چند نکته مهم بهداشتی و ایمنی مزرعه قارچ
نکات مهم بهداشتی و ایمنی مزرعه قارچ خوراکی
رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در مزرعه قارچ و کارخانه کمپوست سازی، بسیار حائز اهمیت است. توجه به دستورالعمل‌ها و اجرای صحیح آنها به حفاظت از کارکنان و محصول مزرعه قارچ، منجر خواهد شد.
رعایت نکات ایمنی مزرعه قارچ و همچنین نکات بهداشتی، به یک اندازه لازم و ضروری است. زیرا حفظ سلامتی کارکنان نیز، به اندازه محصول مهم است.
ملزومات ایمنی در مزرعه قارچ خوراکی
برخی نکات ایمنی، باید بصورت جدی در مزرعه رعایت شود. همچنین آگاهی از برخی نکات برای پرسنل ضروری است. زیرا سلامتی کارگران واحدهای تولیدی بسیار مهم است.
نحوه کار با بسترها را بدانید
در کشت و پرورش قارچ، انواع مختلفی از کمپوست، مورد استفاده قرار میگیرد. کار با هر کدام از انواع بسترها، ملاحظات ایمنی خاص خود را دارند. برخی از این موارد عبارتند از:
- کمپوست بر پایه کود دامی: هنگام استفاده از این بسترها، از حضور بالقوه پاتوژن‌ها و مخاطرات زیستی باکتری‌های موجود در آن، آگاه باشید. برای کاهش خطرات آلودگی باید بستر را به درستی استریل کنید.
- بسترهای مبتنی بر چوب: هنگام دست زدن به خاک اره یا خرده چوب، از دستکش و ماسک استفاده کنید. زیرا امکان زخمی شدن پوست با تکه‌های چوب و همچنین استنشاق گرد و غبار خاک اره وجود دارد.
تهویه مناسب داشته باشید
تهویه در مزارع پرورش قارچ دکمه‌ای برای جلوگیری از تجمع گاز دیاکسیدکربن و رطوبت، بسیار مهم است. که هر دو عامل نامبرده می‌توانند خطراتی از نظر ایمنی و سلامتی و بهداشتی داشته باشند.
رطوبت بالا محیطی را برای رشد کپک و سایر عوامل بیماری‌زا محیا میکند. همچنین میتواند باعث بروز بیماری‌های تنفسی، قارچی، پوستی و استخوانی برای کارگران مزرعه شود.
غلظت بالای گاز کربنیک (co2) نیز میتواند باعث بروز بیماری‌های ریوی و کاهش سطح اکسیژن خون شود که حتی میتواند برای انسان کشنده باشد. کاهش اکسیژن منجر به علائمی از جمله: سردرد، خستگی، ضعف حافظه، مشکل تفکر، رفتارهای غیرمنطقی و تحریک‌پذیری خواهد شد.
نصب فن و سایر سیستم‌های تهویه که باعث گردش هوا می‌شوند، در تمامی نقاط مزرعه قارچ، لازم است.
امکانات اطفاء حریق
باید تمامی اقدامات ایمنی مزرعه قارچ و احتیاطی را در برابر آتش‌سوزی در نظر بگیرید. همچنین آموزش‌های لازم را برای مواجهه با آتش‌سوزی به کارکنان خود بدهید.
- سنسور‌های حرارتی و دیاکسیدکربن را در تمامی سالن‌ها و انبارها نصب کنید.
- سیستم اطفای حریق با استاندارد ایمنی آتش نشانی در تمامی نقاط مزرعه نصب گردد.
- کپسول‌های اطفاء حریق از نوع “co2” یا “آب‌وگاز” در تمامی بخش‌های مزرعه تدارک دیده شود.
- تلفن یا زنگ برای موارد اضطراری باید در نقاط مختلف مزرعه قارچ، تعبیه شود.
نکات ایمنی در مزرعه قارچ
در تمام مراحل تولید کمپوست و کشت قارچ به اقدامات احتیاطی برای اطمینان از ایمنی کارگران نیاز داریم. برخی از
اقدامات احتیاطی لازم عبارتند از:
- هنگام تهیه کمپوست از ماسک و چکمه‌های آدامسی (لاستیکی) استفاده کنید.
- در هنگان تولید کمپوست از لباس‌های محافظ استفاده کنید. زیرا گاهی دمای کمپوست به 75 الی 80 درجه می‌رسد و می‌توان داغ و سوزاننده باشد.
- در طی مراحل کمپوست‌سازی، از ماسک فیلتردار استفاده نمایید. زیرا توده کمپوست، گاز آمونیاک متساعد میکند که سمی است.
- درب اتاق‌های تخم‌ریزی در بعضی مواقع بسته نگه داشته می‌شوند. در این شرایط غلظت دیاکسیدکربن میتواند تا 10000 ppm برسد. این میزان از این گاز، میتواند برای انسان کشنده باشد. بنابراین قبل از ورود به اتاق‌های تخم‌ریزی باید مدتی فن را بکار بیندازید تا هوای تازه وارد سالن شود.
- سنسور اکسیژن باید در تمامی سالن‌ها، انبارها و اتاق‌های مزرعه تولید قارچ نصب گردد.
- برای اطمینان از بهداشت مزرعه و ایمنی کارکنان، تمامی کارگران باید هنگام کار در سالن های کشت، از دستکش و ماسک استفاده کنند. زیرا برخی از کارگران ممکن است به هاگ‌های آزاد شده توسط قارچ، حساسیت داشته باشند. این موضوع به‌ویژه در مورد قارچ صدفی که مقدار زیادی هاگ تولید میکند، اهمیت بیشتری خواهد داشت.
- به دلیل پاشش آب زیاد و رطوبت بالا در سالن‌ها، عایق‌بندی و سلامت تمامی اتصالات الکتریکی باید طی دوره‌های زمانی معین، چک شود.
- هرگونه فعالیت خطرناک مانند سیگار کشیدن، آتش برای پخت‌و‌پز یا استفاده از تجهیزات برقی که احتمال بروز جرقه یا اتصال کوتاه دارد، نباید در محوطه مزرعه و انبارها صورت پذیرد.
ملزومات بهداشتی در مزارع قارچ و کارخانه کمپوست‌سازی
قطعا نمی‌توان نقش رعایت نکات بهداشتی را در حفظ و ثبات روند تولید یک مزرعه قارچ نادیده گرفت. بکارگیری دستورالعمل بهداشتی میتواند به حفظ و بقای مجموعه تولیدی کمک نماید.
امکانات لازم برای کارگران
شما باید امکانات اولیه مانند حمام و اتاق برای استراحت و اقامت شبانه را برای کارگران فراهم کنید. زیرا عملیاتی مانند: تولید کمپوست و پاستوریزاسیون، بصورت شبانه‌روزی انجام می‌شود. پس نیاز به محلی برای اسقرار کارگران خواهید داشت.
لباس‌کار کارگران نیز باید قبل از شروع به کارف ضدعفونی و استریل شود.
همچنین باید امکانات حمام را در ورودی مزرعه برای کارگران فراهم نمایید. باید از همه کارگران خواسته شود تا قبل از ورود به سالن‌ها با استفاده از صابون ضدعفونی‌کننده حمام کنند. همچنین هنگام رفتن از سالنی به سالن دیگر نیز، نیاز به ضدعفونی کارگران و لباس‌های آنها است. به علاوه باید محافظ پلاستیکی کفش نیز تعویض شود.
بنابراین تمامی افراد باید قبل از ورود به آزمایشگاه تخم‌ریزی یا اتاق‌های کشت، استحمام نمایند.
نظافت کارکنان سالن کشت قارچ
حفظ یک فضای کاری تمیز و منظم، برای جلوگیری از آلودگی و اطمینان از ایمنی کارکنان و قارچ‌ها ضروری است. بنابراین کارکنان باید قبل و بعد از انجام کار در هر سالن، دست‌های خود را بشویند. به علاوه لباس و وسایل خود را نیز ضدعفونی کنند.
پس باید محلی جداگانه برای ضدعفونی و نظافت در نظر بگیرید. در این محل نیز پروتکل‌های ایمنی مزرعه قارچ را لحاظ نمایید.
نکات بهداشتی برای تولید قارچ
مهم‌ترین نکات بهداشتی و ایمنی مزرعه قارچ که به دلیل اهمیت آنها باید به یک دستورالعمل اجرایی تبدیل شود، به شرح ذیل خواهد بود:
1- قبل از تخم ریزی از مواد ضدعفونی کننده استفاده کنید. پیشگیری از بروز آلودگی از کنترل آن به مراتب ساده‌تر است.
1- همیشه عملیات برداشت روزانه از سالن‌های پاکیزه و جوان‌تر شروع و در خاتمه کار به سراغ سالن‌های پیرتر بروید.
2- بازرسی و ویزیت سالن‌ها نیز با حفظ و رعایت همین نکته از سالن‌های جوان‌تر شروع و با سالن‌های پیرتر به پایان برسد.
3- شستشو و ضدعفونی سبدهای مورد استفاده در عملیات برداشت قارچ، ماشین‌های حمل و یا ماشین‌های حمل مواد اولیه قبل از استفاده مجدد با استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده مانند فرمالین 2% یا هیپوکلرید 1% انجام شود.
4- بسته نگه داشتن درب‌ها و پنجره‌ها و یا نصب توری با سوراخ‌های ریز بر روی آنها با هدف جلوگیری از ورود حشرات به سالن‌های پرورش قارچ.
5- خروج کمپوست قارچ برگشتی سالن‌ها از مزرعه و دفع آنها در فاصله مناسب از مزرعه قارچ (حداقل 1000 متر)
مولف:
گردآوری، ترجمه و تحریر توسط تیم رسانه هاگ
کپی تنها با ذکر منبع مجاز است.
