تنظيم فن هواساز و فعاليت كمپوست

عوامل مهم و تأثیرگذار بر میزان فعالیت کمپوست عبارت‌اند از تنظیم سرعت فن هواساز، میزان کمپوست پرشده در هر مترمربع، میزان استفاده از مکمل، استفاده از نایلون مابین نت و کمپوست بروی طبقات، کیفیت و بافت کمپوست.

عوامل یادشده هرکدام مباحث مربوط به خود را خواهند داشت، که جداگانه قابل‌بررسی خواهند بود. بنابراین بدون در نظر گرفتن عوامل فوق که هدف این مقاله نمی‌باشد، عامل تحت کنترل و قابل‌ تغییر که همان تنظیم سرعت فن هواساز می‌باشد موردبررسی قرار می‌گیرد. بیشترین عامل تأثیرگذار بر فعالیت کمپوست و اختلاف دمای بین کمپوست و هوا میزان هوای گردشی و جابه‌جاشده در سالن است.

اختلاف بین دمای هوای سالن و دمای کمپوست، موضوع بسیار ویژه‌ای می‌باشد که گاهی توجه و دقت لازم به این مهم درروند پرورش صورت نمی‌پذیرد. این اختلاف دما به‌عنوان Activity یا همان فعالیت (کُنشوری) شناخته می‌شود. فعالیت کمپوست معرف انرژی لازم جهت رشد قارچ است: بدون وجود فعالیت لازم (اختلاف دمای بین هوا و کمپوست) قارچ قادر به رشد صحیح و کامل نخواهد بود. در بخش‌های بعدی به عوامل تأثیرگذار بر این فعالیت و تنظیمات لازم فن هواساز پرداخته می‌شود.

تنظیم فن با سرعت‌بالا

سرعت فن بالا به معنی افزایش حجم گردش هوا در سالن بوده و گردش هوای بیشتر به معنی ایجاد خنکی بیشتر (در صورت استفاده نکردن از گرما) می‌باشد. این تنظیم فن با دور بیشتر، درصورتی‌که فعالیت کمپوست بالا بوده به‌خصوص در زمان ریسه دوانی بسیار سودمند خواهد بود. در این حالت با گردش حجم هوای بیشتر می‌توان تنظیم دمای هوا را در نقاط بالاتر قرارداد و به‌این‌ترتیب اختلاف دمای بین هوا و کمپوست خیلی زیاد نخواهد شد. که این شرایط مناسب و بهتری در طول دوره پرورش ایجاد می‌نماید.

تنظیم فن با سرعت‌پایین

درصورتی‌که دمای کمپوست با دمای هوا نزدیک و حتی برابر باشد، نشان‌دهنده فعالیت کم کمپوست بوده و در این شرایط رشد کند و حتی متوقف می‌شود. در این شرایط بهترین و تنهاترین راهکار اجرایی کاهش سرعت فن می‌باشد. با کاهش سرعت فن دمای کمپوست به آهستگی افزایش می‌یابد و با ایجاد اختلاف با دمای هوا، شرایط ادامه رشد فراهم می‌گردد.

یک قانون مبتنی بر تجربه

فعالیت بیشتر کمپوست و اکتیویته بالا به‌سرعت فن بیشتری نیاز دارد! به‌طور مثال در طول زمان ریسه دوانی از حدود روز ۸ ام اسپان ران یا به‌عنوان نمونه بعد از عملیات خاک‌دهی و یا با توجه به شرایط کمپوست و سالن در زمان فلاش اول، جهت کنترل و رسیدن به شرایط مطلوب به‌سرعت فن و گردش هوای بیشتری در سالن نیاز است.

از طرفی در برخی دیگر از مراحل مانند فلاش دوم به گردش هوای کمتر و آرام‌تر در سالن نیاز بوده و بنابراین نیاز است تا سرعت فن کاسته شود. با توجه نمودن به‌سرعت فن و ارتباط آن با فعالیت کمپوست و تنظیم دقیق نمودن آن امکان تسلط بهتری به شرایط مطلوب پرورش در مراحل مختلف سالن حاصل می‌گردد.

تهیه و تنظیم : مهندس نصیرخوشخبر