علت پین مردگی قارچ دکمه ای

پین مردگی قارچ دکمه ای یکی از مشکلات متداول تولیدکنندگان قارچ است. با بروز این مشکل، پین های تازه تشکیلشده قبل از تبدیل به قارچ کامل، از بین میروند. مرگ پین ها، خسارت زیادی به کمیت محصول قارچ وارد خواهد کرد. اما با رعایت مواردی ساده و ایجاد شرایط محیطی مناسب میتوان به راحتی از بروز این اختلال جلوگیری نمود.
در این مطلب به توضیح این عارضه، علت پین مردگی قارچ دکمه ای و راههای پیشگیری از آن خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
پین مردگی قارچ چیست؟
بعد از مرحله شوکدهی سالن پرورش قارچ، میسلیوم از فاز رویشی، وارد فاز زایشی میشود. در این زمان گلولههای کوچک سفید رنگی که پریموردیا (primordia) یا پین (ته سنجاقی) نام دارند، شروع به جوانه زدن از میسلیوم میکنند. این پین ها قرار است تا در آینده به بدنه بارده قارچ تبدیل شوند. اما در برخی موارد رشد این پین ها متوقف شده و به اصطلاح پین مردگی رخ می دهد.
مشکل پین مردگی معمولا بصورت زردی و لزج شدن پین های تازه تشکیلشده، قبل از تبدیل آنها به قارچ کامل مشاهده میگردد. در این حالت بافت قارچ های کوچک، بجای سفت و محکم بودن، شل و آبدار است.
*** البته تمام پین های تشکیل شده، هیچگاه به قارچ کامل تبدیل نخواهند شد و بروز این اختلال برای تعدادی از پینها طبیعی خواهد بود. اما اگر تعداد پینهای مرده زیاد باشد، باید آن را به عنوان مشکل، جدی گرفت.
علت پین مردگی قارچ دکمه ای
مهمترین علت پین مردگی قارچ دکمه ای، رطوبت بالا، عدم تبخیر و ماندن آب در بستر کشت است. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی پیش بیاید که در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت.

دلایل پین مردگی در پرورش قارچ
عمده دلایل توقف رشد پین های قارچ دکمه ای موارد زیر است.
آبیاری بیش از حد یا در زمان نامناسب
آبیاری بیش از اندازه مهمترین علت بروز پین مردگی قارچ دکمه ای است. رطوبت سالن کشت بعد از تشکیل پین ها به تدریج به 88% کاهش پیدا میکند. بطور کلی برای برداشت هر کیلو قارچ دو لیتر آب لازم است. پس این آب باید توسط آبیاری سالن پرورش قارچ به محیط کشت بازگردد.
اما زمانی که پینها کوچک هستند باید از آبیاری چشمپوشی کرد. زیرا در صورت آبیاری به سرعت آسیب میبینند و باعث تخریب هیفها میشوند و پینمردگی را به دنبال خواهد داشت.
دمای بالای هوا
افزایش دمای هوا پس از اتمام فرآیند تشکیل پین ها نیز یکی دیگر از علل پین مردگی است. در این مرحله دمای هوا باید در محدوده 17 تا 18 درجه سانتیگراد باشد.
غلظت بالای دی اکسید کربن
غلظت بالای سطح گاز کربنیک(CO2) در لایه میکرو کلایما(ناحیه هوایی اطراف قارچ ها)، منجر به کاهش تبخیر از بستر و خفه شدن پین ها خواهد شد. کمبود هوای تازه و عدم گردش هوا می تواند یکی از دلایل این اختلال باشد.
تجمع بیش از حد پین ها
این اختلال معمولا بعد تشکیل تعداد زیاد پین رخ خواهد داد. از بین رفتن تعدادی از پین ها در این حالت طبیعی است، اما اگر جمعیت پینهای مرده زیاد باشد، باید آن را به عنوان بروز اختلال در نظر گرفت.
وجود خاک ریشه ای در ترکیب خاک پوششی، سبب پین زدایی زیاد و متراکم خواهد شد. همین مسئله همراه با قدرت نگهداری رطوبت کم این نوع خاک، موجب پین مردگی فراوان میشود. بنابراین باید از ترکیب و درصدهای مناسبی از خاک پیت و خاک ریشهای در ترکیب خاک پوششی استفاده کنیم.

ضخامت زیاد خاک پوششی
لایه ضخیم و سنگین خاک پوششی سبب میشود تا پین های ضعیف نتوانند سر از خاک بیرون آورند. در نتیجه با کاهش تعداد پین ها و پین مردگی در آن مناطق مواجه خواهیم شد.
همچنین لایه ضخیم خاک، سبب تبادل کمتر هوا و تبخیر در بستر خواهد شد. در این حالت رطوبت زیاد و دمای بالای کمپوست نیز به از بین رفتن پین ها کمک میکند.
بطور کلی هرچه لایه خاک پوششی ضخیمتر و سنگینتر باشد، پین کمتری تشکیل خواهد شد.
مشکل در تهویه بستر
فشردگی بیش از حد(سفت شدن) و عدم تبخیر از سطح بستر، یکی دیگر از علل بروز این اختلال است. در صورتیکه خاک پوششی خاصیت خود را از دست داده و غیر قابل نفوذ شدهباشد، زهکشی آن به درستی انجام نمیشود و آب در بستر باقی خواهد ماند. عدم تهویه مناسب و نفوذناپذیری آب در خاک پوششی، سبب مرگ پینها خواهد شد.
وجود آفات در بستر قارچ
وجود لارو مگس سیارید سبب از بین رفن پینهای قارچ خواهد شد. لاروها رشتههای میسلیوم و همچنین پین های کوچک را میخورند و سبب از بین رفتن بخش عمدهای از محصول خواهند شد.
مشکل لارو حشرات باید در زمان پاستوریزاسیون کمپوست حل شود. وجود لارو حشرات در کمپوست نشانه کیفیت پایین آن و عدم پاستوریزاسیون صحیح میباشد.
کمپوست ضعیف
کمبود مواد غذایی در کمپوست نیز می تواند یک از دلایل توقف رشد پین ها باشد. در این حالا بستر نمی تواند مواد مورد نیاز برای رشد ته سنجاقی ها را تامین نماید. در نتیجه رشد آنها متوقف میگردد و پین ها از بین میروند.
شوری بستر
استفاده بیش از حد از کلرید کلسیم همراه با آب آبیاری، می تواند منجر به مرگ پین های قارچ شود. استفاده از دوز بالا (10 تا 40 گرم برای هر متر مربع) باعث شوری بستر و پین مردگی قارچ خواهد شد.
همچنین آبیاری با استفاده از آب با EC بالا، احتمال بروز پین مردگی قارچ را افزایش خواهد داد.
قفل شدن بستر قارچ
استفاده بیش از حد از خاک ریشه ای به دلیل ساختار سبک آن سبب تسخیر تمام سطح بستر در دوره کیسران توسط میسلیوم خواهد شد. در چنین شرایطی اصطلاحا بستر قفل میشود. در نتیجه تهویه و نفوذ آب در آن دچار مشکل خواهد شد. این مورد نیز سبب پین مردگی قارچ دکمه ای خواهد شد. (البته این مورد خیلی نادر است)
مولف:
گردآوری، تالیف، ترجمه و تحریر توسط تیم رسانه هاگ
با تشکر فراوان از مهندس فرهنگ عضدی جهت راهنمایی و ویرایش فنی مقاله
کپی تنها با ذکر منبع مجاز است.