در بخش سوم از مطالب خاک‌دهی و خاک‌پوششی به بررسی کاربرد ، نحوه‌ی آماده‌سازی و چگونگی آب یاری این مورد خواهیم پرداخت.
کاربرد و عملیات آماده‌سازی:
برای آماده‌سازی خاک‌پوششی اجزای آن را جمع‌آوری کرده و به‌صورت خشک و نیمه‌خشک یا مرطوب و نیمه مرطوب باهم مخلوط‌کنید. و بعد باید
مواد آهکی را به‌طور یک نواخت در تمام قسمت‌های خاک‌پوششی پخش کرد.
بعدازاین که خاک به یک ترکیب نهایی رسید و مخلوط شد آب را به‌آرامی به آن اضافه می‌کنیم تا رطوبت به ۹۰% برسد. یکی از روش‌های ساده
تنظیم نسبت رطوبت خاک‌پوششی این‌گونه است که، در ابتدا ۱۰-۲۰% حجم مواد اولیه خشک را برداشته و باهم مخلوط کرده و بعد ۸۰-۹۰%
مواد باقی‌مانده را مرطوب کنید تا به سطح اشباع برسد.
بعد آن مقدار ماده خشک به مواد مرطوب اضافه می‌کنیم. تا درنهایت به ترکیبی با رطوبت مطلوب برسیم. در آخر خاک‌پوششی آماده کشیدن
روی بسترهای کاشت است و می‌توان برای انجام این کار از پیمانه مدرج برای انتقال و پخش یک نواخت مواد پوششی روی بستر استفاده کرد.
عمق خاک‌پوششی:
عمق خاک‌پوششی، عملکرد و برداشت محصول، ارتباط مستقیمی با عمق کمپوست یا عمق بستر کشت دارند. هرچه عمق کاشت بیشتر باشد، به
همان نسبت پتانسیل عملکرد نیز افزایش پیدا می‌کند. اگر لایه خاک‌پوششی نازک باشد توانایی نگه‌داری رطوبت کافی برای دست‌یابی به کارکرد
مطلوب را ندارد. باید توجه داشت که مقداری از خاک‌پوششی در برداشت‌های اول و دوم، همراه باریشه قارچ از بستر کاشت جدا می‌شود. و
ممکن است صدمه جزئی به خاک بستر وارد کند.
بنابراین مقدار خاک‌پوششی باید به‌اندازه‌ای باشد که تا آخر دوره‌ی برداشت کمبودی در بستر رخ ندهد تا کاهش تولید در آینده پیش نیاید. اگر
مقدار خاک‌پوششی کم باشد، علاوه بر اینکه بستر با کمبود رطوبت مواجه می‌شود و در تشکیل سر سنجاقی‌ها و رشد و استقرار قارچ‌ها
مشکلاتی ایجاد می‌شود.
تولیدکنندگان حداقل ۲/۵ و حداکثر ۵ سانتی‌متر خاک‌پوششی روی بستر می‌ریزند. اگر عمق بستر حدود ۲۰-۱۵ سانتی‌متر و ضخامت حدود ۳-۴
سانتی‌متر باشد، ریختن دوباره ۲/۵ سانتی‌متر خاک‌پوششی بعد عمق بیش از ۲۰ سانتی‌متر را می‌توان با لایه‌هایی به ضخامت ۵-۴ سانتی‌متر
بپوشاند.
البته طبق یک سری آزمایش‌ها انجام‌گرفته در کشور هلند، گفته می‌شود: هر چه ضخامت خاک‌پوششی بیشتر باشد، به همان نسبت مقدار میکرو
ارگانیسم‌های فعال بیشتر می‌شود و درنهایت محصول بیشتری تولید خواهد شد. خاک‌پوششی باید به‌گونه‌ای یک نواخت بر روی سطح بستر پخش
شود و در همه‌جا دارای عمق یکسانی باشد.
پخش غیریکنواخت خاک
اگر پخش خاک‌پوششی غیریکنواخت صورت گیرد، دو مسئله‌ی نامطلوب به وجود می‌آید:
۱-در قسمت‌هایی که خاک دارای عمق کم‌تری دارد، آب بیشتری جمع می‌شود و درنهایت موجب مرگ میسلیوم می‌شود.
۲- دررسیدن میسلیوم به سطح خاک‌پوششی اختلاف‌زمانی به وجود می‌آید و درنتیجه سر سنجاقی‌ها به‌طور نامنظم ظهور می‌کنند. هرچند خاک
پوششی باید یک نواخت و هم‌سطح باشد. اما سطح آن باید ناصاف و دارای خلل و فرج کافی باشد و پشته‌های کوچک ایجاد شود. چون ساختمان
رویه خاک‌پوششی عامل اصلی تشکیل سر سنجاقی‌های مطلوب بوده، تعداد آن‌ها در سطح بستر به حداکثر خود خواهد رسید. برداشت اول
مناسب و اندازه است.
بسترهایی با شرایط رشد میسلیوم در خاک‌پوششی، شبیه به شرایط پنجه دوانی آن در کمپوست است. دمای بستر در این هنگام باید دمای
مطلوب در حد رشد میسلیوم (حدود ۲۵ درجه سانتی‌گراد)، رطوبت نسبی چیزی بین ۹۰-۱۰۰% و مقدار تهویه هوای تازه در کم‌ترین میزان خود
باشد (فقط باید حواسمان باشد برای پراکنده کردن دمای اضافی تولیدشده می‌توان در صورت لزوم مقداری هوای تازه‌وارد سالن کرد) زیرا هوای
تازه باعث می‌شود که قبل از رشد کافی میسلیوم در خاک‌پوششی، بستر وارد مرحله زایشی شود که این اتفاق کاهش عملکرد را به دنبال
دارد.
افزایش دی‌اکسید کربن
در این مرحله، افزایش میزان دی‌اکسید کربن در سالن پرورش برای رشد میسلیوم ها مفید بوده و می‌توان با انسداد و درزبندی کامل اتاق‌ها و
استفاده از دریچه‌ی تنظیم هوا، ورود هوای تازه به اتاق را محدود کرد و صرفاً هوای داخل اتاق بازچرخش شود.
درصورتی‌که امکان کنترل دی‌اکسید کربن وجود نداشته باشد و نتوانیم مانع از ورود هوای تازه به داخل اتاق شویم. پس بهتر است، سطح بستر
با یک قطعه پلاستیک یا ورقه‌ی نایلونی تمیز پوشانده شود. این‌گونه تا حد زیادی از تبخیر آب زیاد جلوگیری می‌شود. البته چون در ایران از روش
کیسه‌ی پلاستیکی برای پرورش قارچ استفاده می‌شود.
می‌توان بعد از پوشاندن سطح بستر با خاک‌پوششی، در کیسه‌ها را تا زمان‌ترمیم بستر بست و به‌این ترتیب، میزان دی‌اکسید کربن را در خاک
پوششی افزایش داد. با این کار، هم تراکم دی‌اکسید کربن در سطح مطلوب حفظ می‌شود و هم اینکه رطوبت بستر در این دوره به خوبی قبل
باقی می‌ماند.
حواستان باشد، بعد از پوشاندن سطح بستر با خاک‌پوششی، دمای بستر افزایش می‌یابد، زیرا خروج گازهای دی‌اکسید کربن و اکسیژن از بستر
با خاک پوششی، باید دمای آن را چند درجه کاهش داد.
ترمیم بستر
بعد از به‌پایان رسیدن رشد میسلیوم در خاک‌پوششی، به مرحله‌ترمیم بستر می‌رسیم. برای انجام این کار در ابتدا کارگران باید در کیسه‌ها را باز
کنند و بعد از یک دست کردن و از بین بردن پستی‌وبلندی‌های واقع در خاک‌پوششی در آن حالتی ناهموار بسازد. هدف کلی از ترمیم بستر ورود
به مرحله زایشی محصول است.
پس دمای محصول به‌تدریج کم شده تا نیاز نباشد در روزهای اولیه‌ی بعد از ترمیم بستر، هوای تازه‌وارد سالن شود. زیرا ورود هوای تازه به داخل
سالن قبل از تکمیل رشد، میسلیوم ها خراب‌شده در بستر وارد مرحله زایشی شود و درنهایت بازدهی کم می‌شود. اگر نتوان دمای سالن را در
حد مطلوب ۲۵ درجه نگه داشت علی‌الخصوص در تابستان‌ها، به‌ناچار باید از تهویه هوا استفاده کرد.
پوشاندن سطح بستر
سطح بستر را باید با روزنامه‌ها پوشاند تا در معرض هوای تازه قرار نگیرد و میسلیوم بتواند به رشد خود ادامه دهد. این کار علاوه بر حفظ دی‌اکسید
کربن در سطح قابل‌قبول رطوبت بستر را نیز نگه می‌دارد. پس در طی این مدت باید روزنامه‌ها را مرطوب نگه داشت تا توانایی مراقبت از بستر را
داشته باشند.
باگذشت حدود سه روز از مرحله‌ی خاک‌دهی، میسلیوم ها باید درون خاک نفوذ کنند. بعد از استقرار کامل میسلیوم ها کم‌کم اقدام به آب یاری
خاک‌پوششی کرده تا رطوبت مطلوب حاصل شود که بستگی به عمق خاک دارد که حدود ۲-۴ روز آب‌پاشی ملایم از طریق مه پاش صورت بگیرد.
آب یاری
حدود ۲ روز قبل از رسیدن میسلیوم ها به سطح باید به‌اندازه لازم آب یاری انجام شود. ضمن انجام آب‌پاشی‌های مکرر باید مراقب بود تا صدمه‌ای
به سطح خاک‌پوششی وارد نشود. آب‌پاشی سنگین و مستقیم، باعث تخریب سطح‌رویی خاک شده و ایجاد سله می‌کند و تمام منافذ و خلل و
فرج آن را مسدود کرده و درنتیجه میسلیوم و یا داخل خاک‌پوششی گیر می‌افتد و امکان نفوذ درون این لایه از آن سلب می‌شود.
اگر سطح خاک‌پوششی با آب صدمه‌دیده، باید ۰/۵ سانتی‌متر رویه‌ی آن را با چهارشاخ کوچک باغبانی خراش داد آب یاری نهایی خاک‌پوششی بع
د از انجام این مرحله و قبل از تولید ته سنجاقی‌ها انجام می‌شود.
خاک‌دهی و خاک‌پوششی
در مواقعی نیز می‌توان از روش‌های دیگر استفاده کرد مثلاً مواقعی که میسلیوم در خاک‌پوششی گیر افتاده باشد می‌توان کل خاک را تا سطح
بستر خراش داد و بعد میسلیوم های شکسته و معیوب، سریع خود را بازیافته و طی ۳-۴ روز، کاملاً سطح بستر را احاطه نماید درنهایت تشکیل
سریع و پربار و یک نواخت از ته سنجاقی‌ها را خواهیم داشت. قبل استفاده از این روش، تولیدکنندگان باید از پاک بودن بستر خاک‌پوششی از هر
گونه کپک و عوامل رقیب اطمینان حاصل کنند.
