تسهیلات بانکی و نقش آن در بقاء صنایع؟؟!!

بانک ها و نظام بانکی کشورها به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش های اقتصاد آن کشور، نقش برجسته‌ای در فعالیت های اقتصادی و بقاء آن ایفا می‌کند. یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه اقتصادی، ساماندهی  بازارهای مالی جهت افزایش توان رقابتی بانک ها از یک سو و گسترش بازارهای سرمایه و جذب نقدینگی و تخصیص آن به فعالیت های تولیدی و صنعتی و ایجاد امکانات لازم برای مشارکت عمومی از سوی دیگر است. بنابراین، نظام بانکی را می‌توان یکی از عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی هر کشور تلقی و نام گذاری کرد. تسهیلات بانکی تحقق رویای کارآفرینان است.

بانک ها اصلی‌ترین بخش بازار پول در اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهند که وظیفه مدیریت و تدارک نقدینگی و هدایت آن به سمت فعالیت های مولد تولیدی ، صنعتی، کشاورزی ، خدمات و سرمایه‌گذاری را برعهده دارند به طوری که بخش عمده نقدینگی جامعه باید توسط نظام بانکی کشور برای سرمایه‌گذاری در بخش های مختلف اقتصادی هدایت و مدیریت شود.

بخش صنعت از لحاظ اهمیتی که در رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد؛ همواره در اولویت بررسی های اقتصادی قرار دارد. تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران در این بخش در جهت تداوم تولید و یا سرمایه‌گذاری، نیاز به سرمایه مالی دارند و به دلیل بالا بودن هزینه های سرمایه‌گذاری و نیز سنگین بودن هزینه‌های تدارک مواد اولیه تولید، نیاز آن‌ها به داشتن نقدینگی کافی (برای ادامه فعالیت در این زمینه) اهمیت ویژه ای می‌یابد.

سیستم بانکی نقش فعالی در زمینه تامین نیاز نقدینگی کوتاه‌مدت بنگاه‌های تولیدی دارد. این سیستم می‌تواند با اعطای تسهیلات بانکی و تامین نقدینگی بنگاه‌ها، سبب تداوم و رشد در تولید و در نهایت، موجب بهبود شاخص رشد اقتصادی در بخش صنعت شود.

از سوی دیگر بخش کشاورزی نیز در روند توسعه کشور، نقش محوری دارد. امروزه نقش بخش کشاورزی به عنوان بخشی مجزا از سایر بخش های اقتصادی که تاثیر قابل ملاحظه ای بر رشد اقتصادی کشور دارد، بر کسی پوشیده نیست .

تامین مالی واحدهای تولیدی بخش کشاورزی چه از دیدگاه سرمایه در گردش و چه از دیدگاه توسعه فعالیت ها و سرمایه گذاری های جدید، از مهم‌ترین مباحث مدیریت یک نظام اقتصادی پیشرو است. در واقع دریافت وام و اعتبار و انتقال پول از یک فرد به فرد دیگر یا از یک نهاد به نهاد دیگر، نقش اساسی در تامین اعتبار فعالیت‌های مختلف اقتصادی در بخش کشاورزی دارد. این اعتبارات برای تامین نهاده‌های مختلف تولیدی مانند نیروی کار، نهاده‌های سرمایه‌ای، فناوری و نیز خرید مواد اولیه در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته و از این‌رو اهمیت ویژه‌ای در رشد و توسعه فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و تولیدی در این بخش دارد.

تسهیلات بانکی و صنعت قارچ

در سال های اخیر قارچ خوراکی به دلیل جایگاه نه چندان حیاتی و مهم خود در سبد غذایی جامعه نتوانسته همپای شاخص تورم ، رشد قیمتی مناسبی را داشته باشد وهمین دلیل سبب شده تا اکثریت تولید کنندگان قارچ کشور به مرور زمان از بنیه مالی ایشان کاسته شود. با این کاهش توان مالی بدیهی است که تولید کنندگان در گام نخست به فکر تامین هزینه های جاری تولید خود بوده و در صورت وجود پول بیشتر به فکر تعمییر و نگهداری مزرعه و حتی به روز رسانی و ارتقاء مزرعه بیافتند.

توسعه و بروز رسانی مزارع قارچ ضمن افزایش کمی و کیفی تولید سبب خواهد شد تا راهبری اقتصادی مزرعه در شرایط سخت اقتصادی جامعه سهل تر به نظر برسد.

در شرایط سخت اقتصادی جامعه، ورود بانک ها در حل مشکلات اقتصادی تولید کنندگان قارچ با ارائه تسهیلات مناسب از حیث سود و زمان بازپرداخت آن می تواند تا حدود بسیار زیادی آرامش در صنعت – این عنصر نادر و دور از دسترس – در زمان حال یا آینده را برای تولید کنندگان بارمغان آورد که طبیعتا ثمرات این حسن توجه به صنعت، در آینده نه چندان دور در سراسر جامعه قابل لمس و رویت خواهد شد.

در این راستا انعطاف پذیری  سیستم بانکی کشور در خصوص میزان سود تسهیلات و نحوه باز پرداخت آن می تواند اثرات حضور به موقع سیستم بانکی کشور در کنار تولید کنندگان قارچ را مضاعف نموده زیرا که ذاتا تولید قارچ به عنوان یک فعالیت کشاورزی، همواره دستخوش بلایای طبیعی و غیر طبیعی است.

با توجه به مشکلات عدیده در صنایع کشور و افزایش شدید هزینه های نهاده های تولید در سال های اخیر از یک سو و ایجاد گردش مالی مطلوب پول بین سیستم بانکی کشور و تولیدکنندگان از سوی دیگر، این ایده به ذهن میرسد که شاید بانک ها بجای پرداخت وام و تسهیلات به مزارع نوظهور کم تجربه با بنیه مالی ضعیف و تنها با شعار ملی افزایش اشتغال در سطح جامعه، بیشترین درصد تسهیلات خود را به مزارع حاضر، فعال در فرایند تولید و البته خوشنام و خوش حساب اختصاص دهند تا بدین ترتیب ضمن حمایت حقیقی از تولید کشور، سرمایه های ملی و بانک ها در ریل بازگشت پذیری مطمئنی قرار گیرد.

جا دارد تا در این بین اشاره شود که سیستم بانکی کشور نیز باید در فکر ارتقاء دانش فنی کارشناسان و بازرسان خود با همکاری وآموزش توسط انجمن صنفی قارچ کشور، جهاد کشاورزی و البته مزارع تولید باشد.

باید اذعان داشت به دلایل متعدد قابل تصویر که نیازی به بیان آن نیست، سال هاست که سیستم بانکی کشور از تولید کنندگان قارچ و کمپوست کشور فاصله محسوسی گرفته و کمتر به درخواست های ایشان چراغ سبز نشان داده است و در ادامه بدیهی است که تصویر ذهنی نامناسب موجود از صنعت قارچ کشور و تولیدکنندگان آن نزد مدیران ارشد سیستم بانکی و اقدامات انفرادی مزارع برای جلب نظر مدیران بانکی در جهت تامین منابع مالی مورد نیاز، نتایج مطلوب و مناسبی را برای تمامی متقاضیان تسهیلات در پی نداشته است.

حال آنکه چگونه این فاصله ایجاد شده و روابط سرد موجود بهبود یابد، خود چالش جداگانه ای است. به نظر می رسد متولیان صنعت قارچ کشور باید ضمن آماده سازی بستر در اذهان دولت مردان، مدیران ارشد سیستم بانکی کشور و البته تولید کنندگان قارچ و کمپوست کشور مسببات این الحاق و نزدیک شدن دوباره منابع مالی به متقاضیان حقیقی آن را با در نظر گرفتن حواشی و جوانب امر ایجاد نماید.

تسهیلات بانکی اهرم توسعه صادرات

همانطور که پیش از این نیز اشاره گردید بدلیل استهلاک بسیار بالای تاسیسات و ادوات تولید در مزارع پرورش قارچ و تولید کمپوست،افت کیفی و کمی تولیدات این مزارع اجتناب ناپذیر بوده که این موضوع قطعا بر بازار پسندی محصولات اثرات سوئی خواهد داشت و در عمل محصولات تولیدی این مزارع مستهلک اختصاصات و ویژگی های یک محصول مرغوب چه در بازارهای داخل و چه در بازارهای هدف بیرون مرزهای کشور را نخواهد داشت.

به دلیل فصلی بودن صادرات قارچ در کشور، مزارع بزرگ پرورش قارچ شاید به دلیل واهمه از دست دادن بازارهای داخلی در نیمه دوم سال، خواسته  یا ناخواسته گرایش کمی را در امر صادرات از خود نشان می دهند و از سوی دیگر مزارع کوچک تر یا مزارع مستهلک ضعیف که توان تولید محصول مرغوب صادراتی را ندارند نیز ناخواسته قادر به حضور در این عرصه نخواهند بود.

اینجاست که سیستم بانکی کشور با بررسی دقیق مزارع متقاضی تسهیلات، ارائه به موقع و با سود منصفانه آن از یک سو می تواند با کمک در ارتقا کیفیت محصول قارچ تولیدی ضمن افزایش در میزان مصرف سرانه داخلی، امکان افزایش منطقی قیمت و از سوی دیگر با افزایش در میزان صادرات محصولات مرغوب به بازارهای هدف نیز می تواند کمک شایانی در سرازیر کردن منافع صادرات محصولات غیر نفتی به داخل کشور داشته باشد و در این بین اعتبار جهانی کشور عزیزمان نیز جامعه جهانی نیز جلاء تازه ای خواهد یافت.

در بخش دیگری از صنعت نیز همواره به دلیل مشابه یعنی عدم وجود نقدینگی مناسب، متاسفانه همانند بخش تولید آن روزانه خسارات سنگینی بر پیکر ضعیف صنعت و بازرگانی قارچ وارد می شود. بی شک عدم وجود سیستم های پخش قارچ به روز و توانمند، عدم وجود زنجیره سرما موثر در مزارع و فروشگاه ها در کنار جای خالی ادوات و کامیون های مناسب و مجهز جهت انتقال قارچ از مزرعه تا فروشگاه ها چه در بازار داخل و چه در بازارهای هدف فرا مرزی کشور، تاثیرات سوء زیادی بر توسعه بازارهای داخلی و خارجی داشته و خواهد داشت.

با تسهیلات بانکی مناسب و البته به موقع به تولید کنندگان، فعالان در بازار قارچ و صادرکنندگان قارچ و کمپوست، سیستم بانکی کشور خون تازه ای در شریان های خشکیده صنعت قارچ تزریق خواهد نمود تا بدین ترتیب ضمن تولید محصولی با کیفیت، متناسب با استاندارهای جهان، با کمترین افت در آن – محصولات قابل دفاعی را به بازارهای جهانی و داخلی ارسال نماید.

در خاتمه باید افزود نتیجه پرداخت به موقع، مناسب از حیث میزان و سود بانکی تسهیلات چیزی جز بقاء تولید کنندگان قارچ، اشتغال دائمی کارگران آن در کنار فعالیت دائمی واحدهای پخش و بازرگانی و صادرکنندگان در کنار برگشت به موقع منابع مالی بهمراه سود منطقی ان به سیستم بانکی نیست که در این چرخه سالم و بی نقص، تضمین حیات بخش صنعت قارچ کشور و بقاء سودآوری مستمر سیستم بانکی نهفته است.  حرف ما در صنعت قارچ نقد وبررسی مشکلات درون صنفی است با ما در هاگ همراه باشید.

سردبیر

منبع: آثار تسهیلات بانکی در بخش های مختلف اقتصادی بر رشد … . فصل نامه علمی مدل سازی اقتصادی