نقش بسته بندی مناسب در ارتقای سطح فروش قارچ؟؟!!

نقش بسته بندی مناسب، سالهاست که ارتقاء کیفیت مواد غذایی از مهمترین اهداف صنعت غذا و مواد خوراکی است و ایمنی اصل جدا نشدنی در کیفیت ماده غذایی به شمار می‌رود. ایمنی در مواد غذایی عبارت است از  فقدان یا وجود مقدار قابل قبولی از آلودگی، تقلب و ایجاد سموم طبیعی  در ماده غذایی. در این راستا بسته‌بندی از جمله روش‌هایی است که میتواند مستقیما بر روی کیفیت و ایمنی مواد غذایی اثرگذار داشته باشد، بنابراین یکی از مهمترین مواردی است که در در صنعت تولید مواد غذایی و خوراکی به آن توجه کرد.

تعریف بسته بندی و اهمیت آن

بسته‌بندی، فرآیند طراحی و تولید ظرف نگهدارنده محصول است و به زبان دیگر  ابزاری مهم و موثر تیم فروش در تشویق مشتری به خرید کالا محسوب می‌شود. در این خصوص بسته‌بندی محصول باید تمام پارامترها و معیارهای اساسی در بسته بندی از جمله عدم گمراهی مصرف کننده، محافظت از محصول، راحتی در حمل و نگه داری و راحتی در استفاده را دارا باشد.

برای بسته بندی تعاریف متعددی ارائه شده اما کامل ترین تعریف برای آن توسط پین در 1962داده شده است. که عبارتست از: “مکانیزمی که طول مدت تهیه کالا را در مقوله توزیع، ذخیره، خرده فروشی و مصرف کاهش داده و تضمینی برای تحویل مطمئن کالا به آخرین دانه زنجیر تولید تا مصرف (مصرف کننده نهایی) در شرایط مطلوب و با حداقل هزینه است.”

به گفته استانسون متخصص فروش مواد غذایی، «بسته بندی مواد غذایی بهترین متد جذب مشتری برای خرید یک محصول است. بسته بندی می تواند به مجموعه ای از فعالیت ها برای تولید یک محصول که به طراحی ارزش و تولید ظرف نگه دارنده محصول کمک می کند، تلقی شود.»

در حقیقت بسته بندی عملی فنی، اقتصادی و هنری است که هزینه تحویل کالا را به حداقل رسانده و در حالی که میزان فروش و سود حاصل از آن را به بالاترین حد ممکن افزایش می‌‏دهد.

بنابراین یادگیری اصول بسته بندی مواد غذایی هم از جهت محافظت از کالا و هم از جهت بازاریابی صحیح و موفق ضروری است و برخلاف گذشته کارخانه های تولیدی، خرده فروشان و شرکت‌های طراح و خدمات دهنده بسته بندی محصولات، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر از جهت ایجاد هماهنگی هرچه بیشتر در بسته بندی محصول و سلیقه مشتریان دارند.

بر اساس تحقیقات انجام گرفته اگر اصول بسته بندی مواد غذایی به خوبی رعایت شود، می‌تواند روی جلب نگاه و توجه مشتریان، راحتی آن‌ها، اطلاع رسانی و برندسازی و به دنبال آن افزایش در میزان فروش محصولات به شدت تأثیر گذار باشد.

در این بین اهمیت موضوع بسته بندی برای قارچ به عنوان محصول بسیار حساس و با عمر کوتاه نگهداری پس برداشت دو چندان می شود. به منظور ارائه محصول  با کیفیت قارچ در قالب ظروف لازم است علاوه بر توجه به اصول و قواعدی که در این مقاله عنوان می شود، نکات مهم دیگری از جمله رعایت تکنیک های تولید، برداشت، بهره مندی از تجهیزات متناسب بسته بندی و سردخانه بهمراه رعایت زنجیره سرما از مزرعه تولید قارچ تا فروشگاه الزامی و حیاتی است.

 تاریخچه بسته بندی

بشر در ابتدا برای بسته بندی و نگهداری مواد غذایی  خود از کدوهای خشک شده، صدف ها، برگ‏ ها، پوست حیوانات و دیگر مواد طبیعی  و همچنین برای انتقال مواد غذایی مایع همچون آب، شیر، ماست، روغن یا دوغ از پوست حیوانات استفاده می‌کرده است. شواهد دیگری نیز وجود دارد که برای حمل و نقل، ذخیره غذا و محصولات کشاورزی  از شاخه درختان استفاده می‏شده  و هنوز هم در مناطق استوایی از گیاه بامبو برای ذخیره مواد غذایی استفاده می‌گردد.

با انقلاب صنعتی فوران کالاهای گوناگون تولیدی در جهان تحول اساسی در نظام تولید ایجاد نمود و تنوع کالاها و رقابت سخت میان تولیدکنندگان و بازرگانان به تدریج  سبب شد تا هنر نیز وارد مجموعه فرایند بسته بندی شود و با پیشرفت بیشتر، علوم دیگری نظیر روانشناسی فردی، اجتماعی و ارگونومی نیز به این مجموعه اضافه شد.

توسعه بسته بندی به تدریج سبب مستقل شدن  آن از  سایر صنایع شد و رقابت و نیاز بازار سبب گردید تا صنایع بسته بندی سهمی قابل توجه ای از بودجه‏ شرکت های تولیدی را به خود اختصاص دهند.

انواع بسته بندی:

بر اساس اهداف و برنامه های شرکت تولید کننده کالا، بسته بندی به دو گروه اصلی بازار پسند و خلاق تقسیم می شود .

• بسته بندی بازارپسند

بسته بندی  بازار پسند نقش های مهم دیگری علاوه بر نگهداری محصول انجام می‏دهد که مهمترین آن فروش  محصول در بازار رقابت و تجارت است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و تولید انبوه محصولات بدون استفاده از علم بسته بندی، عرضه محصول به صورت عمده فروشی یا خرده فروشی در بازار امکان ناپذیر یا بسیار دشوار خواهد بود هر چند در ابتدا به نظر می‏رسد این کار هزینه اضافی به تولید کننده تحمیل می‏ کند اما باید در نظر داشت بدون استفاده از آن کل هزینه های تولید در ریسک بزرگی قرار خواهد داشت.

در این راستا باید به شیوه زندگی ، ذائقه ، سلیقه و حتی  میزان مصرف محصولات مختلف در هر جامعه توسط مردم دقت شود.  توصیه می شود تا محصولات در بسته بندی هایی عرضه شوند که در صورت نیاز در یک یا دو وعده قابل استفاده باشد، این توصیه بویژه برای محصولات صادراتی بسیار مهم و کلیدی است.

بسته بندی محصول  در جذب مشتری و افزایش بازار پسندی آن بسیار مهم و انکار ناپذیر است و این موضوع در برخی از مواقع بقیه اهداف کاربردی علم بسته بندی را تحت تاثیر قرار می‏ دهد. از سوی دیگر باید داشت که سرمایه گذاری بیش از حد و اندازه در بسته بندی  محصول نه تنها باعث موفقیت محصول در بازار نمی‏ گردد بلکه  می تواند باعث شکست آن نیز شود. در این مورد می بایست با بکار گیری نظرات کارشناسان این حوزه دقت شود تا همواره میزان سرمایه گذاری انجام شده متناسب با محصول تولیدی باشد .

• بسته بندی خلاق

بسته بندی اولین رکن ارتباطی  بین خریدار با کالای تولید شده است. برای همه ما این موضوع  پیش آمده  است که یک کالا را  فقط به خاطر ظاهر زیبا و فریبنده آن خریداری کرده ایم. از نظر علم بازاریابی ارائه یک محصول معمولی با ظاهر جذاب میتواند ارزان تر از ارائه یک محصول خوب و باکیفیت اما با ظاهر نه چندان جذاب باشد. در این حالت، ظاهر جذاب یک محصول میتواند در بالا بردن آمار فروش کالای مورد نظر نقش موثری داشته باشد.

محصول بسته بندی شده میتواند با ظاهر جذاب و خلاقانه، خود را به راحتی به مصرف کننده نهایی برساند. این بدین معنی است که در هنگام خرید حضوری، آن چیزی که بیش از همه عوامل بر مخاطب تاثیر گذار است لمس و ارتباط مستقیم  خریدار با محصول است.

توجه به هنر طراحی به خدمت گرفته شده در بسته بندی کالا امروزه از مهم ترین فاکتورهای فروش و موفقیت در بازار تجاری است. از طرف دیگر بسته بندی خلاقانه، با افزایش فروش یک محصول سبب افزایش سطح رقابت تجاری آن کالا می گردد. جهان امروز تنها تشنه تولید کالا نیست بلکه این تولید هنر است که چرخه های اقتصادی را به حرکت درمی آورد و به همین دلیل امروزه شرکت های تولیدی سعی در ایجاد بسته بندی جذاب و خیره کننده برای محصولات خود دارند.

اصول بسته بندی مواد غذایی

آشنایی با اصول علم بسته بندی  و رعایت نکات آن در محفاظت از محصول، بازاریابی موفق آن،  جلب نظر مشتریان و.. ، در  افزایش میزان فروش و سطح  رقابت پذیری یک شرکت موثر است و به همین دلیل شرکت‏ های حرفه ای تولیدکننده مواد غذایی اغلب با شرکت های طراحی، چاپ و ساخت بسته بندی همکاری بسیار نزدیکی دارند. اصول بسته بندی مواد غذایی به قرار زیر است:

• شناخت محصول

مهمترین اصل و فاکتور هنگام طراحی و ساخت بسته بندی مواد غذایی، شناخت خود محصول است. با توجه به تعدد صنایع تولیدکننده مواد غذایی، تنوع گسترده ای هم در بسته بندی وجود دارد بنابراین درهنگام طراحی  باید برحسب نوع محصول به عواملی از جمله میزان عمر محصول در فروشگاه (Shelf Life )، مقدار، شرایط نگهداری، طریقه مصرف و…. توجه کرد.ا

نمونه اصول مهم بسته بندی مواد غذایی مبتنی بر شناخت محصول این است که برخی از محصولات نیاز به فضای آزاد بیشتری در بسته بندی خود دارند و بسته بندی برخی مواد نیز مثل نوشیدنی‏ ها باید کاملا مقاوم در برابر ضربه باشد.

• طراحی یکپارچه

از دیگر اصول مهم بسته بندی موادغذایی، طراحی یکپارچه یعنی در سایزهای مختلف بسته بندی باید از طراحی یکسان استفاده کرد یا مثلا برای نوشیدنی ها که طعم‏ های مختلفی دارد، از طراحی یکسان استفاده کرد. اما باید رنگ آن را متناسب با هر نوع و طعم نوشیدنی تغییر داد، این کار را ساخت پیام برند گویند.

• شکل

شکل بسته بندی مواد غذایی غالبا مستطیلی، جعبه ای، مکعبی، استوانه ای و مشابه آن است. اما میتوانید بسته به نوع ماده غذایی خود، با ایجاد تنوع در شکل، از رقبا پیشی بگیرید. هرچند شکل بسته بندی مواد غذایی تضمین کننده افزایش میزان فروش نیست اما تجربه نشان داده است که در جلب توجه مشتری بسیار مؤثر است.  به همین دلیل از اصول مهم بسته بندی مواد غذایی این است که یا شکل بسته بندی هایی که رقیب شما استفاده می‏کند را تغییر دهید یا برای محصولات خود شکل جدیدی را طراحی کنید. 

• پیام برند و محصول

از جمله هوشمندانه ترین اصولی که در بسته بندی مواد غذایی باید به آن توجه کافی شود، انتقال مؤثر پیام برند و محصول است. به عنوان مثال اگر محصول تولیدی شما شکلات است و می‏دانید که مصرف شکلات باعث افزایش انرژی افراد می‏گردد، این نکته را در طراحی خود منعکس کنید. یا اگر در زمینه تولید و بسته بندی آجیل فعالیت دارید در طراحی خود به نقش آجیل در بهبود حافظه اشاره کنید.

• تصویر

در یک آزمایش ساده متوجه می شوید که اگر به هر چیزی نگاه کنید، بخش بزرگتر آن سریعتر از سایر اجزا به چشم می ‏آید. این موضوع در علم بسته بندی نیز کاربرد دارد و منظور از آن  تصویر درج شده بر روی بسته بندی است. تصاویر، قدرت انتقال مطلب بسیار بالاتر و سریعتری دارند و مهم است که در همان لحظه اول، تأثیر خوبی روی مشتری داشته باشد. بسته بندی مواد غذایی علاوه بر جذابیت و کیفیت، باید با نوع محصول، نوع مواد اولیه مورد استفاده، فواید محصول یا حتی ترکیبی از آن ها مرتبط باشد.

• سبک مینیمالیستی

برای جلب توجه بیشتر تصویر در  بسته بندی محصول باید به زیبایی ترکیب رنگ انتخابی، گم نشدن برند در نوشته ها، یافتن آسان دستورالعمل نگهداری و شیوه مصرف توسط مشتریان توجه ویژه شود و بر همین اساس توصیه می شود تا در طراحی بسته بندی از طرح های مینیمال استفاده گردد.

• امنیت

شرکت هایی که در سطح بین المللی فعالیت دارند محصولات خود را تا کیلومترها در سراسر جهان جابجا می کنند. لذا از چندین ساعت تا چند روز مواد غذایی آن ها باید شرایط محیطی مختلف را تحمل کند و بدون وارد شدن هرگونه آسیبی به آن، تا زمان رسیدن به دست مشتری تازگی خود را حفظ کند. (مثل سبزیجات، نوشیدنی ها و گوشت و ..). این امر لزوم بسته بندی کاملا ایمن و بدون اجازه نفوذ گرد و خاک، هوا و پاتوژن های آلوده کننده  بهمراه بهبود شرایط نگهداری و استفاده از سردخانه ها را ضرروی می نماید.

• کارایی و کاربرد

برخی از شرکت های تولید مواد غذایی که خودشان کار طراحی بسته بندی را انجام می‏دهند، در طراحی صرفا به این نکته توجه دارند که محصول در فضایی مناسب قرار بگیرد و ریسک آسیب به آن کمتر شود. درحالی که علاوه بر موارد گفته شده بسته بندی باید کارایی و کاربردهای خاص نیز داشته باشد.  به عنوان مثال باید طراحی به گونه ای باشد که در فضای کمتر بتوان تعداد بیشتری از محصول را در داخل  یک بسته بندی یا قفسه  قرار داد یا بتوان پس از اتمام محصول ظروف بسته بندی را برای کارهای دیگری هم استفاده کرد. در این صورت اگر بخاطر نوع بسته بندی قیمت محصول افزایش یابد، مشتریان باز هم استقبال خواهند کرد.

• مواد اولیه ساخت

از مهمترین نکات در اصول بسته بندی مواد غذایی توجه به نوع مواد اولیه مصرفیدر بسته بندی، بسته به نوع محصول تولیدی است. به عنوان مثال علیرغم داشتن صرفه اقتصادی و سودآوری، نباید از ورقه های حلبی از جنس قلع برای مواد خوراکی تر استفاده کرد زیرا فلزات سنگین سمی آن با غذا واکنش می‏دهد. یا اگر تولیدکننده شیر، آب، آبمیوه و غلات هستید باید از مواد پلاستیک و از نوع HDPE استفاده نمایید. یا اگر کار تولید ماست و کچاپ دارید بهترین گزینه متریال پلی پروپیلن است زیرا که هم طراحی بر روی آن بسیار زیبا خواهد شد و هم از ترشیدگی مواد غذایی جلوگیری می کند.

اهداف بسته بندی موادغذایی

بسته بندی یکی از موارد مهم در فرآوری و توزیع محصولات غذایی است که دارای اصولی معین و اهداف مشخصی از طرف تهیه کنندگان آن به شرح زیر است:

• حفاظت از محصول

وظیفه اصلی و هدف اولیه بسته بندی، نگهداری از محصول است. بسته بندی باید توانایی حافظت از محصول را در برابر انواع حملات فیزیکی، شیمیایی و آلودگی‏ های بیولوژیکی از جمله میکروارگانیسم‏ ها، حشرات و جوندگان داشته باشد. همچنین باید از محصول در برابر آسیب‏ های وارده در طی حمل و نقل، جابجایی و انبار کردن، آسیب مستقیم ناشی از رطوبت، نور، گرما و سایر فاکتورهای محیطی محافظت نماید.

• راحتی مصرف

بسته بندی باید مصرف ماده غذایی را برای مصرف کنندگان آسان نماید. به عنوان مثال بسته شدن درب بسته بندی پس از مصرف و راحتی در استفاده مجدد از محصول یکی از نمونه های این مورد در محصولی مثل ادامس یا انواع محصولات قارچی است .

• گروه بندی محصول

بسته بندی می‏تواند به منظور دسته بندی و گروه بندی یک محصول در تعداد یا مقادیر زیاد انجام گیرد. مثلا در برخی موارد میزان غذای موجود در یک بسته صرفا برای یک بار مصرف تعبیه شده است. (مانند کنسرو ها)، اما جعبه ‏های 6 تایی نوشابه برای چندبار مصرف در نظر گرفته شده است.

• آگاهی از محصول

بسته بندی مواد غذایی به دلیل معرفی محصول به مصرف کننده باید قادر به برقراری ارتباط و آموزش باشد. بسته بندی مناسب و اصولی علاوه بر متقاعد کردن مصرف کنندگان برای خرید یک محصول،آن ها را در مورد چگونگی استفاده از محصول، محتویات یا مقدار محصول موجود، مواد تشکیل دهنده، شرایط نگه داری، طریقه مصرف، محتوای تغذیه ای و سایر اطلاعات مربوطه آگاه می‏سازد. محصولی که بتواند این موارد را به خوبی ارائه نماید بیشتر مورد پسند مشتری است.

• جذب مشتری

یک ماده غذایی با بسته بندی اصولی و شیک، قطعا در جلب نظر مشتریان و تمایل مشتری برای خرید بسیار ثاثیرگذار است. در برخی موارد دیده شده که بسته بندی جذاب یک محصول باعث گردیده است. که مشتریان علیرغم نیاز و یا شناخت به یک محصول صرفا به دلیل علاقه مندی به ظاهر آن را در سبد خرید خود قرار داده اند. که این امر نشان از اهمیت بسته بندی جذاب نزد مشتری دارد.

• حمل و نقل راحت تر

اگر اصول بسته بندی کردن مواد غذایی به درستی رعایت نشود، مشتریان در حمل مواد غذایی با مشکل مواجه خواهند شد. لذا شرکت های تولید کننده مواد غذایی بسته به نوع ماده غذایی، بسته بندی متفاوتی به شکل قوطی، جعبه، بطری، کیف و .. برای محصول خود ایجاد می‏ نمایند.

ملزومات بسته بندی مواد غذایی

بسته بندی مواد غذایی با ملزومات بسیاری همراه است. برخی از این ملزومات عبارتند از: حفاظت در برابر آلودگی میکروارگانیسم ها، ممانعت از خروج رطوبت یا ورود اکسیژن، محافظت در برابر بو و سموم محیطی به عنوان سد در برابر اشعه فرابنفش، شفاف بودن، مقاومت در برابر ضربه ، دارا بودن ظاهر مناسب، دارا بودن قابلیت چاپ بر روی آن، ارزان بودن، سازگاری با مواد غذایی و… .

• آب و اکسیژن

تمامی پلیمرهایی که به صورت عمومی در صنعت بسته بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‏گیرند به آب و اکسیژن اجازه ورود به داخل بسته بندی را می‏دهند. با این حال میزان مقاومت پلیمرها در برابر این نفوذ متفاوت بوده و بستگی به ساختار شیمیایی و فیزیکی پلیمر دارد.

مقاومت در برابر گاز و بو امری دو جانبه است. برخی بوها باید قابلیت خروج از بسته بندی را داشته باشند و برخی نیز باید محفوظ بمانند. در اکثر موراد باید از وارد شدن اکسیژن ممانعت کرد اما در برخی مواد گازهایی مانند کربن دی اکسید تولید می‏کنند که باید خارج شوند. نمونه این موضوع در بسته بندی قارچ دیده می شود.

محافظت در برابر رطوبت نیز امری دو سویه است. در غذاهای خشک باید از نفوذ رطوبت جلوگیری شود اما در غذاهای مرطوب یا نمدار باید از خروج رطوبت جلوگیری کرد. ممانعت از خروج روغن نیز یکی دیگر از مواردی است که باید در این خصوص به آن توجه نمود. نکته مهم این است که بسته بندی های مقاوم در برابر نفوذ رطوبت لزوما در برابر نفوذ روغن مقاوم نیستند و بالعکس.

• نور

شفافیت و محافظت بسته بندی محصول در برابر نور دو امر متناقض یکدیگر هستند . شفاف به دلیل اینکه به مصرف کنندگان امکان دیدن محصول را می‏دهد، مطلوب است اما از سوی دیگر اکثر غذاها نسبت به نور حساس هستند. انتخاب ظروف نگه داری محصول باید با عمر مفید محصول و میزان آسیب وارده از طریق نور در این مدت زمان متناسب باشد.

• بسته بندی مهر و موم

بسته بندی باید کاملا مهر و موم شده باشد و امکان استفاده از آن بدون باز کردن بسته وجود نداشته باشد. این

امر برای جلوگیری از ورود عوامل بیماری زا و حتی سموم توسط افراد الزامی بوده و جزو مواردی است که امروزه به آن توجه بسیاری می شود. هنگام خرید حتما به پلمپ بسته توجه نماید و از خرید بسته بندی هایی که قبلا باز گردیده است خودداری نماید.

در نهایت قابلیت هایی همانند آسان باز شدن و نحوه پخش که در محصولات گرانوله، مایع و حتی جامد دارای اهمیت است نیز باید در نظر گرفته شوند.

انواع ظروف بسته بندی

انواع ظروف بسته بندی را می‎توان به سه دسته تقسیم کرد:

دسته اول: این گروه از ظروف به صورت مستقیم با  مواد غذایی در تماس هستند  بنابراین باید غیر سمی و با غذا سازگار باشند. این ظروف نباید باعث ایجاد تغییر در بو، مزه و سایر واکنش‏ های شیمیایی در غذا شوند.

گروه دوم: این گروه از ظروف که جزء بسیار مهمی در صنعت بسته بندی هستند، با ماده غذایی تماس مستقیم نداشته و اصطلاحا  بیرونی یا ظروف ثانویه هستند. چندین قوطی، ظرف یا کیسه  مجزا را در کنار هم نگه داشته یا جدا از هم نگهداری می کند.

گروه سوم: شامل ظروفی هستند که چندین ظروف ثانویه را در کنار هم نگه میدارند تا جابه جایی و حمل و نقل راحت تری داشته باشد.شامل کارتن ها و بسته بندی های پلاستیکی.

استانداردهای مواد اولیه مورد استفاده در بسته بندی مواد غذایی

ترکیبات محدودی در بسته بندی مواد غذایی استفاده می‏شوند. برخی از این ترکیبات عبارتند از: فلز، شیشه، کاغذ و کارتن، پلاستیک ها و مقادیر اندکی از چوب و الیاف کتان. به طور کلی مواد و اصولبسته بندی  مواد غذایی را می‏توان در گستره وسیعی از شکل ها و فرم ها دید.

برخی از این فرم ها عبارتند از: قوطی و دارم سفت و سخت، فویل های آلومینیومی انعطاف پذیر، کوزه های شیشه ای و بطری، قوطی و بطری پلاستیکی سفت و نیمه مستحکم، پلاستیک های انعطاف پذیر ساخته شده از فیلم های مختلفی که در ساخت کیسه و بسته بندی استفاده می‏شود، کاغذ، مقوا، محصولات چوبی که به عنوان جعبه و کیسه استفاده می‏شوند و لمینیت ها یا بسته های چند لایه که در آن کاغذ، پلاستیک و فویل با یکدیگر ترکیب شده اند تا خواص غیرقابل دستیابی را با استفاده از گروه دیگری بدست بیاورند.

در انتخاب مواد بسته بندی موارد بسیاری را باید در نظر گرفت. از جمله مسائلی که در ارتباط با این موضوع در نظر گرفته می‏ شود؛ تاثیر متقابل محصول و بسته بر روی همدیگر است که به این موضوع اصطلاحا Interaction  می‏گویند. به صورت کلی مهم ترین ویژگی هایی که در انتخاب مواد بسته بندی مورد توجه قرار می گیرد عبارتند از:

 

• عدم تاثیر متقابل سوء بین محصول و ماده بسته بندی

الف) ماده بسته بندی از طرق مختلف می‏تواند اثرات سوء بر محصول ایجاد کند. انتقال مونومرهای سازنده آن، که به طور آزاد در بافت ماده پلیمری وجود دارند که در نتیجه حرارت و به واسطه تجزیه حرارتی آزاد می‏شوند، باعث مسموم شدن محصول می‏ گردد.

از سوی دیگر مصرف بیش از حد مجاز و انتقال ترکیبات افزودنی که به منظور بهبود ویژگی های ماده بسته بندی به کار رفته اند، باعث ایجاد مسمومیت می‏ گردد. در این مورد میتوان به استفاده از ترکیبات نرم کننده اشاره کرد که به خصوص در مورد ماده پلیمری Vinil chlorile یا P.V.C مورد استفاده قرار می‏گیرد. از سوی دیگر مونومر سازنده PVC یعنی وینیل کلراید یا VCبه محصول منتقل می‏گردد و این عامل سرطان زا می‏باشد. بنابراین اصولا استفاده از P.V.C در بسته بندی محصولات غذایی به واسطه این اثرات سوء بسیار محدود گردیده است.

ب) انتقال ترکیبات از محصول و اثرات سوء آن بر ماده بسته بندی نیز حائز اهمیت است. در چنین مواردی ماده بسته بندی باید نسبت به ترکیبات واکنش دهنده از محصول مورد نظر مقاوم باشد.

• ویژگی ‏های مکانیکی ماده بسته بندی

مواد اولیه باید در برابر برخورد، ضربه و سوراخ شدگی مقاومت بالایی داشته باشند و بتوانند از مواد داخل خود محافظت کنند.

• مقاومت حرارتی

بسیاری از محصولات غذایی بلافاصله پس از فرآوری یعنی به صورت گرم و داغ در داخل بسته بندی وارد می‏شوند و همچنین بسیاری از محصولات را به شکل آماده به مصرف، تولید می‏کنند و تنها در هنگام مصرف نیاز به حرارت دهی مجدد جهت گرم کردن نهایی وجود دارد. بنابراین مقاومت حرارتی در این گونه مواد حایز اهمیت است.اینموضوع در محصولات کنسروی قابل تامل است.

• کم بودن وزن مخصوص

این مساله به طور مشخص از نظر حمل و نقل اهمیت دارد و ویژگی اصلی مواد پلیمری و برتری آن بر فلزات و شیشه از این نقطه نظر می‏باشد.

• قابلیت مشاهده بودن محتویات درون بسته

این مساله امری بسیارمطلوب از نظر خریدار است. اما در عین حال از نقطه نظر حساسیت محصول غذایی نسبت به تابش نور در بسیاری از موارد لازم است ماده بسته بندی از نوعی انتخاب شود که از اثرات سوء نور بر روی محصول غذایی ممانعت کند. در این مورد معمولا از رنگی کردن بسته با استفاده از رنگدانه ها و یا متابولیزه کردن آن با استفاده از رسوب آلومینیوم و یا با استفاده از یک لایه مستقل از فویل آلومینیوم در کنار ماده اصلی کمک گرفته می‏شود.

حرف آخر

همانطور که متوجه شده اید بسته بندی فرآورده های غذایی بیش از موضوع جای دادن غذا در یک ظرف مفهوم دارد. موضوع بسیار مهم اینست که یک بسته بندی معیوب می‏تواند تمام آنچه را یک تولید کننده مواد غذایی با استفاده از دقیق ترین روش ها و صرف هزینه های زیاد انجام داده است، خنثی نماید. باتوجه به اهمیت این موضوع در دیدگاه مشتری، شرکت های تولید کننده مواد غذایی بیش از پیش به این امر توجه می نمایند.

در خاتمه باید به تمام موضوعات تقدیمی فوق که اهمیت بسزایی در نحوه ارائه موفق کالا به دست مصرف کنندگان دارد، افزود که قارچ خوراکی به دلیل نداشتن بافت محافظتی مناسب و حساسیت و اسیب پذیری بسیاری که در پروسه تولید، برداشت ، بسته بندی و حمل ونقل دارد سبب شده تا سالیانه خسارات زیادی به صنعت و مصرف کنندگان آن وارد کند.

لذا لازم است با به کار گیری تمام  اصول فنی و تخصصی که در فرایند تولید برای تولید محصولی با کیفیت همت گماشت و در ادامه ضمن رعایت اصول در امر بسته بندی و رعایت زنجیره سرما از مزرعه تا فروشگاه اقدام به تولید محصولاتی با کیفیت گردد و در سایه انتخاب بسته بندی های جذاب و مبتنی بر خلاقیت، ضمن تشویق مصرف کننده گان داخلی به مصرف هر چه بیشتر قارچ، بتوان برای تسخیر بازارهای منطقه و فرامنطقه ای برنامه های کارامدی را تنظیم تا بواسطه آن صنعت قارچ کشور بتواند از منافع صادرات، حداکثر بهره وری را نصیب خود نماید. راهکارهای ارائه شده حرف ما در صنعت قارچ برای حل چالش های پیش رو از سمت تیم کارشناسان هاگ می باشد.

سردبیر

 

منابع:

• اصول بسته بندی مواد غذایی- بنک
• بسته بندی مواد غذایی و نقش آن در بازاریابی- گروه طراحان عرفان
• بسته بندی- فصلنامه علوم و فنون
• بسته بندی مواد غذایی و نکات مهم در اصول بسته بندی مواد غذایی که باید بدانید! آریا هنر پیشرو
• طراحی بسته بندی در بازاریابی و تاثیر آن در جذب مشتری- استعلام قیمت انلاین