قارچ میش یا مرغانه میش، با نام علمی Amanita Caesarea، در طبیعت بصورت دو گونه سمی و هم غیر سمی(خوراکی)، یافت میشود.
مرغانه میش یک گونه خوراکی از بین گونه‌های سمی خانواده آمانیتا و خانواده آمانیتاسه (Amanitaceae) است. این قارچ در ابتدا شکلی مشابه تخم مرغ دارد که در زیر زمین است. اما با گذشت زمان، پوسته تخم مرغ شکافته میشود و اندام قارچ با کلاهکی به رنگ نارنجی یا قرمز از آن خارج میشود.
- کلاهک قارچ در ابتدا شکلی گرد دارد که به مرور زمان باز شده و حالتی چتری پیدا می کند. سطح کلاهک نیز صاف و براق بوده و فلس ندارد.
- پایه قارچ زرد یا نارنجی کمرنگ است. طول پایه بین 8 الی 15 سانتیمتر و قطر آن حدود 2 تا 4 سانتیمتر است.
طی مرحله بلوغ قارچ، در قسمت قاعده ساقه، ساختاری فنجانی با نام ولوا (Volva) مشاهده میشود که باقیمانده پرده غشایی ساختار تخم مرغی است. زیــر کلاهک نیز یک حلقه گوشتی به شکل دامن دور ساقه قارچ دیده میشود که آن هم باقیمانده پوششی است که در ابتدا از تیغه‌های آبشش زیر کلاهک محافظت میکند.
این قارچ روی زمین می‌روید و رابطه همزیستی با ریشه درختان بلوط، کاج، راش و ممرز دارد. این قارچ ریسه‌های میسلیوم خود را دور ریشه درختان می‌پیچد و با تولیید برخی آنزیم‌ها که نقش تجزیه کننده مواد آلی را دارند، در جذب مواد غذایی به گیاه کمک میکند.
فصل رویش قارچ مرغانه میش: از ابتدای بهار تا اواسط اردیبهشت – اواخر تابستان تا اوایل پاییز
نکته جالب درباره این قارچ این است که حلزون و سایر آفات به آن حمله نمی‌کنند.
ویژگی‌های قارچ میش
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی ویژگی‌های زیادی از “میش” قارچ شناسایی شده‌است. تا جایی که به‌عنوان یک صنعت غذایی سالم و پر اهمیت مورد توجه قرار گرفته‌است و نسبت به پرورش مصنوعی (گلخانه‌ای) انواع محدودی از قارچ‌ها اقدام گردیده‌است که جای توسعه برای انواع “میش”ها را دارد.
انواع قارچ میش
قارچ میش به دو گونه کلی غیر سمی (خوراکی) و سمی (توره میش) دسته‌بندی می‌گردند. این البته جدای از دسته‌بندی “میش”های زمینی و درختی است.
تعدادی از “میش”های غیر سمی (خوراکی) را می‌توان به‌صورت خام مورداستفاده قرارداد، از قبیل: “ککه”، “شیرمیش”، “کفتر”، و گونه‌ای از “سرخ میش”. تعدادی دیگر از”میش”های غیر سمی (خوراکی) حتماً باید قبل از استفاده غذایی آب‌پز، سرخ و یا کباب شوند.
قارچ میش سمی (توره میش‌ها) را نمی‌توان به‌صورت عادی مورداستفاده غذایی قرارداد. اما با تحقیقات بر روی خواص آنها، می‌توانند به‌صورت دارویی مورداستفاده قرار گیرند. شاید هم گذشتگان ما با استفاده از “گیل تجربه”ی خودشان از”میش”ها به‌عنوان دارو نیز بهره می‌برده‌اند و این اطلاعات اکنون از تاریخ شفاهی ما پاک‌شده باشند.
همچنین می توانید با قارچهای خوراکی جنگلی آشنا شوید.
نکته بسیار مهم درباره مرغانه میش
آنچه حائز اهمیت برای یادآوری است اینکه، تعداد زیادی از قارچ میش غیر سمی (خوراکی) در طبیعت دارای بدل هستند. یعنی اینکه “میش”هایی هستند از نظر شباهت ظاهری بسیار شبیه به نوع اصلی خود هستند. به‌واسطه این تشابه زیاد توسط افراد ناآشنا و غیر ماهر از جنگل جمع‌آوری‌شده و مورداستفاده قرار می‌گیرند که باعث مسمومیت آنان شده. حتی تا جایی که در طی سالیان گذشته متأسفانه موجب مرگ تعدادی از هم‌وطنان گردیده است. هرساله نیز تعداد زیادی دچار مسمومیت ناشی از مصرف “توره میش”ها (قارچهای سمی) می‌شوند که نیاز به توجه جدی دارد.
مرغانه میش در جنگل های هیرکانی
این قارچ در جنگل‌های هیرکانی نیز یافت میشود. مرغانه میش بیـن مردم محلی به قارچ شانس و نماد خوش شانسی معروف است. طعم خوب و کمیاب بودن، آن را نزد اهالی بسیار محبوب کرده است.
پیشینیان ما که زندگی جنگل نشینی داشته‌اند نیز با توجه به استعدادها و توانایی‌های محیط زندگی خود، به تهیه و فرآوری نیاز غذایی خود اقدام می‌کردند.
در این راستا شناخت قارچ میش و استفاده از این منبع سرشار از پروتئین نقطه عطفی در زندگی جنگل نشینان محسوب می‌شده است. به‌عنوان یک غذای طبیعی، سالم، در دسترس، قابل‌استفاده به‌صورت خام، آب پز، سرخ‌کردنی، کبابی و حتی قابل نگهداری برای طولانی‌مدت دارای جایگاه ویژه‌ای در زندگی آنان بوده است.
برای آشنایی بیشتر با قارچ های سمی، هاگ را دنبال کنید.
