پرورش قارچ های اگزوتیک
وقتی صحبت از پرورش قارچ به میان می‌آید، عمدتا در ایران پرورش قارچ دکمه‌ای را به صورت صنعتی، سنتی و یا حتی پرورش در منزل را به خاطر می‌آوریم. اما در دنیا پرورش قارچ بسیار متنوع‌تر است؛ انواع قارچهای صدفی رنگارنگ، قارچهای شیتاکه، یال شیر، انوکی و شاه صدف ( که اصطلاحا آنها را اگزوتیک می‌نامند) این روزها در سوپرمارکتهای بسیاری از کشورها، حق انتخاب وسیع‌تری را برای مشتریان به ارمغان آورده و توانسته‌اند جای خود را بین خانواده‌ها باز کنند.
قارچ اگزوتیک چیست؟
به تمامی قارچهای خوراکی به جز قارچ دکمه‌ای و قهوه‌ای قارچ اگزوتیک می‌گویند که به معنی قارچ عجیب و غریب است. این اسم گذاری از آن رو بوده که عموم مردم به این شکل از قارچها عادت نداشته، آنها را خوراکیهای خاصی می‌پنداشتند.
چند نوع قارچ اگزوتیک در جهان وجود دارد؟
بیش از 80 نوع قارچ خوراکی و دارویی هم اکنون در جهان استفاده می‌شود، که قارچ دکمه‌ای فقط یک نوع ساده از این دنیای متنوع و گسترده به شمار می‌رود.
- قارچ های صدفی حدود 27% (Pleurotus spp.)
- قارچ شیتاکه حدود 17% (Lentinula spp)
- قارچ گوش ابری حدود 6% (Auricularia spp)
- قارچ انوکی حدود 5% (Flammulina spp)
- قارچ والواریلا حدود 5% (Volvariella spp)
- سایر قارچها نظیر شاه صدف حدود 10%
پیش‌بینی می‌شود در سال 2023 این مقدار به نفع قارچهای صدفی و شیتاکه به نحو چشمگیری تغییر کند و آنها به دلیل ویژگیهای خود در نگه‌داری و خواص منحصر به فرد، گوی سبقت را از قارچهای سفید دکمه‌ای بربایند.
از انجا که ارزش غذایی و دارویی بسیاری از این قارچهای اگزوتیک مورد توجه ویژه کشورهای شرق آسیا بوده، پرورش آنها قدمت چند هزار ساله داشته و در حال حاضر نیز پرورش آنها بسیار مرسوم است. در سال های اخیر تب پرورش آنها با نگاه ارزش غذایی و دارویی آنها در اروپا و آمریکا در حال توسعه بوده به شکلی که به شدت مورد توجه وجترین‌ها و وگان‌ها قرار گرفته است.
چگونه قارچهای اگزوتیک را پروش دهیم؟
چگونگی پرورش قارچهای اگزوتیک، بستگی به نوع قارچ دارد. به دلیل تنوع این قارچها هر کدام شرایط خاص خود را برای رشد دارند و مواد اولیه خاصی را باید برای آنها به عنوان محیط کشت فراهم کرد. ما در مقالات زیر روش پرورش قارچهایی که طرفداران بیشتری داشته‌اند و در ایران نیز مشتریهای خوبی دارند، نوشته‌ایم.
- کتاب آنلاین راهنمای پرورش قارچ صدفی
- نکات فنی درباره پرورش قارچ شیتاکه
- فناوری پرورش قارچ سوزنی (انوکیتاکه)
- پروش قارچ مورل
- پرورش قارچ گانودرما
در ویدئوی زیر پرورش انواع متنوعی از این قارچها را می‌توانید مشاهده کنید.
آیا در ایران پرورش قارچهای اگزوتیک ممکن است؟
در کشور ما به دلیل سنتی بودن کشاورزی و نبود دانش و اطلاعات کافی، پرورش قارچهای اگزوتیک تا سالها رواج چندانی نداشت و به همین دلیل این نوع قارچها، غذایی لوکس و با قیمت بالا محسوب می‌شد و در بازار نیز کمیاب بود. اما در سالهای اخیر توجه مردم به ویژه گیاه‌خواران به استفاده از آنها جلب شده و به نظر می‌رسد اندک اندک پرورش این قارچها هم مورد توجه تولید کنندگان قرار گرفته است. به عنوان مثال در مقالات زیر بخشی از تلاشهای کارآفرینان و افراد پیشتاز صنعت قارچ را در این زمینه بررسی کرده‌ایم:
