشده‌اند برداشت نکنید.
- – از قارچ‌کش مناسب جهت کنترل بیماری استفاده کنید.
- – از خیس ماندن کلاهک به مدت زیاد و همچنین تبخیر ناکافی آب از سطح خاک‌پوششی جلوگیری کنید.
- – همه جعبه‌های پلاستیکی قبل از استفاده مجدد و انتقال به سالن‌های دیگر باید تمیز و ضدعفونی شوند.
- – جدایه قارچ عامل بیماری آلوده‌کننده فارم خود را ازنظر حساسیت به قارچ‌کش بررسی کنید.
آشنایی با بیماری تار عنکبوتی Cobweb
در سال های اخیر این بیماری در جهان شایع شده و خسارات سنگینی را به پرورش دهندگان قارچ در گوشه کنار جهان وارد کرد. شیوع این بیماری با تغییر در تکنیک ها پرورش و بویژه نوع خاک پوششی و سیستم های ابیاری بوجود امد.
عامل این بیماری کپکی است به نام Dactylium dendroides . سرعت رشد این کپک بسیار بالاست . این بیماری در مراحل اولیه به‌صورت یک لکه آردی یا سفید مایل به خاکستری بر روی خاک‌پوششی روی بستر ظاهر شده که در آن تارهایی شبیه تار عنکبوت دیده می شود .
با رشد قارچ در این محدوده تارها بر روی قارچ تنیده و درمدت کوتاهی قارچ ها توسط توده سفید رنگ احاطه می‌شود. قارچ های آلوده پس از مدتی به رنگ زرد و زرد مایل به قهوه‌ای، بعد از مدتی به رنگ صورتی تغییر رنگ داده و آبکی و نرم می‌شوند.
اسپورهای عامل این بیماری به‌سرعت توسط جریان هوا منتشر می‌شوند و می‌توانند منشأ آلودگی‌های بعدی در نقطه یا سالن دیگر شوند. حشرات، کنه‌ها و پرسنل مخصوصاً قارچ چین‌ها می‌توانند ناقل بیماری باشند. عامل بیماری از خاک سرایت می‌کند.
بازدید مداوم و با دقت بستر، جست و جو بستر برای شناسایی و مبارزه منطقه ای مناسب با بیماری قبل از ورود قارچ چین به سالن و آبیاری بستر ، قرار دادن دستمال‌کاغذی و ریختن نمک و سپس آب بر روی نقاط آلوده برای کنترل و جلوگیری از انتشار آن مفیداست.کنترل این قارچ بیماری زا با سموم قارچ کش دشوار است زیرا عامل بیماری به سموم بنزیمیدازول مقاوم شده است .
