کپک دارچینی یا Cinnamon mould چیست؟

کپک دارچینی (Cinnamon mould) یک نوع بیماری قارچ مخصوص خاک پوششی و کمپوست قارچ است. نام دیگر این بیماری Chromelosporium fulvum است.
این بیماری فقط مختص به قارچ نیست و در سایر رشته‌های باغبانی و کشاورزی نیز شایع است.

بیماری کپک دارچینی قارچ

رنگ این کپک از زرد و طلایی تا قهوه ای دارچینی متغیر است. این بیماری معمولا ابتدا بصورت تکه‌های دایره‌ای بزرگ از میسلیوم تارعنکبوتی سفید روی کمپوست یا خاک پوششی ظاهر می شود. در عرض چند روز هاگ‌ها ترشح و رنگ لکه‌ها از سفید به زرد روشن یا قهوه ای طلایی تغییر می کند. با بالغ شدن هاگ‌ها، رنگ کپک به قهوه‌ای دارچینی تغییر می‌کند و کلنی ظاهری پودری پیدا می‌کند.

در صورت عدم کنترل، پس از مدتی قارچ‌هایی ژله‌ای و فنجانی شکل متعددی را روی بستر تولید خواهد شد.

این کپک خسارتی به تولید قارچ، کمپوست و بستر وارد نمی‌کند. ولی شکل ظاهری بستر و محصولات را بهم می‌ریزد. همچنین باعث دیده نشدن علائم بیماری‌های دیگر نیز خواهد شد. بنابراین ممکن است سبب به تاخیر افتادن کنترل بیماری و شیوع ان در مزرعه پرورش قارچ شود.

زمان و مکان پیدایش

این کپک دارچینی زرد رنگ بر روی خاک‌پوششی قبل از شروع فلاش اول یا خاک پیت خیس و روزنامه‌های بیش از حد مرطوب بویژه در سالن‌های دم‌کرده در مراحل اسپان ران نمایان میشود.

گاهی نیز کنار قفسه‌ها و طبقات چوبی و حتی گاهی همراه با کمپوست خیس و یا بستری که میسیلیوم در آن خوب رشد نکرده باشد، این کپک رویت میشود.

کلونی این قارچ عمدتا دایره‌ای شکل است. در ابتدا این کپک به رنگ  سفید یا خاکستری و سپس به رنگ قهوه‌ای(دارچینی) تبدیل می‌شود. با شروع برداشت فلاش اول قارچ، این کپک ناپدید می‌گردد.

تکثیر کپک دارچینی قارچ

در نقاطی از بستر که این کپک بسیار متراکم رشد کرده است، در مرحله جنسی اندام ژله‌ای نعلبکی شکل با قطر حداکثر 10 میلیمتر به نام آپوتیسیم ظاهر خواهد شد. این اندام تولید مثل جنسی این کپک محسوب میشود.

هاگ های قارچ از طریق هوا منتقل می شوند. گرم شدن لکه های کپک در طول دوره اسپان ران (به دلیل فعالیت کمپوست)، رطوبت زیاد کمپوست و آمونیاک بیش از حد موجود در کمپوست باعث پیشرفت بیماری کپک دارچینی می‌شود.

از این اندام اسپورهای خاص با نام  آسکوسپور تولید خواهد شد که در هوا رها می شود، منشأ آلودگی بعدی در مجموعه محسوب خواهند شد.

خلاصه ویژگی های کپک دارچینی قارچ

• رنگ این کپک از زرد و طلایی تا قهوه‌ای طلایی یا قهوه‌ای دارچینی متغیر است.
• در کلونی‌های دایره‌ای شکل به سرعت رشد می‌کند.
• در خاک بسیار رایج است و روی چوب مرطوب نیز رشد می‌کند.
• نواحی موجود در کمپوست که در طول تخم ریزی بیش از حد گرم شدند ممکن است کلونیزه شوند.
• کمپوست نامناسب نیز از رشد این کپک حمایت می کند.
• اغلب در خاک استریل‌شده رخ می دهد.
• بدن میوه‌های جنسی ممکن است چندین هفته پس از اولین ظهور کپک ظاهر شود.
• هاگ‌های آن در هوا هستند